Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ (Ελευθεροτυπία 31-1-10)
Στο «μικροσκόπιο» των υπηρεσιών του υπουργείου Υποδομών βρίσκεται το οδικό δίκτυο της χώρας, μετά την κατολίσθηση στα Τέμπη, που απέδειξε περίτρανα ότι δεν υπήρχε σχέδιο έκτακτης ανάγκης, με πρόβλεψη για εναλλακτικές διαδρομές, παρά το γεγονός ότι η μέση ημερήσια κυκλοφορία σε αυτό το τμήμα φθάνει τις 25.000.
Στο σύνολο των εθνικών δρόμων της χώρας, μήκους 8.000 χλμ. υπάρχουν τουλάχιστον άλλες εννέα τοποθεσίες με ανάλογους κινδύνους. Είναι τα «Τέμπη» της υπόλοιπης Ελλάδας.
Στην περίπτωση των Τεμπών ευτυχώς είχε προηγηθεί η διακοπή της κυκλοφορίας λίγες ώρες πριν απ' το τραγικό περιστατικό της 17ης Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια, με την καθοριστική συμβολή του γενικού γραμματέα του υπουργείου Γ. Οικονομίδη, εκπονήθηκε σε χρόνο-ρεκόρ και τέθηκε σε εφαρμογή σχέδιο εκτροπής της κυκλοφορίας.
Διαχωρισμός κυκλοφορίας
Χρειάστηκαν βεβαίως να υλοποιηθούν πυροσβεστικές παρεμβάσεις σε 400 χλμ. νομαρχιακού και επαρχιακού δικτύου, που είχε όλα τα σημάδια της εγκατάλειψης.
Το «κουμπί» της έως τώρα επιτυχημένης παρέμβασης είναι ο διαχωρισμός της κυκλοφορίας με τον καθορισμό άλλων διαδρομών για τα Ι.Χ. και άλλων για τα βαριά οχήματα, σε συνδυασμό με την αποτελεσματική διάταξη των δυνάμεων της τροχαίας και του ΕΚΑΒ.
Στις παράπλευρες... ωφέλειες της κατολίσθησης, είναι η άμεση διάθεση κονδυλίου 6 εκατ. ευρώ, με απόφαση του Δ. Ρέππα, για τη βελτίωση του οδικού δικτύου της Θεσσαλίας και της Δυτικής Μακεδονίας. Τα έργα προβλέπεται να ξεκινήσουν μέσα στον Μάρτιο. Εξετάζεται επίσης η επαναλειτουργία της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής, μήκους 6 χλμ. από τη Ραψάνη έως τον Ευαγγελισμό.
Η πρόταση προβλέπει τη δρομολόγηση τρένου-πλατφόρμας που θα μεταφέρει μεγάλα οχήματα και θα αυξήσει την ασφάλεια στον εθνικό δρόμο έως τον Σεπτέμβριο του 2012, οπότε προβλέπεται να λειτουργήσουν οι υπό κατασκευήν σήραγγες με τις οποίες θα παρακάμπτεται το επικίνδυνο τμήμα των Τεμπών.
Αρωγός στην εκπόνηση σχεδίων έκτακτης ανάγκης στέκεται το Παρατηρητήριο οδικής ασφάλειας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), που έχει εντοπίσει τις πιο επίφοβες θέσεις, λόγω γεωλογικών προβλημάτων αλλά πιθανών χτυπημάτων του Εγκέλαδου:
* Τα λεγόμενα Ηπειρωτικά Τέμπη βρίσκονται στην εθνική οδό Ιωαννίνων-Αρτας, σε μήκος περίπου 6 χλμ. κοντά στο Τέρβο. Από τις αρχές Νοεμβρίου έως τώρα ο δρόμος έχει κλείσει δύο φορές, λόγω των κατολισθήσεων, που είναι συχνό φαινόμενο.
* Στην εθνική οδό Πρέβεζας-Ηγουμενίτσας εκδηλώνονται κατολισθήσεις σχεδόν σε όλο το μήκος της. Η τελευταία διακοπή της κυκλοφορίας έγινε στα τέλη Οκτωβρίου, κοντά στη Ρίζα. Το πιο προβληματικό κομμάτι βρίσκεται στην περιοχή της Λυγιάς, στη γέφυρα της Δέσπως.
* Στη διαδρομή Λαμία-Καρπενήσι-Αγρίνιο υπάρχουν τρία προβληματικά τμήματα, στη Μακρακώμη, στην περιοχή της Φραγκίστας και στον Αγιο Βλάση.
* Η είσοδος των Δελφών, κοντά στην Κασταλία πηγή, χαρακτηρίζεται προβληματική θέση στην πολυσύχναστη, ειδικά τους χειμερινούς μήνες, εθνική οδό Λιβαδειάς-Άμφισσας. Τα έργα όμως δεν μπορούν να προχωρήσουν χωρίς την έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), που εκκρεμεί από χρόνια.
* Στην περιοχή των Θερμοπυλών και ειδικά στο 51ο χλμ. της εθνικής οδού Λαμίας-Άμφισσας, δημιουργούνται συχνά προβλήματα λόγω γεωλογικών προβλημάτων, που συνδέονται με έντονες βροχοπτώσεις αλλά και σεισμούς.
* Στην Εύβοια, λόγω σύστασης των εδαφών, οι κατολισθήσεις είναι συχνό φαινόμενο. Τα σπουδαιότερα προβλήματα παρουσιάζονται στην εθνική οδό Χαλκίδας-Στροφυλιάς- Ιστιαίας, που στις αρχές Ιανουαρίου έκλεισε, όταν υποχώρησαν τα προστατευτικά πλέγματα που είχαν τοποθετηθεί παλιότερα, με αποτέλεσμα να αποκλειστεί ολόκληρη η βόρεια Εύβοια.
* Το 2002, έπειτα από περίοδο βροχών, είχαν προκύψει προβλήματα στην Παναγοπούλα Αχαΐας και τη Λέρνα Κορινθίας, αλλά πλέον τα τμήματα αυτά θεωρούνται ασφαλή λόγω των έργων που έχουν υλοποιηθεί.
Κοινός παρονομαστής σε όλες τις περιπτώσεις είναι η έλλειψη σχεδίου εναλλακτικών διαδρομών για τις περιπτώσεις που οι δρόμοι κλείνουν, όπως στην περίπτωση των Τεμπών και οι οδηγοί είναι αναγκασμένοι να διανύσουν πολλά χιλιόμετρα επιπλέον, κυρίως μέσα από το δημοτικό και αγροτικό δίκτυο, που βρίσκεται σε κακό χάλι. Το επαρχιακό δίκτυο καλύπτει 33.000 χλμ. και μαζί με το δημοτικό, των 65.000 χλμ., δεν έχει ούτε στοιχειώδη συντήρηση.
«Ορφανά» 8.000 χλμ.
«Τα προβλήματα είναι πολλά και πολλαπλασιάστηκαν μετά το 2008, με την παραχώρηση των εθνικών δρόμων», μας εξήγησε ο Αντ. Καστής, από το Παρατηρητήριο του ΤΕΕ, υπολογίζοντας ότι το κόστος συντήρησης των αυτοκινητόδρομων ανέρχεται σε 30.000 ευρώ ανά χλμ. Με την παραχώρηση της είσπραξης των διοδίων στους ιδιώτες από την άνοιξη του 2008, το Δημόσιο στερήθηκε περίπου 100 εκατ. ευρώ το χρόνο, που έως τότε διατίθεντο για τη συντήρηση ολόκληρου του εθνικού οδικού δικτύου.
Σήμερα, με ευθύνη των αναδόχων των έργων, έχει ξεκινήσει το πρόγραμμα συντήρησης των 1.000 χλμ. Εχουν μείνει, όμως, ορφανά τα υπόλοιπα 8.000 χλμ. Ο μόνος σταθμός που παραμένει στο δημόσιο έλεγχο είναι αυτός των Μαλγάρων, κοντά στη Θεσσαλονίκη, με ετήσια έσοδα της τάξης των 65 εκατ. ευρώ, που έως την άνοιξη θα ενταχθεί στο δίκτυο συντήρησης των 670 χλμ. της Εγνατίας.
