ΠΕΡΙ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Η λέξη άμεση προσδιορίζει επακριβώς το χαρακτήρα της δημοκρατίας αυτής και σημαίνει με απευθείας τρόπο χωρίς διαμεσολαβητές.
Είναι θεσμός ανθρωποκεντρικός και διαπλάθει τον άνθρωπο ως αυτεξούσιο ον αλλά όχι ως ιδιώτη. Η διάπλαση αυτή γίνεται μέσα από κοινούς δρόμους, αυτό που με μια λέξη ονομάζουμε κοινωνικότητα. Δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να δημιουργούν οι ίδιοι τις συνθήκες της ζωής τους και να σηματοδοτούν τον κόσμο ανάλογα με τη συλλογική τους βούληση.
Η Α.Δ είναι θεσμός, δεν είναι καθεστώς και σύστημα αλλά εργαλείο, μέσο για οικοδόμηση κοινωνιών ελεύθερων και ριζοσπαστικών.
Ιστορικά η Α.Δ αποτελούσε τον τρόπο οργάνωσης των μαζικών κινημάτων ενάντια στα καθεστώτα τους και ήταν το σημείο που προσέγγιζαν οι πιο προοδευτικές τάσεις της ριζοσπαστικής σκέψης.
Η Α.Δ από τη φύση της είναι αντίθετη με τον καπιταλισμό. Βρίσκεται στην αντίπερα όχθη της αστικής δημοκρατίας έτσι όπως αυτή εγκαινιάστηκε από το Ρουσώ στο κοινωνικό του συμβόλαιο και η οποία τοποθετεί τον άνθρωπο-πολίτη ως μέρος της εξουσιαστικής απόφασης, δημιουργώντας τους όρους μιας συνολικής εκχώρησης των δικαιωμάτων του και άρα της ελευθερίας του.
Για να κατανοήσουμε την τέλεια διαφορετικότητα της ΑΔ από τον καπιταλισμό ας δούμε τα βασικά σημεία της φιλοσοφίας τους αντιπαραθετικά.
-Οι καπιταλιστικές κοινωνίες δημιουργούν άτομα κατακερματισμένα-παθητικά, με αδυναμία στη συγκρότηση συλλογικοτήτων.
Οι διαδικασίες της ΑΔ λειτουργώντας σε αντίρροπη κατεύθυνση, συγκροτούν σχέσεις και αξίες αλληλέγγυες και συνεργατικές, διαπλάθοντας άτομα συγκροτημένα, ενεργητικά και κοινωνικοποιημένα.
-Ο καπιταλισμός δημιουργεί άτομα ανελεύθερα. Όλες οι επιλογές του είναι στη βάση της ανελευθερίας και στη δημιουργία ανθρώπων υπηκόων και εν τέλει σκλάβων.
Η ΑΔ φέρνει στο προσκήνιο το ζητούμενο της ελευθερίας όχι απλώς ως προτεραιότητα αλλά ως τη θεμελιακή ανάγκη λειτουργίας των κοινωνιών.
-Ο καπιταλισμός λειτουργεί δι αντιπροσώπων στους οποίους εκχωρούνται τα δικαιώματα των ανθρώπων, οι οποίοι υπτίθεται λειτουργούν για λογαριασμό τους.
Στην ΑΔ ο άνθρωπος συμμετέχει άμεσα βασιζόμενος στη θεμελιακή αρχή: κανένας δε γνωρίζει τα προβλήματά μου καλύτερα από μενα, κανένας δεν τα βιώνει όπως εγώ κανένας δεν μπορεί να τα αναπτύξει όπως εγώ. Και παραπέρα: κανένας δεν μπορεί να προωθήσει τη λύση τους όπως εγώ και να την υπερασπιστεί όπως εγώ.
-Ο καπιταλισμός βασίζεται σε σχέσεις εξουσίας που δημιουργούνται από τον ίδιο τον τρόπο λειτουργίας του.
Η ΑΔ έρχεται σε ρήξη με το σύστημα της κυριαρχίας, καθώς περνάει μέσα από το μετασχηματισμό όλων των κοινωνικών σχέσεων εξουσίας.
-Ο καπιταλισμός στη σφαίρα της ενημέρωσης λειτουργεί όχι μόνο ταξικά αλλά τελείως φασιστικά, προσπαθώντας να μεταβάλλει τον άνθρωπο σε άβουλη και φοβισμένη μονάδα.
Η ΑΔ στον αντίποδα αυτής της λογικής, με διαξαγωγή διαλόγου από τα κάτω, με ελεύθερη ανταλλαγή σκέψεων, απόψεων και εμπειριών αποκαθιστά τον άνθρωπο στο ύψος του.
-Ο καπιταλισμός στο επίπεδο της οικονομίας και με όλες της εκφάνσεις του, κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός, αναπτυγμένος καπιταλισμός, ιμπεριαλισμός, φιλελευθερισμός, νεοφιλελευθερισμός, ταξικά στη σχέση κεφαλαίου-εργασίας είναι ταυτισμένος με το κεφάλαιο και από το δήθεν κοινωνικό κράτος πέρασε στον εκβαρβαρισμό και οικονομικό φασισμό που προκαλεί η συσσώρευση κεφαλαίου.
Η ΑΔ στον τομέα της οικονομίας αναγάγεται πρώτα και κύρια στην πολιτική σφαίρα και σημαίνει ταυτόχρονα και αυτοδιαχείριση της παραγωγής και δημοκρατικό σχεδιασμό της οικονομίας, βασισμένη στην αρχή ότι ο καθένας πρέπει να συμμετέχει και να καθορίζει τις αποφάσεις στο βαθμό που αυτές τον επηρεάζουν.
ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΟΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Τα κόμματα της αριστεράς φιλοδοξούσαν να παίξουν το ρόλο της πρωτοπορίας των μαζικών κινημάτων, λειτουργώντας με γραφειοκρατικό τρόπο, βασιζόμενα σε υποτιθέμενες αυθεντίες και κάνοντας πολιτική με μανιφέστα. Σήμερα, μη εκπροσωπώντας τίποτα ιδεολογικά και πολιτικά, γκρεμίζονται μαζί με το σύστημα γαντζωμένα πάνω του. Τα κόμματα αυτά που ευαγγελίζονται τη δημοκρατία, αδυνατούν να την εφαρμόσουν ακόμα και στον εσωτερικό τους χώρο. Η ΑΔ αντιθετη και εχθρική με τέτοιου είδους λογικές, έχει σαν χαρακτηριστικό της την αυτοοργάνωση από τα κάτω, με συλλογική χάραξη κοινών τρόπων σκέψης. Τρόπος λειτουργίας της είναι οι οριζόντιες δομές, που συνθλίβουν ιεραρχίες πρωτοπορίες και διαμεσολαβητές ανάμεσα στις κοινωνίες και στην εξουσία.
Τα κόμματα της αριστεράς στην πολιτική επιλέγουν τη διαχείριση και τη διεκδίκηση. Η ΑΔ έχει σκοπό την επαναπροσέγγιση της πολιτικής μέσα από την εξέγερση. Τα κόμματα της αριστεράς απορρίπτουν την ΑΔ όπως αυτή εκφράστηκε από τα κινήματα των πλατειών όλου του κόσμου. Ο λόγος είναι ότι αφενός είναι αντίθετα με τη φύση τους και την πολιτική τους και αφετέρου ότι αυτά ακολουθούν μη οικεία τους μοντέλα.
Η ΑΔ σε αντίθεση με τον ιδεολογικοπολιτικό καταναγκασμό και την κομματική καθοδήγηση, προτάσσει την ικανοποίηση των προσωπικών αναγκών και βουλήσεων μέσα από τη συνδιαμόρφωση της κοινής ζωής, δηλαδή μέσα από την κοινωνικότητα.
Πέρα από την αναμονή της μεγάλης επανάστασης, η ΑΔ επαναστατικοποιεί βαθιά την καθημερινότητα της κοινωνίας, ανοίγοντας δρόμους και λεωφόρους προς την κοινωνική απελευθέρωση. Σε τελευταία ανάλυση κάθε κοινωνική επανάσταση θεμελιωνόταν και στεριωνόταν στο αυτεξούσιο άτομο ως πολιτικό υποκείμενο το οποίο σε συνεργασία με άλλα άτομα οικοδομούσαν κοινωνίες.
ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
-Επανακατάληψη του δημοσίου χώρου. Ο δημόσιος χώρος πρέπει να απελευθερωθεί τόσο από την ιδιωτική του όσο και από την κρατική του ερμηνεία, να γίενει χώρος όπου τα κινήματα να μπορούν να εκφράσουν δυναμική ρήξης με την εξουσία.
-Διάλυση της ικανότητας της εξουσίας να δημιουργεί συναίνεση πάνω στο φόβο. Το σπάσιμο του φόβου αποτελεί τη βάση της συγκρότησης διαρκούς πολιτικοποίησης και όρων εξέγερσης.
Τέλος για την αποφυγή του αφήμερου, προβάλλει η ανάγκη δημιουργίας τρόπων ώστε κάθε δρόμος, κάθε πλατεία να μπορεί να γίνει χώρος διαλόγου για αμφισβήτηση, συντονισμό, πάλη.
Δημήτρης Γόντικας, μέλος των Επιτροπών Αγώνα Δεν Πληρώνω Εξαρχείων
