«Τι χώρα είναι αυτή όπου οι τίμιοι επιχειρηματίες πηγαίνουν φυλακή και οι αναρχικοί ζουν σε βίλες;» Αυτό το ειρωνικό σχόλιο έκανε κάποιος στο Twitter, με αφορμή τις καταλήψεις στις «βίλες» Αμαλία και Μαρία Κάλλας.
Ενα παρόμοιο σχόλιο θα μπορούσε να φιλοξενηθεί στο «Αλ Τσαντίρι νιουζ» ή στο «Ράδιο Αρβύλα», χωρίς τούτο να σημαίνει ότι οι παρουσιαστές αυτών των σατιρικών εκπομπών είναι λογοκλόποι. Απλώς είναι πολύ πιθανό ένα γεγονός να σχολιαστεί με τον ίδιο τρόπο από διαφορετικούς ανθρώπους σε διαφορετικές πλατφόρμες. Η διαφορά βρίσκεται στην ταχύτητα: στο Twitter το σχόλιο εμφανίζεται λίγα λεπτά μετά το γεγονός. Αντίθετα, το τηλεοπτικό σχόλιο κινδυνεύει να έρθει δεύτερο και καταϊδρωμένο. Μια άλλη διαφορά βρίσκεται στην υπογραφή, αφού στο Twitter πολλοί γράφουν με ψευδώνυμο.
Το Twitter είναι μια πλούσια δεξαμενή άντλησης ιδεών για ... την τηλεοπτική σάτιρα. Ταυτόχρονα, είναι ένα είδος ακαριαίας σφυγμομέτρησης της κοινής γνώμης. Δείχνει ποια θέματα «παίζουν» και ποιες αντιδράσεις προκαλούν, αν όχι σε όλη την κοινωνία, τουλάχιστον σε εκείνο το τμήμα της που «τουιτάρει».
Δίκοπο μαχαίρι είναι το Twitter: δεξαμενή, αλλά και εφιάλτης, αφού λίγα λεπτά πριν από την έναρξη μιας εκπομπής, ο παρουσιαστής της μπορεί να διαπιστώσει ότι η έξυπνη ατάκα του, το προσωπικό του δημιούργημα, έχει ήδη βγει στο ψηφιακό φως. Ισχυρός είναι ο φόβος της αθέλητης επανάληψης στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς εδώ οι νυχτερινές σατιρικές πολιτικές εκπομπές έχουν πλούσια παράδοση και ισχυρή απήχηση και έχουν ταυτιστεί με μεγάλα τηλεοπτικά ονόματα. Για την προετοιμασία τους εργάζονται πολυμελείς ομάδες σεναριογράφων που, ενώ κάποτε χτένιζαν τον χάρτινο Τύπο για την άντληση ειδήσεων άξιων σχολιασμού, σήμερα χτενίζουν τοTwitter για να βρουν όχι τι θα γράψουν, αλλά τι «δεν» πρέπει να επαναλάβουν. Στη δεκαετία του ’90, είχε γραφτεί σε τοίχους το σύνθημα «Μην πεις κάτι αν δεν το έχει πει πρώτα ο Λαζόπουλος». Σήμερα είναι πολύ πιθανό αυτό που σκεφτόμαστε να το έχει ήδη (και αποδεδειγμένα) σκεφτεί κάποιος άλλος. Παραφράζοντας έναν γνωστό στίχο από το «Καπνισμένο τσουκάλι» του Γιάννη Ρίτσου, θα λέγαμε ότι «ατάκες σαν κι αυτές φτιάχνονται εκατό την ώρα».
Είμαστε στην αρχή ενός φαινομένου που θα επηρεάσει την εξέλιξη της τηλεοπτικής σάτιρας, αν και η κουλτούρα και το ταλέντο δεν αντιγράφονται, δεν μεταφέρονται. Πάντως, το ολιγοπώλιο του ευφυολογήματος έχει καταργηθεί. Στο Διαδίκτυο βρίσκει κανείς ψήγματα λαϊκής σοφίας, αλλά μέσα σε ωκεανούς κοινοτοπίας, ανοησίας, κακεντρέχειας ή σκοπιμότητας. Μήπως όμως το ίδιο δεν συμβαίνει σε πολλά ΜΜΕ;
kathimerini
