Βαρύ τίμημα-μεταφρασμένο και σε τεράστιο οικονομικό κόστος-πλήρωνε επί πολλά χρόνια η Πιερία για δυο μεγάλα δημόσια έργα, το ένα εκ των οποίων (η εθνική οδός) έχει ήδη παραχωρηθεί σε ιδιώτες και το άλλο (η σιδηροδρομική γραμμή) παραχωρείται οσονούπω
Την αξία του σε χρυσάφι έχουν πληρώσει οι Πιεριείς το τμήμα της εθνικής οδού που διασχίζει το νομό. Κι αφού πλήρωσαν και υπέμειναν τα πάντα ως να εκσυγχρονιστεί και να γίνει ασφαλές, τους στέλνουν τώρα σε κατσικόδρομους, γιατί ο δρόμος παραχωρήθηκε σε ιδιώτες.
Η ιστορία ξεκινά τη δεκαετία του 1990. Τότε που το δημόσιο, με κοινοτικά κονδύλια, ξεκίνησε την κατασκευή του οδικού άξονα ΠΑΘΕ και της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής, καθιστώντας την Πιερία ένα απέραντο εργοτάξιο. Όπου, κάθε τοπική οικονομική δραστηριότητα βρισκόταν σε ιδιότυπη καραντίνα, κάθε παραγωγική δραστηριότητα βάλτωνε στο ρυθμό των μεγάλων δημόσιων έργων, που καθυστερούσαν χαρακτηριστικά να ολοκληρωθούν.
Για πολλά καλοκαίρια οι ακτές της Πιερίας (κυρίως στη νότια και πλέον τουριστική περιοχή, όπου συγκεντρώνεται το 80% των δραστηριοτήτων) ήταν απρόσιτες στους τουρίστες, αγρότες είχαν αποκοπεί από τα χωράφια τους, οικισμοί πλημμύριζαν από τις ρίψεις των υλικών εκσκαφής σε ρέματα και χαράδρες, ζωές χάνονταν από την εκτροπή της κυκλοφορίας των οχημάτων σε παράδρομους και δαιδαλώδεις διαδρομές, του άξονα ΠΑΘΕ που έπρεπε να παραδοθεί τέλος του 1997.
«Είναι τουλάχιστον περίεργο», έλεγε τον Ιούνιο του 1998 ο τότε νομάρχης Πιερίας Πασχάλης Μπροφίδης, «να μην προβλέπεται η άρση των αρνητικών επιπτώσεων και οι εναλλακτικές λύσεις για τη συνέχιση της ζωής και των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στις περιοχές που εκτελούνται έργα. Πρώτα έπρεπε να γίνουν τα παράλληλα έργα και στη συνέχεια να αρχίσει η κατασκευή του κλειστού οδικού δικτύου».
Πράγμα που δεν είχε γίνει και ούτε έμελλε να γίνει τα επόμενα χρόνια.
Η αλληλογραφία που είχαν ανοίξει από τότε οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες του νομού με τα υπουργεία ήταν ατελείωτη. Συσκέψεις επί συσκέψεων, προτάσεις επί προτάσεων, επιστολές επί επιστολών σε υπουργεία, που τύχαιναν (από τότε) της κατανόησης των αρμοδίων και πέραν τούτου ουδέν.
Το 1999 η εθνική οδός άρχισε να παραδίδεται τμηματικά στην κυκλοφορία. Αφήνοντας όμως πίσω της συντρίμμια. Στο παράλληλο οδικό δίκτυο του δήμου Ανατολικού Ολύμπου η εικόνα ήταν κατεστραμμένα οδοστρώματα από την 24ωρη κυκλοφορία βαρέων οχημάτων, μπαζωμένοι χείμαρροι και ρέματα και μια θάλασσα φορτωμένη με τα υγρά και στερεά απόβλητα των εργοταξίων τα εθνικής οδού και της σιδηροδρομικής γραμμής.
Ή αυτόφωρο ή …νεκροταφείο
Δώδεκα χρόνια μετά, η εικόνα στο επαρχιακό δίκτυο δεν άλλαξε, το δημόσιο όμως έχει πια παραδώσει την εθνική οδό σε ιδιώτες.
Οι οποίοι ζητούν τώρα από τους Πιεριείς ή να πληρώνουν καθημερινά εισιτήριο για να μπουν στην εθνική οδό, ή να πάνε από τους προβληματικούς επαρχιακούς δρόμους, από χωματόδρομους που περνούν μέσα από ρέματα που πλημμυρίζουν με την παραμικρή βροχούλα, από σημεία όπου παραμονεύει ανά πάσα στιγμή, στη στροφή, ο Χάρος.
Κι ενώ οι Πιεριείς οργίζονται και ξεσηκώνονται για το ξεσπίτωμά τους (στην κυριολεξία) οι πολιτικοί ταγοί του τόπου νίπτουν τας χείρας τους και οι εισαγγελείς προειδοποιούν πως κάθε διαμαρτυρία θα τιμωρείται με αυτόφωρο.
Πλευρικά διόδια θα μπουν παντού, προβλέπει η σύμβαση παραχώρησης της εθνικής οδού. Σε κάθε έξοδο πόλης και χωριού στην εθνική οδό. Κάθε μέτρο και κάθε χιλιόμετρο που θα διανύει κανείς θα το πληρώνει. Ξανά και ξανά. Και πολύ ακριβά, αφού το τέλος διοδίων τραβά κάθε τόσο την ανηφόρα.
«Βούλησή μας είναι να επαναδιαπραγματευτούμε το κόστος των τελών, αλλά οι οικονομικές εξελίξεις και το υψηλό επίπεδο των spread δεν επιτρέπει στις τράπεζες, που είναι οι χρηματοδότες για την κατασκευή αυτών των μεγάλων αυτοκινητόδρομων, να δεχθούν εύκολα μια διαπραγμάτευση, εκτός και αν καταλήξουμε σε συμφωνία, η οποία θα είναι πασιφανώς σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος και κατ’ επέκταση των πολιτών», υποστήριξε προχθές (μιλώντας στην εφημερίδα «Μακεδονία») ο υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Γιάννης Μαγκριώτης. «Ελπίζουμε», είπε, «ότι την επόμενη χρονιά θα πέσουν τα spread και τότε θα μπορούμε να μιλάμε και για μείωση του κόστους των διοδίων».
Παραδέχθηκε δηλαδή, ότι το «πάνω χέρι» στο δρόμο που χρυσοπλήρωσαν οι Πιεριείς (μια με την κατασκευή του από το δημόσιο, μια με τις πρόσφατες κατολισθήσεις στα Τέμπη, μια με τα καλοκαιρινά έργα «βελτίωσης» του οδοστρώματος) το έχουν οι τράπεζες. Οι οποίες συμμετέχουν στο έργο δανείζοντας 583 εκ. ευρώ στην κοινοπραξία (που έβαλε ίδιον κεφάλαιο μόλις 120 εκ. ευρώ), ενώ το κράτος που ακούμπησε 300 εκ. ευρώ (από την τσέπη των φορολογουμένων του) δεν έχει λόγο και ισχύ.
Λύση στο πρόβλημα (που αναδείχθηκε με τις δυναμικές κινητοποιήσεις των πολιτών) επιχειρεί να δώσει με άλλο τρόπο ο υπουργός Υποδομών Δημήτρης Ρέππας. «Πρέπει να βρεθούν χρήματα να φτιάξουμε το παράπλευρο οδικό δίκτυο για να μην ξεσηκώνονται οι τοπικές κοινωνίες» είπε πρόσφατα. Δηλαδή να βρεθούν κι άλλα λεφτά από την τσέπη των φορολογουμένων, αφού η κάνουλα των διοδίων των εθνικών οδών (απ’ όπου χρηματοδοτούνταν τα επαρχιακά οδικά δίκτυα) έχει αλλάξει ιδιοκτήτη.
Και αντί ο εισαγγελέας να στέλνει στο «αυτόφωρο» τους πολιτικούς που αποφάσισαν να παραχωρήσουν τη δημόσια περιουσία, τους χρυσοπληρωμένους από τους πολίτες δρόμους, σε ιδιώτες, απειλεί να στείλει τους Πιεριείς, γιατί αρνούνται να υποκύψουν στην παραγγελιά των ιδιωτών να σκοτωθούν σε δρόμους επισφαλείς και ανύπαρκτους.
Ραντεβού (ξανά) με τον Μαγκριώτη
Το τελεσίγραφο που έλαβαν την Παρασκευή από την εισαγγελία Πρωτοδικών Κατερίνης οι διαμαρτυρόμενοι Πιεριείς (που εμπόδισαν την ΑΙΓΑΙΟ τρεις φορές την περασμένη βδομάδα να στήσει πλευρικά διόδια στον κόμβο Λεπτοκαρυάς) λήγει αύριο το βράδυ. Από την Τετάρτη, η εταιρεία μπορεί να προχωρήσει στα σχέδιά της κι όποιος επιχειρήσει να την εμποδίσει θα συλλαμβάνεται.
Οι τρεις δήμαρχοι της Νότιας Πιερίας που κέρδισαν τη διορία (πριν τους βάλουν σε κελί για τη συμμετοχή τους στις κινητοποιήσεις), έκλεισαν ραντεβού για αύριο Τρίτη με τον υφυπουργό Υποδομών Γιάννη Μαγκριώτη, ελπίζοντας ότι θα αναστείλει τις εργασίες του παραχωρησιούχου, έως ότου κατασκευαστεί-βελτιωθεί το επαρχιακό δίκτυο, ώστε να κινούνται με ασφάλεια οι δημότες τους.
Τι θα κερδίσουν; Το πιο πιθανό είναι να ακούσουν (και πάλι) πως η κυβέρνηση έχει δεμένα τα χέρια της από τη σύμβαση που υπέγραψε η προηγούμενη κυβέρνηση (αλλά κυρώθηκε στη Βουλή και από το ΠΑΣΟΚ) και πως η νέα κυβέρνηση, παρά τις δυσκολίες, λόγω οικονομικής κρίσης, δεσμεύεται για τη βελτίωση (εν καιρώ) του παράπλευρου οδικού δικτύου.
Υπάρχει βέβαια περίπτωση, κάτω από μεγάλη πίεση, το υπουργείο να αναστείλει τις εργασίες της ΑΙΓΑΙΟ για πλευρικά διόδια. Αυτό όμως θα είναι μάλλον μια ακόμη πύρρειος νίκη των Πιεριέων. Γιατί, το πιο πιθανό είναι (όπως συνέβη και με την ακύρωση της λειτουργίας του σταθμού του Αιγινίου) τη χασούρα του παραχωρησιούχου, να την επωμιστεί το δημόσιο, δηλαδή πάλι οι Πιερίες και οι υπόλοιποι φορολογούμενοι.
Όσο για το άλλο μεγάλο δημόσιο έργο, που επίσης χρυσοπλήρωσαν οι Πιεριείς, έρχεται και η δική του η σειρά: τους επόμενους μήνες και ο ΟΣΕ θα περάσει σε ιδιώτες, για να ακυρώσει ολοκληρωτικά τις θυσίες που εκών άκων έκανε ο Πιερικός λαός τη δεκαετία του ΄90 και όχι μόνο.
