ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ
ΜΙΑ ΝΕΑ ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ
Του Ηλία Παπαδόπουλου, Οικονομολόγου MSc
Χρήμα και Χρηματοοικονομικά
προϊόντα
Το
χρήμα αποτελεί το κοινώς αποδεκτό μέσο συναλλαγών και ανταλλαγής σε μία
κοινωνία. Αποτελεί μέτρο υπολογισμού αξίας, μέσο πληρωμών και μέσο διακράτησης
πλούτου. Το εκάστοτε μέσο συναλλαγών που χρησιμοποιείται μας προσφέρει
σημαντικές πληροφορίες σε σχέση με τον πολιτισμό, τα ήθη, τα έθιμα, τον
καταμερισμό της κοινωνικής εργασίας και το γενικότερο επίπεδο οικονομικής
οργάνωσης των κοινωνιών. Ένας από τους δημοφιλέστερους τύπους χρήματος διαχρονικά
ήταν τα πολύτιμα μέταλλα, καθώς και κάποια φυσικά αγαθά και προϊόντα όπως π.χ.
τα όστρακα, τα ζώα κ.α.. Κοινό χαρακτηριστικό των τύπων χρήματος που
προαναφέραμε είναι ότι εμπεριείχαν εμπορευματική αξία ίση ή σχεδόν ίση με την
συναλλακτική τους αξία. Ο τύπος του....
χρήματος που έχει αυτή την ιδιότητα ονομάζεται περιεκτικό χρήμα.
χρήματος που έχει αυτή την ιδιότητα ονομάζεται περιεκτικό χρήμα.
Τα
τελευταία πενήντα χρόνια και ιδίως μετά την εγκατάλειψη του κανόνα του Χρυσού,
το χρήμα άρχισε να χάνει και τα τελευταία ψήγματα της περιεκτικής του ιδιότητας.
Πλέον το χρήμα έχει καταστεί πλήρως παραστατικό καθώς ούτε ενσωματώνει εμπορευματική
αξία ισοδύναμη της συναλλακτικής του, αλλά ούτε και έχει σαφές αντίκρισμα σε αποθέματα
πραγματικών αξιών, προϊόντων ή αγαθών. Η μετάβαση από το περιεκτικό στο
παραστατικό χρήμα μπορεί να απελευθέρωσε μεσοπρόθεσμα το χρηματοοικονομικό
σύστημα δημιουργώντας πρωτοφανή ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας, μακροπρόθεσμα
όμως οδήγησε σε μεγάλη νομισματική αστάθεια και συντέλεσε στην πρωτοφανή συσσώρευση
πλούτου στα χέρια του παγκόσμιου χρηματιστικού κεφαλαίου.
Τα
χρηματοδοτικά ή χρηματοοικονομικά προϊόντα όπως τα ομόλογα, οι ομολογίες, τα αμοιβαία κεφάλαια, τα
παράγωγα και αξιόγραφα όπως οι μετοχές δεν είναι
χρήμα διότι δεν αποτελούν ευρέως αποδεκτό μέσο συναλλαγών και πληρωμών. Η
έμφυτη απληστία του διεθνούς χρηματιστικού κεφαλαίου οδήγησε στην τεράστια
διασπορά σύνθετων χρηματοοικονομικών προϊόντων υψηλού ρίσκου στην παγκόσμια
οικονομία πυροδοτώντας την βαθειά οικονομική κρίση που βιώνουμε σήμερα.
Χρέος, η κινητήρια μα
φυγόκεντρη δύναμη του καπιταλισμού
Αν
η υπερεκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας αποτελεί την καύσιμη ύλη του
καπιταλισμού, ο κύκλος της αναπαραγωγής του χρέους είναι ο νόμος της
φυγόκεντρης κίνησής του και εν τέλει του εκτροχιασμού του. Η σημασία της
δημιουργίας ολοένα και αυξανόμενου χρέους στον καπιταλισμό είναι ζωτική. Αυτό
συμβαίνει διότι η αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος απαιτεί την ύπαρξη
ενός σημαντικού ετεροχρονισμού. Ο ετεροχρονισμός συνίσταται στο γεγονός ότι
στον καπιταλισμό, η διανομή προηγείται του οικονομικού αποτελέσματος της
παραγωγής, σε αντίθεση με τα προϋπάρχοντα συστήματα οικονομικής οργάνωσης της
κοινωνίας όπου συνέβαινε το αντίστροφο. Για παράδειγμα, ας σκεφτούμε έναν
επίδοξο επενδυτή στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας. Ο επιχειρηματίας,
προκειμένου να αντλήσει πόρους για να χρηματοδοτήσει την επένδυσή του,
καταφεύγει στο χρηματοπιστωτικό σύστημα για να δανειστεί κεφάλαια. Με το δάνειο
αυτό, ο επιχειρηματίας προκαταβάλλει τις αμοιβές των συντελεστών παραγωγής και
τους τόκους (διανομή). Η επιτυχία του χρηματοδοτικού κυκλώματος προϋποθέτει ότι
ο βιοτέχνης θα καταφέρει να πουλήσει τα προϊόντα του (οικονομικό αποτέλεσμα της
παραγωγής) βγάζοντας επαρκή κέρδη ώστε να καταβάλλει και τα χρεωλύσια.
Μπορούμε
να αντιληφθούμε λοιπόν ότι το χρέος κινεί την καπιταλιστική παραγωγή. Η
συσσώρευση κεφαλαίων και η τοποθέτησή τους σε επικερδείς επενδύσεις δεν μπορεί
να πραγματοποιηθεί χωρίς συμβάσεις χρέους μεταξύ ενός κυκλώματος οικονομούντων
ατόμων. Μέσω του χρέους ουσιαστικά μεταφέρεται αξία από το μέλλον στο παρόν. Θυσιάζεται
μελλοντική αξία για παρούσα αξία, με την ελπίδα ότι η παρούσα αξία θα αποφέρει
επαρκές οικονομικό αποτέλεσμα στο μέλλον. Οι τράπεζες λοιπόν, ως παντεπόπτης του
παγκόσμιου πλούτου και διαχειριστής των καφαλαιακών ροών, καθίστανται ο
απόλυτος κυρίαρχος. Μέσω του μηχανισμού παροχής πιστώσεων που αντιστοιχούν μόνο
κατ’ ελάχιστον σε υπάρχουσες αποταμιεύσεις, δημιουργούν πλασματικό χρήμα
υποθηκεύοντας την οικονομική βιωσιμότητα της κοινωνίας. Μέσω της αγοράς
κρατικών ομολόγων δημιουργούν σχέσεις οικονομικής εξάρτησης και εξουσιάζουν
ολόκληρους λαούς.
Το
δημόσιο χρέος της Ελλάδας βασίστηκε σε αυτόν τον ιμπεριαλιστικό μηχανισμό. Οι
εγχώριες κυβερνήσεις-μαριονέττες, εκτελώντας άνωθεν εντολές, δανείστηκαν
αφειδώς τα τελευταία χρόνια για να καλύψουν τρύπες του προϋπολογισμού που
δημιουργήθηκαν από μίζες και κατασκευασμένα στοιχεία. Τα χρήματα από τα δάνεια
ως επί το πλείστον κατέληξαν είτε στις τσέπες των «εθνικών ευεργετών» μας και
του πολιτικού τους προσωπικού μέσω υπερκοστολογημένων έργων και επενδύσεων,
είτε στις τσέπες των τραπεζιτών μέσω εξόφλησης τόκων. Οι κυβερνήσεις της χώρας
μας, εφάρμοσαν απόλυτα συνειδητά πολιτικές γιγάντωσης της οικονομικής μας
εξάρτησης από τους διεθνείς τοκογλύφους. Με τον τρόπο αυτόν άνοιξαν τον δρόμο
για να εισβάλλουν ανενόχλητες οι δυνάμεις του οικονομικού επεκτατισμού και να
λεηλατήσουν έναν ολόκληρο λαό.
Διαγραφή
του Δημόσιου χρέους – Εθνικοποίηση των τραπεζών!
Το Κίνημα Δεν Πληρώνω υποστηρίζει ότι το δημόσιο χρέος πρέπει να
διαγραφεί μονομερώς, χωρίς καμία διαπραγμάτευση. Πέραν της θεωρίας όμως, καλούμε
τον λαό να ανυπακούσει συλλογικά και οργανωμένα αρνούμενος να πληρώσει το
δημόσιο χρέος στην πράξη. Η άρνηση πληρωμών περιλαμβάνει την άρνηση πληρωμής
οποιουδήποτε τέλους και χαρατσιού πηγαίνει στους τραπεζίτες ή σε κρατικές
δαπάνες αμφιβόλου προορισμού. Υποστηρίζουμε ότι οι εμπορικές τράπεζες καθώς και
η Κεντρική τράπεζα πρέπει να εθνικοποιηθούν κάτω από λαϊκό έλεγχο και χωρίς
αποζημίωση. Μόνο με τον τρόπο αυτόν θα μπορέσει ο λαός να πάρει υπό τον έλεγχό
του τα οικονομικά εργαλεία που θα τον βοηθήσουν να αλλάξει τις δομές της
κοινωνικής οργάνωσης.
Είμαστε το 99% του πληθυσμού και παράγουμε όλο τον πλούτο.
Δεν τους χρωστάμε τίποτα – Αυτοί μας χρωστούν!
Σεισάχθεια
- Διαγραφή του ιδιωτικού χρέους
Στην αρχαία Αθήνα, ο προοδευτικός για την εποχή Σόλων προέβη στην
εφαρμογή ενός τολμηρού μεταρρυθμιστικού σχεδίου με στόχο να αποτρέψει το ξέσπασμα
ενός εμφυλίου πολέμου με ταξικά χαρακτηριστικά και να επαναφέρει την κοινωνική
συνοχή της πολιτικής κοινότητας της Αθήνας. Μέλημά του δεν ήταν βέβαια να
προωθήσει τη δημιουργία μίας αταξικής κοινωνίας. Ίσα ίσα, αυτό που θέλησε ήταν
να προασπίσει την ταξική διαστρωμάτωση αλλά με πιο δημοκρατικό προφίλ, θέτοντας
τους όρους για την εγκαθίδρυση ενος καθεστώτος «δίκαιης ανισότητας» (όσο
οξύμωρο και αν ακούγεται).
Πριν
την απαγόρευσή της από το Σόλωνα, ίσχυε ο θεσμός της υποδούλωσης για χρέη. Ο
δανειολήπτης δηλαδή έβαζε ως υποθήκη την ελευθερία του με αποτέλεσμα αν δεν
μπορούσε να ξεπληρώσει να καθίσταται δούλος του δανειστή του.
Η
κατάσταση αυτή όμως, διατάρασσε το κοινό περί δικαίου αίσθημα των φτωχότερων
στρωμάτων και απειλούσε την κοινωνική συνοχή της Αθήνας. Ο Σόλων λοιπόν
εφάρμοσε έναν νόμο σύμφωνα με τον οποίον όλα τα χρέη των ιδιωτών προς τους
ιδιώτες και το δημόσιο διαγράφτηκαν. Ο νόμος αυτός ίσχυσε και αναδρομικά αφού
όσοι είχαν ήδη υποδουλωθεί για χρέη απελευθερώθηκαν. Η νομοθετική ρύθμιση των
χρεών έμεινε γνωστή στην ιστορία ως σεισάχθεια (σείω το άχθος).
Όπως φαίνεται και από την αρχαία Αθήνα, η άρχουσα τάξη φοβήθηκε την
εξέγερση των δούλων κι έτσι τους απάλλαξε από τα χρέη. Παρόλα αυτά, η μεταρρύθμιση
αυτή δεν είχε ως στόχο την οριστική κατάργηση της δουλείας, αλλά την αποτίναξη
των χρεών από τους δούλους. Η ιστορία μας απέδειξε για μία ακόμη φορά το πόσο
φοβάται η άρχουσα τάξη την οργή των καταπιεσμένων.
Ως Κίνημα Δεν Πληρώνω, πιστεύουμε ότι ο λαός θα πρέπει μέσα από
συλλογικό αγώνα να κερδίσει μία νέα σεισάχθεια. Τασσόμαστε υπέρ της διαγραφής
των ιδιωτικών χρεών των συμπολιτών μας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προς
τις τράπεζες και το Δημόσιο. Τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου υψηλής
κεφαλαιοποίησης όπως οι τράπεζες και οι μεγάλες εταιρίες δε θα πρέπει φυσικά να
απαλλαγούν από τα χρέη τους. Αντιθέτως θα πραγματοποιηθεί έλεγχος των βιβλίων
τους, αποτίμηση των στοιχείων του ενεργητικού τους και αποζημίωση προς τον λαό
που θα προσδιοριστεί μετά από αυτή την διαδικασία. Το επόμενο βήμα θα περιλαμβάνει
την εθνικοποίηση των ωφέλιμων για το κοινωνικό συμφέρον εταιριών κάτω από
εργατικό έλεγχο και χωρίς αποζημίωση.
Ο λαός θα πρέπει να κατανοήσει ότι δεν χρωστάει τίποτα στους
εκμεταλλευτές του. Μέσω της ανάλυσής που προηγήθηκε προσπαθήσαμε να καταστήσουμε
σαφές ότι η μόνη δίκαιη και κοινωνικά συμφέρουσα λύση είναι η μονομερής
διαγραφή του Δημόσιου και του ιδιωτικού χρέους ως πρώτο βήμα για την
εγκαθίδρυση μίας δίκαιης κοινωνίας δίχως εκμετάλλευση. Για να το επιτύχουμε
αυτό όμως θα πρέπει να αγωνιστούμε συλλογικά και οργανωμένα. Ας αποτινάξουμε
λοιπόν τις όποιες αυταπάτες έχουμε και ας εγερθούμε στο ύψος της ιστορικής μας
ευθύνης!!
Δεν ζητάμε εκπτώσεις, δεν κάνουμε συμβιβασμούς, τα θέλουμε
όλα!!
ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ ΤΩΡΑ! για να πάρουμε τις ζωές μας πίσω!
Κίνημα Δεν Πληρώνω
Καυτατζόγλου
35, Αθήνα, ΤΚ:11144
211 0192839
mail: epitropes2010@gmail.com
