 |
| Αντάρτες |
Παρίσι, Γαλλία
Η
επέμβαση της Γαλλίας και των αφρικανών συμμάχων της υπέρ των
κυβερνητικών δυνάμεων στο Μάλι έρχεται να υπενθυμίσει την αστάθεια σε
μία μάλλον ξεχασμένη περιοχή του πλανήτη την ώρα που ανοίγει άλλο ένα
επεισόδιο στον πόλεμο της Δύσης κατά της τρομοκρατίας, σύμφωνα με την
ρητή παραδοχή των Γάλλων ιθυνόντων.
Κατά μία έννοια ήταν μία κρίση εν αναμονή.
Από τη μια πλευρά είναι η υποστηριζόμενη από τη Δύση κεντρική εξουσία στο Μπαμάκο που αδυνατεί εκ των πραγμάτων να ελέγξει το αχανές βόρειο τμήμα της χώρας. Από την άλλη, είναι ομάδες μαχητών που έπαιζαν ένα ιδιότυπο ρόλο μεταξύ αντάρτη, τοποτηρητή και λήσταρχου στο ...βορρά μέχρι που άρχισαν να συνδέονται με εξτρεμιστικές, ισλαμιστικές ομάδες από γειτονικές χώρες.
Το Μάλι είναι 2,5 φορές μεγαλύτερο από τη Γαλλία (και περίπου 10 φορές μεγαλύτερο από την Ελλάδα), με μεγάλο τμήμα του να είναι μέρος της Σαχάρας και σχεδόν ακατοίκητο. Το νότιο τμήμα διασχίζεται από τον ποταμό Νίγηρα και έχει γεωργική παραγωγή και σημαντικά μεταλλεία χρυσού–μάλιστα με ανεκμετάλλευτα αποθέματα· το βόρειο έχει πολύ μικρότερη οικονομική δραστηριότητα. Αυτή η διπλή εικόνα έχει ιδιαίτερο βάρος σε αυτήν την κρίση.
Από τους νομάδες Τουαρέγκ που ζουν στο βόρειο Μάλι σχηματίστηκε η οργάνωση Ανσάρ αλ Ντίνε («οι υπερασπιστές της πίστης») που στράφηκε προς το σαλαφισμό και άρχισε να επιδιώκει την εφαρμογή της σαρίας (δεν σταμάτησε στις διακηρύξεις) στο τμήμα της χώρας που ελέγχει και κατοικείται από μάλλον μετριοπαθείς μουσουλμάνους.
Η Ανσάρ έχει πλέον στενές σχέσεις με την Αλ Κάιντα του Ισλαμικού Μαγκρέμπ (AQIM), η οποία με τη σειρά της έχει συνεχή παρουσία στη βόρεια και βορειοδυτική Αφρική από το 2007.
Μέσα στο χάος που έφερε η Αραβική Άνοιξη, η κατάρρευση της Λιβύης δημιούργησε μια μαύρη αγορά οπλισμού από τα αποθέματα του κανταφικού καθεστώτος τα οποία –οι προειδοποιήσεις έρχονταν από το 2011– διαχύθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της δυτικής Σαχάρας.
Παραταύτα, όπως επισημαίνει στον Monde Γάλλος αναλυτής, όλοι αυτοί οι μαχητές δεν είναι κατ’ανάγκη τρομοκράτες: χρησιμοποιούν βέβαια τακτικές ανταρτοπολέμου, πράγμα αρκετά πρόσφορο μέσα στην αχανή έρημο, αλλά από την άλλη είναι και λαθρέμποροι ναρκωτικών και όπλων. Και επίσης, παρά την γενική γραμμή για επιβολή της σαρίας, δεν τη συμμερίζονται όλοι στον ίδιο βαθμό.
Στην πίσω αυλή του Παρισιού
Σε κάθε περίπτωση, το Παρίσι εξακολουθεί να βλέπει την δυτική Αφρική σαν ένα είδος πίσω αυλής, λόγω του αποικιακού παρελθόντος και των πολιτικών δεσμών που ακόμα διατηρεί με την περιοχή.
Το Μπαμάκο θα ήταν σχετικά εύκολο, αν δεν είχε αποφασιστεί η επέμβαση, να πέσει στα χέρια των ισλαμιστών, με δεδομένο τον ανοργάνωτο, αδύναμο μαλινέζικο στρατό και την υποεκτίμηση της δύναμης των ανταρτών.
Αλλά αυτό που διακυβεύεται είναι κάτι περισσότερο από την ανατροπή μιας κυβέρνησης. Η πτώση του Μάλι -αν γινόταν- θα άνοιγε το δρόμο σε ισλαμιστές, η πετρελαιοπαραγωγός Νιγηρία ήδη πιέζεται από ισλαμιστές στο βόρειο τμήμα της, η AQIM δεν είναι ευκαταφρόνητη δύναμη και είναι καλά οπλισμένη.
Αλλά ακόμα και έτσι οι ενστάσεις για την επιχείρηση είναι υπαρκτές, κυρίως σε ό,τι αφορά το διεθνές δίκαιο και την μάλλον ελαστική ερμηνεία των ψηφισμάτων του ΟΗΕ που έγινε από τη Γαλλία.
Η έρημος είναι εντέλει ένα δύσκολο πεδίο επιχειρήσεων, ακόμα και για τον σύγχρονο στρατό. Δύσκολα βγαίνει και δύσκολα εντοπίζει τον εχθρό, ειδικά αν ο τελευταίος, έστω και με στοιχειώδη οπλισμό, ξέρει να εκμεταλλεύεται καλά τις ιδιομορφίες του εδάφους. Το μέλλον θα δείξει αν αυτό το πεδίο εξελιχτεί σε παγίδα για την Γαλλία.
Κατά μία έννοια ήταν μία κρίση εν αναμονή.
Από τη μια πλευρά είναι η υποστηριζόμενη από τη Δύση κεντρική εξουσία στο Μπαμάκο που αδυνατεί εκ των πραγμάτων να ελέγξει το αχανές βόρειο τμήμα της χώρας. Από την άλλη, είναι ομάδες μαχητών που έπαιζαν ένα ιδιότυπο ρόλο μεταξύ αντάρτη, τοποτηρητή και λήσταρχου στο ...βορρά μέχρι που άρχισαν να συνδέονται με εξτρεμιστικές, ισλαμιστικές ομάδες από γειτονικές χώρες.
Το Μάλι είναι 2,5 φορές μεγαλύτερο από τη Γαλλία (και περίπου 10 φορές μεγαλύτερο από την Ελλάδα), με μεγάλο τμήμα του να είναι μέρος της Σαχάρας και σχεδόν ακατοίκητο. Το νότιο τμήμα διασχίζεται από τον ποταμό Νίγηρα και έχει γεωργική παραγωγή και σημαντικά μεταλλεία χρυσού–μάλιστα με ανεκμετάλλευτα αποθέματα· το βόρειο έχει πολύ μικρότερη οικονομική δραστηριότητα. Αυτή η διπλή εικόνα έχει ιδιαίτερο βάρος σε αυτήν την κρίση.
Από τους νομάδες Τουαρέγκ που ζουν στο βόρειο Μάλι σχηματίστηκε η οργάνωση Ανσάρ αλ Ντίνε («οι υπερασπιστές της πίστης») που στράφηκε προς το σαλαφισμό και άρχισε να επιδιώκει την εφαρμογή της σαρίας (δεν σταμάτησε στις διακηρύξεις) στο τμήμα της χώρας που ελέγχει και κατοικείται από μάλλον μετριοπαθείς μουσουλμάνους.
Η Ανσάρ έχει πλέον στενές σχέσεις με την Αλ Κάιντα του Ισλαμικού Μαγκρέμπ (AQIM), η οποία με τη σειρά της έχει συνεχή παρουσία στη βόρεια και βορειοδυτική Αφρική από το 2007.
Μέσα στο χάος που έφερε η Αραβική Άνοιξη, η κατάρρευση της Λιβύης δημιούργησε μια μαύρη αγορά οπλισμού από τα αποθέματα του κανταφικού καθεστώτος τα οποία –οι προειδοποιήσεις έρχονταν από το 2011– διαχύθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της δυτικής Σαχάρας.
Παραταύτα, όπως επισημαίνει στον Monde Γάλλος αναλυτής, όλοι αυτοί οι μαχητές δεν είναι κατ’ανάγκη τρομοκράτες: χρησιμοποιούν βέβαια τακτικές ανταρτοπολέμου, πράγμα αρκετά πρόσφορο μέσα στην αχανή έρημο, αλλά από την άλλη είναι και λαθρέμποροι ναρκωτικών και όπλων. Και επίσης, παρά την γενική γραμμή για επιβολή της σαρίας, δεν τη συμμερίζονται όλοι στον ίδιο βαθμό.
Στην πίσω αυλή του Παρισιού
Σε κάθε περίπτωση, το Παρίσι εξακολουθεί να βλέπει την δυτική Αφρική σαν ένα είδος πίσω αυλής, λόγω του αποικιακού παρελθόντος και των πολιτικών δεσμών που ακόμα διατηρεί με την περιοχή.
Το Μπαμάκο θα ήταν σχετικά εύκολο, αν δεν είχε αποφασιστεί η επέμβαση, να πέσει στα χέρια των ισλαμιστών, με δεδομένο τον ανοργάνωτο, αδύναμο μαλινέζικο στρατό και την υποεκτίμηση της δύναμης των ανταρτών.
Αλλά αυτό που διακυβεύεται είναι κάτι περισσότερο από την ανατροπή μιας κυβέρνησης. Η πτώση του Μάλι -αν γινόταν- θα άνοιγε το δρόμο σε ισλαμιστές, η πετρελαιοπαραγωγός Νιγηρία ήδη πιέζεται από ισλαμιστές στο βόρειο τμήμα της, η AQIM δεν είναι ευκαταφρόνητη δύναμη και είναι καλά οπλισμένη.
Αλλά ακόμα και έτσι οι ενστάσεις για την επιχείρηση είναι υπαρκτές, κυρίως σε ό,τι αφορά το διεθνές δίκαιο και την μάλλον ελαστική ερμηνεία των ψηφισμάτων του ΟΗΕ που έγινε από τη Γαλλία.
Η έρημος είναι εντέλει ένα δύσκολο πεδίο επιχειρήσεων, ακόμα και για τον σύγχρονο στρατό. Δύσκολα βγαίνει και δύσκολα εντοπίζει τον εχθρό, ειδικά αν ο τελευταίος, έστω και με στοιχειώδη οπλισμό, ξέρει να εκμεταλλεύεται καλά τις ιδιομορφίες του εδάφους. Το μέλλον θα δείξει αν αυτό το πεδίο εξελιχτεί σε παγίδα για την Γαλλία.
Newsroom ΔΟΛ
