Του ΦΩΤΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ απο την Ισοτιμια Σε τεντωμένο σχοινί κινούνται οι διαπραγματεύσεις για τη συνέχιση των εργασιών σε τέσσερις αυτοκινητόδρομους της Ελλάδας. Οι τράπεζες ζητούν αύξηση των επιτοκίων δανεισμού κατά 100-350 μονάδες, ειδάλλως αποχωρούν από τα έργα. Οι σχετικές αποφάσεις αναμένεται να έχουν ληφθεί ως τα τέλη Ιουλίου. Θετική εξέλιξη, αλλά όχι δεσμευτική η υπογραφή του «Μνημονίου Συναντίληψης».
Τα πιστωτικά ιδρύματα αποτελούν τις κύριες πηγές χρηματοδότησης των αυτοκινητόδρομων, μετέχοντας με 3,3 δισ. ευρώ ή 38% στην κατασκευή των έργων. Οι 43 εμπλεκόμενες τράπεζες (11 ελληνικές και 32 ξένες) επιθυμούν να αυξηθούν σημαντικά τα επιτόκια με τα οποία δανείζουν τις κατασκευαστικές εταιρείες, καθότι τα έργα -σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα- κρίνονται ασύμφορα. Από την άλλη πλευρά, εφόσον οι τράπεζες πετύχουν άνοδο των επιτοκίων δανεισμού, οι κατασκευαστικές εταιρείες εκτιμάται ότι θα μετακυλήσουν το κόστος στα διόδια. Ό,τι δηλαδή απεύχεται το Υπουργείο Υποδομών.
Το σημερινό αδιέξοδο επιβαρύνεται από τη μείωση της κυκλοφορίας κατά 4%-21% ανά αυτοκινητόδρομο, σε συνδυασμό με τη ραγδαία αύξηση της βενζίνης, η οποία έχει διαταράξει το χρηματοοικονομικό μοντέλο των αυτοκινητόδρόμων.
Οι τράπεζες έχουν διαμηνύσει στους εργολάβους και στην Πολιτεία ότι «τα έργα πρέπει να καθαρίσουν, πρέπει να υπάρξουν καθαρές δεσμεύσεις». Η σταθεροποίηση της ροής των εσόδων, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, αποτελεί το γόρδιο δεσμό μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων.
Το Υπουργείο Υποδομών, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, έχει εισηγηθεί στις κοινοπραξίες και τα πιστωτικά ιδρύματα δυο προτάσεις για το ξεπέρασμα του σημερινού αδιεξόδου. Η πρώτη έχει βραχυπρόθεσμη ισχύ έως τα τέλη του 2011. Προβλέπει τη δημιουργία εγγυητικού λογαριασμού 500 εκατ. ευρώ στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Το Δημόσιο θα προκαταβάλει 500 εκατ. ευρώ, προκειμένου το ίδιο ποσό να εισφέρουν οι τράπεζες προς τους παραχωρησιούχους για να επανεκκινήσουν τα έργα. Η δεύτερη πρόταση προβλέπει τη σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού με την ονομασία «Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι». Η εταιρεία αυτή θα προικοδοτηθεί με τα μελλοντικά έσοδα του Δημοσίου από τα διόδια, τα οποία υπολογίζονται σε 20 δισ. ευρώ ως τη λήξη των 30ετών συμβάσεων παραχώρησης.
Χτες, ο υπουργός Υποδομών Δ. Ρέππας ανακοίνωσε την υπογραφή του «Μνημονίου Συναντίληψης» μεταξύ της Πολιτείας και των παραχωρησιούχων. Η υπογραφή του μνημονίου, αν και αποτελεί θετική εξέλιξη, δεν είναι δεσμευτική για τα εμπλεκόμενα μέρη.
Η καταρχήν συμφωνία επιτεύχθηκε την ημέρα κατάθεσης στη Βουλή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου, δηλαδή μόλις οριστικοποιήθηκε η παροχή πρόσθετης στήριξης στην Ελλάδα. Πέρα από το αίτημα των τραπεζών για αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, οι διαπραγματεύσεις έχουν δυο ακόμη αγκάθια. Το πρώτο έχει να κάνει με τις αξιώσεις (διεκδικήσεις) των εργολάβων έναντι του Δημοσίου.
Οι κατασκευαστικές εταιρείες, βασιζόμενες στο χαμηλό ποσοστό απαλλοτριώσεων, αλλά και στη μη λειτουργία των προβλεπόμενων σταθμών διοδίων, διεκδικούν βάσιμα αποζημιώσεις περί τα 550 εκατ. Πέρα από τις απαλλοτριώσεις, μεγάλη καθυστέρηση στην πρόοδο των έργων έχουν προκαλέσει οι προσφυγές πολιτών και περιβαλλοντικών οργανώσεων σε τμήματα του Ε 65, της Ιόνιας Οδού και της Ολυμπίας Οδού.
To Υπουργείο διερευνά εναλλακτικές λύσεις για τις χαράξεις που έχουν ήδη απορριφθεί από το Συμβούλιο Επικρατείας. Ωστόσο, μείωση του τεχνικού αντικειμένου συνεπάγεται τροποποίηση των συμβάσεων. Επιπρoσθέτως, στο τμήμα Κόρινθος - Πάτρα (περιοχή Βραχνέϊκα), οι κάτοικοι ζητούν άλλη χάραξη, η οποία ενδέχεται να κοστίσει 100 εκατ. ευρώ. Οι παραχωρησιούχοι εγγράφουν στους ισολογισμούς τους ότι θα διεκδικήσουν από το Δημόσιο, όποιες σχετικές δικαστικές προσφυγές τελεσφορήσουν εναντίον τους.
«Διαμάχη» για τη ΛΕΑ του Γ. Σουφλιά
ΝΕΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ, πέρα από το κλείσιμο εργοταξίων, έχει να αντιμετωπίσει ο «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου» (Hochtief 35%, Άκτωρ 20%). Το 2009, ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς είχε υπογράψει απόφαση περί της κατασκευής «Λωρίδας Έκτακτης Ανάγκης» (ΛΕΑ), ύψους 169 εκατ. ευρώ. Η νέα ηγεσία του Υπουργείου (Δ. Ρέππας, Ι. Μαγκριώτης) δεν είδε με καλό μάτι την αναγκαιότητα, αλλά και τη χρησιμότητα της ανωτέρω δαπάνης.
Έως σήμερα, το Δημόσιο έχει καταβάλει περί τα 75 εκατ. στον «Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου» (από μέρα σε μέρα θα εκταμιεύονταν ακόμα 15 εκατ.). Δύο δόσεις Ωστόσο, οι επόμενες δυο δόσεις, περί τα 45 και 35 εκατ. αντιστοίχως, φαίνεται ότι θα επαναξιολογηθούν. Το Δημόσιο, το οποίο θα διενεργήσει επιμετρήσεις για να διαπιστώσει την πρόοδο των έργων, δεν δείχνει διατεθειμένο να καταβάλει ολόκληρο το ποσό. Αντίθετα, προς τελικό διακανονισμό οδηγείται η Διαιτησία σχετικά με τον «ανενεργό» σταθμό διοδίων στο Κλειδί (Αιγίνιο).
Ο εν λόγω σταθμός, αν και έχει κατασκευαστεί από τα τέλη του 2009, δεν λειτουργεί κατόπιν αιτήματος του Δημοσίου, αφού σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων λειτουργεί άλλος σταθμός (Μάλγαρα). Η κοινοπραξία αιτείται περί τα 10 εκατ. ευρώ ως διαφυγόντα έσοδα. Ο διακανονισμός δείχνει να κλείνει μεταξύ 8-10 εκατ. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο εν λόγω αυτοκινητόδρομος δοκιμάστηκε πέρυσι με μια σημαντική πτώση του κύκλου εργασιών, ύψους 8 εκατ. ευρώ, εξαιτίας του αποκλεισμού των Τεμπών επί ένα σχεδόν πεντάμηνο.
