Νεκροταφείο ελεφάντων χαρακτηριζόταν το Ευρωκοινοβούλιο μέχρι... τα μέσα της δεκαετίας του ’90, καθώς λειτουργούσε περισσότερο ως «τιμητική αποστρατεία» για... ώριμους πολιτικούς. Αργότερα, ωστόσο, ο πολιτικός του ρόλος αναβαθμίστηκε. Οι εποχές αλλάζουν, όπως και οι ηλικίες των ευρωβουλευτών, με μια σταδιακή μετατόπιση σε νεότερους υποψηφίους. Ολοένα και περισσότερο η εκλογή στην Ευρωβουλή αντιμετωπίζεται ως «επένδυση» για μια καλή πολιτική ή άλλη καριέρα και όχι ως απόσυρση. Και μάλιστα μια επένδυση άμεσα επικερδής, αφού οι περισσότεροι ευρωβουλευτές επιστρέφουν με σημαντικές «οικονομίες» από την ευρωπαϊκή εμπειρία. Εάν θέλει κανείς να δει από κοντά τη «φυλή των ευρωβουλευτών», δεν έχει παρά να βρεθεί το ξημέρωμα της Δευτέρας στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Θα τους δει μεταξύ των επιβατών της πρώτης πτήσης για τις Βρυξέλλες (ή το Στρασβούργο, τις 12 εβδομάδες του έτους που η ολομέλεια γίνεται εκεί).
Η ευρωκοινοβουλευτική εβδομάδα ξεκινάει τη Δευτέρα το πρωί και ολοκληρώνεται την Πέμπτη το απόγευμα, ώστε ο ευρωβουλευτής να μπορεί να γυρίσει στη χώρα εκλογής του και να έρθει σε επαφή με το κόμμα και τους εκλογείς του. Βεβαίως, η επαφή αυτή είναι... προαιρετική και συχνά οι ευρωβουλευτές την αποφεύγουν. Στις Βρυξέλλες, το κτίριο του Ευρωκοινοβουλίου μοιάζει με μια τεράστια κυψέλη, γεμάτο ευρωβουλευτές, υπαλλήλους, αξιωματούχους, κυβερνητικά και πολιτικά στελέχη από κράτη - μέλη, εκπροσώπους μεγάλων επιχειρήσεων και λομπίστες μεγάλων ή μεσαίων συμφερόντων. Κάπως έτσι, η θητεία μπορεί να μετατραπεί σε ισχυρό εφαλτήριο για μια καλή, μετέπειτα καριέρα. «Οι Έλληνες ευρωβουλευτές είναι πίσω ακόμα σε αυτόν τον τομέα...», μας λέει εργαζόμενος στο Ευρωκοινοβούλιο με πολυετή εμπειρία. Στο παρελθόν, οι «δικοί μας» ευρωβουλευτές κινήθηκαν με την κλασική ελληνική νοοτροπία.
Πολλοί ήταν εκείνοι που ήθελαν να αποκτήσουν ένα κομπόδεμα και ένα κεραμίδι, αυτή τη φορά στη βελγική πρωτεύουσα. «Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι ευρωβουλευτές, ιδιαίτερα παλαιότερα, που έκαναν οικονομίες για να βάλουν χρήματα στην άκρη. Στο παρελθόν, για παράδειγμα, ταξίδευαν σε οικονομική θέση στο αεροπλάνο και έπαιρναν αποζημίωση για διακεκριμένη. Τώρα, αυτό δεν γίνεται, γιατί χρειάζεται το εισιτήριο», μας αφηγούνται χαρακτηριστικά.
Πλούσιες απολαβές
Ποιες είναι οι αμοιβές ενός ευρωβουλευτή σήμερα; Ο μηνιαίος μισθός ανέρχεται σε 7.807,12 ευρώ και καταβάλλεται από τον προϋπολογισμό του Ευρωκοινοβουλίου. Οι καθαρές αποδοχές, μετά την αφαίρεση της φορολογικής παρακράτησης της Ε.Ε., είναι 6.083,91 ευρώ.
Εκτός του μισθού ο ευρωβουλευτής λαμβάνει ημερήσια αποζημίωση («αποζημίωση διαμονής»), ύψους 298 ευρώ για κάθε ημέρα που ασκεί τα υπηρεσιακά του καθήκοντα, εφόσον υπογράψει στην κατάσταση παρόντων. Το ποσό αυτό προορίζεται για να καλύψει στέγη, γεύματα και άλλες συναφείς δαπάνες. Εάν οι βουλευτές απουσιάζουν από τις μισές ονομαστικές ψηφοφορίες, η αποζημίωση μειώνεται στο ήμισυ. Για συνεδριάσεις εκτός της Ε.Ε., η αποζημίωση ανέρχεται σε 149 ευρώ (και πάλι εφόσον υπογράψει ο βουλευτής στην κατάσταση παρόντων) με επιπλέον επιστροφή του κόστους διαμονής. Προσθέστε σε αυτά την αποζημίωση γενικών εξόδων, ύψους 4.202 ευρώ μηνιαίως, η οποία αποσκοπεί στην κάλυψη εξόδων όπως η μίσθωση γραφείων και το κόστος διαχείρισης, τηλεφωνικά και ταχυδρομικά τέλη, υπολογιστές και τηλεφωνικές συσκευές.
Οι απουσίες... χρεώνονται
Η αποζημίωση μειώνεται κατά το ήμισυ για τους βουλευτές που απουσιάζουν αδικαιολόγητα τις μισές τουλάχιστον ημέρες των συνόδων της Ολομέλειας. Ας σημειωθεί πως το Κοινοβούλιο παρέχει στους βουλευτές εξοπλισμένα γραφεία τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Στρασβούργο. Βεβαίως, τα αεροπορικά εισιτήρια από και προς την Ευρωβουλή είναι εξασφαλισμένα, μαζί με τα εισιτήρια για 24 ταξίδια τον χρόνο εντός της χώρας εκλογής και για αρκετά εκτός (μέχρι ποσού 4.148 ευρώ ετησίως). Εάν δεν σας φτάνουν όλα αυτά, συνυπολογίστε πως κάθε ευρωβουλευτής μπορεί να αξιοποιήσει μηνιαίως ποσό 19.364 ευρώ για απασχόληση προσωπικού και εκπόνηση μελετών. Το ποσό αυτό δεν διατίθεται απευθείας στον ευρωβουλευτή, για ευνόητους λόγους.
Το μηνιαίο πρόγραμμα
Πώς είναι ένας τυπικός μήνας του ευρωβουλευτή; Μία εργάσιμη εβδομάδα αφιερώνεται στη δουλειά των επιτροπών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την προετοιμασία των θεμάτων που θα έρθουν στην ολομέλεια. Μία εβδομάδα καταλαμβάνει η ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου. Η τρίτη εβδομάδα αξιοποιείται από τις κομματικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου για συζήτηση των θέσεών τους, ενώ ακολουθεί η «πράσινη βδομάδα», οπότε οι ευρωβουλευτές είναι ελεύθεροι για να έρθουν σε επαφή με τις κοινωνίες. Ο κάθε ευρωβουλευτής συμμετέχει σε μία ή δύο νομοθετικές επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίου και σε μία επιπλέον μεικτή κοινοβουλευτική επιτροπή με κάποια άλλη συνεργαζόμενη χώρα. Οι περισσότεροι ευρωβουλευτές, τις ημέρες εργασίας, κυκλοφορούν από συνεδρίαση σε συνεδρίαση, στα μεγάλα γυάλινα κτίρια των Βρυξελλών. Βεβαίως, η κινητικότητα δεν σημαίνει και συμμετοχή, πραγματική παραγωγή πολιτικής. Ένα αξιοσημείωτο ποσοστό των ευρωβουλευτών έχει διαχρονικά χαρακτηριστεί ως «τουρίστες», καθώς το κοινοβουλευτικό τους έργο είναι περιορισμένο. Έτσι κι αλλιώς, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν καλές σχέσεις με τα καταστήματα ταξιδιωτικών ειδών, καθώς βρίσκονται διαρκώς σε κίνηση. Αποτελούν μία από τις λεγόμενες «φυλές των αεροδρομίων».
