πηγή: Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία
Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ
Καθυστερήσεις στην παράδοση των έργων από 12 έως και 24 μήνες, υπερβάσεις των προϋπολογισμών έως και 50% και πολλά... διόδια συνθέτουν την πεζή πραγματικότητα των πολυδιαφημισμένων έργων.
Κοινός παρονομαστής, η ελλιπής προετοιμασία, που οδηγεί σε πρόσθετα έργα και εκτινάσσει το κόστος κατά τη διάρκεια της κατασκευής.
*Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί η υποθαλάσσια αρτηρία της Θεσσαλονικής, η πρώτη σύμβαση στο πακέτο των έξι συγχρηματοδοτούμενων έργων. Ανατέθηκε την άνοιξη του 2006, με προοπτική να ολοκληρωθούν τα έργα σε μια τετραετία. Μετά την υπογραφή της σύμβασης, με παρέμβαση της αρχαιολογικής υπηρεσίας, έγιναν σημαντικές αλλαγές που οδηγούσαν σε εκ των υστέρων διπλασιασμό του κόστους.
Κάποιοι, πάντως, υποστηρίζουν ότι αποτέλεσαν το πρόσχημα για την εγκατάλειψη του έργου, που αποδείχθηκε ασύμφορο για τους αναδόχους, ενώ θα είχε ελάχιστη συνεισφορά στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος της Θεσσαλονίκης.
Και ύστερα ήρθαν τα... ωραία. Η σύμβαση έχει καταγγελθεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο και πριν από λίγες ημέρες παραπέμφθηκε στη διαιτησία, αφού ο ανάδοχος διεκδικεί εξωπραγματική αποζημίωση ύψους 400 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι, αν προχωρούσε, η κατασκευή θα κόστιζε 500 εκατ. ευρώ, από τα οποία η συμβολή του Δημοσίου θα ήταν 92 εκατ. ευρώ.
*«Αγκάθια» και στα υπόλοιπα πέντε συγχρηματοδοτούμενα έργα, που αφορούν τους εθνικούς δρόμους Αθηνών-Πατρών-Πύργου, Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας, Μαλιακού-Κλειδιού, Δυτικής Θεσσαλίας (Ε-65) και Μεταμόρφωσης-Σκάρφειας που περιλαμβάνει και την Ιονία οδό, από το Αντίρριο ώς τα Γιάννενα.
Με ημερομηνία 28 Αυγούστου 2009 και με απόφαση του τότε υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, δόθηκαν επιπλέον 169 εκατ. ευρώ στους αναδόχους του τμήματος Μαλιακός-Κλειδί. Επιπλέον κονδύλια ζητούν και οι υπόλοιπες κοινοπραξίες, με διάφορες αιτιολογίες. Για παράδειγμα, στην Κορίνθου-Τρίπολης αποκαλύφθηκε, τρία χρόνια μετά την έναρξη των έργων, ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις στα ιστορικά Δερβενάκια και ήδη υπάρχει πρόταση για κατασκευή σήραγγας, που θα κοστίσει τριπλάσιο ποσό.
*Τα διόδια «δοξάζονται» σε όλους τους εθνικούς δρόμους, με πέντε αυξήσεις από την άνοιξη του 2008, όταν οι οδηγοί δεν έχουν δει παρά ελάχιστα νέα τμήματα και σε πολλές περιπτώσεις ταλαιπωρούνται λόγω των εργοταξίων. Τα χρονοδιαγράμματα των έργων παρουσιάζουν καθυστέρηση τουλάχιστον έξι μηνών, αλλά οι εργολάβοι ζητούν και... ρέστα, αφού το υπουργείο καθυστερεί για πάνω από δύο χρόνια τις απαλλοτριώσεις και τις μετακινήσεις των δικτύων της ΔΕΗ και των άλλων οργανισμών κοινής ωφέλειας.
Από το φθινώπορο θα μπουν δύο νέοι σταθμοί διοδίων στο Πέταλο του Μαλιακού, οι εισπράξεις των οποίων προβλέπεται να πάνε για τον νέο αυτοκινητόδρομο Ε-65.
*Σταθμοί διοδίων θα «φυτευθούν» και στην Εγνατία Οδό, με την ολοκλήρωση των τελευταίων έργων (τέλη του χρόνου). Την περίοδο 2007-8, με προτροπή της ηγεσίας του τότε υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ, η κρατική εταιρεία που έχει την ευθύνη των έργων οδηγήθηκε στη σύναψη δανείων με εμπορικές τράπεζες, στα οποία εγγύηση μπήκαν τα προσδοκώμενα έσοδα από τα διόδια. Οι σταθμοί έπρεπε να έχουν λειτουργήσει από τα τέλη του 2008, αλλά καθυστέρησαν λόγω πολιτικού κόστους. Οι τράπεζες όμως ζητούν τα οφειλόμενα...
*Το μετρό της Θεσσαλονίκης προχωρά με δίχρονη καθυστέρηση. Εχει ροκανιστεί το 50% του χρόνου και έχει κατασκευαστεί το 25% του έργου. Οι δύο μετροπόντικες έχουν βάλει χειρόφρενο τους τελευταίους μήνες, αφού ο ανάδοχος ζητά από το Δημόσιο επιπλέον κονδύλια ύψους 100 εκατ. ευρώ. Είναι ο ίδιος εργολάβος που κατασκευάζει στην Αθήνα τους σταθμούς στον Χολαργό και την Αγία Παρασκευή, που λείπουν από το τμήμα Εθνική Αμυνα-Δ. Πλακεντίας.
*Στο μετρό της Αθήνας το κατασκευαστικό μέτωπο είναι το μικρότερο από καταβολής έργων. Αφορά επεκτάσεις συνολικού μήκους 7,3 χλμ. με 10 νέους σταθμούς, που έπρεπε να λειτουργούν από τα τέλη του 2008. Είχαν δοθεί παρατάσεις και σήμερα το... αισιόδοξο σενάριο κάνει λόγο για την άνοιξη του 2011 και αυτό γιατί ανέκυψε εμπλοκή... Siemens.
Η εταιρεία μονοπωλεί τα ηλεκτρομηχανολογικά από την αρχική σύμβαση του 1992, αλλά σήμερα, λόγω των «μαύρων ταμείων» της, δεν υπάρχει σαφής γνωμοδότηση από την Κομισιόν και τις ελληνικές αρχές για το αν μπορεί να μετέχει σε διαγωνισμούς του Δημοσίου. Ετσι, υπάρχει κίνδυνος να παραδοθούν οι γραμμές και να μην μπορούν να λειτουργήσουν! Βέβαια υπάρχει και η καθυστέρση στο διαγωνισμό για τους νέους συρμούς για τα πρόσθετα δρομολόγια, που θα αρχίσουν να παραδίδονται από το 2012.
*Στα επτά αεροδρόμια όλοι οι προγραμματισμοί βρίσκονται στον αέρα. Στα Γιάννενα τα έργα είχαν ανατεθεί το καλοκαίρι του 2006 με έκπτωση 51,8% (!) και προοπτική να ολοκληρωθούν στα μέσα του 2009. Εχουν δοθεί δύο παρατάσεις και η παράδοση έχει μετατεθεί για τον Μάιο του 2012.
Την ίδια μοίρα ακολουθεί και η επέκταση του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης, που έχει ανατεθεί με έκπτωση 48,1% και ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί ο λογαριασμός. Στην Αλεξανδρούπολη, εκτός από καθυστέρηση, είχαμε υπέρβαση του κόστους, που από 27,2 εκατ. ευρώ έχει φθάσει τα 35 και έπεται συνέχεια. Αλλεπάλληλες παρατάσεις έχουν λάβει τα αεροδρόμια Αγχιάλου Μαγνησίας, Σητείας, Καρπάθου και Αράξου, που έπρεπε να λειτουργούν από το 2008.
*Στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας έχει χαθεί η... μπάλα. Η κάλυψη του Διακονιάρη, η σύνδεση της εθνικής οδού με το λιμάνι, τα έργα ύδρευσης στον Πείρο και τον Παραπείρο έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί από τις αρχές του 2008.
*Η παράκαμψη του Αγρινίου (τμήμα Αγγελόκαστρο-Κουβαράς) έχει ξεκινήσει από το 2004 με προϋπολογισμό 89 εκατ. ευρώ και έχουν ήδη καταβληθεί 161, χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα που θα τελείωναν την άνοιξη του 2009.
Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ
Καθυστερήσεις στην παράδοση των έργων από 12 έως και 24 μήνες, υπερβάσεις των προϋπολογισμών έως και 50% και πολλά... διόδια συνθέτουν την πεζή πραγματικότητα των πολυδιαφημισμένων έργων.
Κοινός παρονομαστής, η ελλιπής προετοιμασία, που οδηγεί σε πρόσθετα έργα και εκτινάσσει το κόστος κατά τη διάρκεια της κατασκευής.
*Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί η υποθαλάσσια αρτηρία της Θεσσαλονικής, η πρώτη σύμβαση στο πακέτο των έξι συγχρηματοδοτούμενων έργων. Ανατέθηκε την άνοιξη του 2006, με προοπτική να ολοκληρωθούν τα έργα σε μια τετραετία. Μετά την υπογραφή της σύμβασης, με παρέμβαση της αρχαιολογικής υπηρεσίας, έγιναν σημαντικές αλλαγές που οδηγούσαν σε εκ των υστέρων διπλασιασμό του κόστους.
Κάποιοι, πάντως, υποστηρίζουν ότι αποτέλεσαν το πρόσχημα για την εγκατάλειψη του έργου, που αποδείχθηκε ασύμφορο για τους αναδόχους, ενώ θα είχε ελάχιστη συνεισφορά στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος της Θεσσαλονίκης.
Και ύστερα ήρθαν τα... ωραία. Η σύμβαση έχει καταγγελθεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο και πριν από λίγες ημέρες παραπέμφθηκε στη διαιτησία, αφού ο ανάδοχος διεκδικεί εξωπραγματική αποζημίωση ύψους 400 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι, αν προχωρούσε, η κατασκευή θα κόστιζε 500 εκατ. ευρώ, από τα οποία η συμβολή του Δημοσίου θα ήταν 92 εκατ. ευρώ.
*«Αγκάθια» και στα υπόλοιπα πέντε συγχρηματοδοτούμενα έργα, που αφορούν τους εθνικούς δρόμους Αθηνών-Πατρών-Πύργου, Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας, Μαλιακού-Κλειδιού, Δυτικής Θεσσαλίας (Ε-65) και Μεταμόρφωσης-Σκάρφειας που περιλαμβάνει και την Ιονία οδό, από το Αντίρριο ώς τα Γιάννενα.
Με ημερομηνία 28 Αυγούστου 2009 και με απόφαση του τότε υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, δόθηκαν επιπλέον 169 εκατ. ευρώ στους αναδόχους του τμήματος Μαλιακός-Κλειδί. Επιπλέον κονδύλια ζητούν και οι υπόλοιπες κοινοπραξίες, με διάφορες αιτιολογίες. Για παράδειγμα, στην Κορίνθου-Τρίπολης αποκαλύφθηκε, τρία χρόνια μετά την έναρξη των έργων, ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις στα ιστορικά Δερβενάκια και ήδη υπάρχει πρόταση για κατασκευή σήραγγας, που θα κοστίσει τριπλάσιο ποσό.
*Τα διόδια «δοξάζονται» σε όλους τους εθνικούς δρόμους, με πέντε αυξήσεις από την άνοιξη του 2008, όταν οι οδηγοί δεν έχουν δει παρά ελάχιστα νέα τμήματα και σε πολλές περιπτώσεις ταλαιπωρούνται λόγω των εργοταξίων. Τα χρονοδιαγράμματα των έργων παρουσιάζουν καθυστέρηση τουλάχιστον έξι μηνών, αλλά οι εργολάβοι ζητούν και... ρέστα, αφού το υπουργείο καθυστερεί για πάνω από δύο χρόνια τις απαλλοτριώσεις και τις μετακινήσεις των δικτύων της ΔΕΗ και των άλλων οργανισμών κοινής ωφέλειας.
Από το φθινώπορο θα μπουν δύο νέοι σταθμοί διοδίων στο Πέταλο του Μαλιακού, οι εισπράξεις των οποίων προβλέπεται να πάνε για τον νέο αυτοκινητόδρομο Ε-65.
*Σταθμοί διοδίων θα «φυτευθούν» και στην Εγνατία Οδό, με την ολοκλήρωση των τελευταίων έργων (τέλη του χρόνου). Την περίοδο 2007-8, με προτροπή της ηγεσίας του τότε υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ, η κρατική εταιρεία που έχει την ευθύνη των έργων οδηγήθηκε στη σύναψη δανείων με εμπορικές τράπεζες, στα οποία εγγύηση μπήκαν τα προσδοκώμενα έσοδα από τα διόδια. Οι σταθμοί έπρεπε να έχουν λειτουργήσει από τα τέλη του 2008, αλλά καθυστέρησαν λόγω πολιτικού κόστους. Οι τράπεζες όμως ζητούν τα οφειλόμενα...
*Το μετρό της Θεσσαλονίκης προχωρά με δίχρονη καθυστέρηση. Εχει ροκανιστεί το 50% του χρόνου και έχει κατασκευαστεί το 25% του έργου. Οι δύο μετροπόντικες έχουν βάλει χειρόφρενο τους τελευταίους μήνες, αφού ο ανάδοχος ζητά από το Δημόσιο επιπλέον κονδύλια ύψους 100 εκατ. ευρώ. Είναι ο ίδιος εργολάβος που κατασκευάζει στην Αθήνα τους σταθμούς στον Χολαργό και την Αγία Παρασκευή, που λείπουν από το τμήμα Εθνική Αμυνα-Δ. Πλακεντίας.
*Στο μετρό της Αθήνας το κατασκευαστικό μέτωπο είναι το μικρότερο από καταβολής έργων. Αφορά επεκτάσεις συνολικού μήκους 7,3 χλμ. με 10 νέους σταθμούς, που έπρεπε να λειτουργούν από τα τέλη του 2008. Είχαν δοθεί παρατάσεις και σήμερα το... αισιόδοξο σενάριο κάνει λόγο για την άνοιξη του 2011 και αυτό γιατί ανέκυψε εμπλοκή... Siemens.
Η εταιρεία μονοπωλεί τα ηλεκτρομηχανολογικά από την αρχική σύμβαση του 1992, αλλά σήμερα, λόγω των «μαύρων ταμείων» της, δεν υπάρχει σαφής γνωμοδότηση από την Κομισιόν και τις ελληνικές αρχές για το αν μπορεί να μετέχει σε διαγωνισμούς του Δημοσίου. Ετσι, υπάρχει κίνδυνος να παραδοθούν οι γραμμές και να μην μπορούν να λειτουργήσουν! Βέβαια υπάρχει και η καθυστέρση στο διαγωνισμό για τους νέους συρμούς για τα πρόσθετα δρομολόγια, που θα αρχίσουν να παραδίδονται από το 2012.
*Στα επτά αεροδρόμια όλοι οι προγραμματισμοί βρίσκονται στον αέρα. Στα Γιάννενα τα έργα είχαν ανατεθεί το καλοκαίρι του 2006 με έκπτωση 51,8% (!) και προοπτική να ολοκληρωθούν στα μέσα του 2009. Εχουν δοθεί δύο παρατάσεις και η παράδοση έχει μετατεθεί για τον Μάιο του 2012.
Την ίδια μοίρα ακολουθεί και η επέκταση του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης, που έχει ανατεθεί με έκπτωση 48,1% και ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί ο λογαριασμός. Στην Αλεξανδρούπολη, εκτός από καθυστέρηση, είχαμε υπέρβαση του κόστους, που από 27,2 εκατ. ευρώ έχει φθάσει τα 35 και έπεται συνέχεια. Αλλεπάλληλες παρατάσεις έχουν λάβει τα αεροδρόμια Αγχιάλου Μαγνησίας, Σητείας, Καρπάθου και Αράξου, που έπρεπε να λειτουργούν από το 2008.
*Στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας έχει χαθεί η... μπάλα. Η κάλυψη του Διακονιάρη, η σύνδεση της εθνικής οδού με το λιμάνι, τα έργα ύδρευσης στον Πείρο και τον Παραπείρο έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί από τις αρχές του 2008.
*Η παράκαμψη του Αγρινίου (τμήμα Αγγελόκαστρο-Κουβαράς) έχει ξεκινήσει από το 2004 με προϋπολογισμό 89 εκατ. ευρώ και έχουν ήδη καταβληθεί 161, χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα που θα τελείωναν την άνοιξη του 2009.
