της Αργυρώς Μπρατσιώτη, για το Πολιτιστικό Στέκι Πατησίων
Είναι, γενικά, δύσκολο
να αναδειχτεί ένας μοναδικός εφευρέτης
του κινηματογράφου, ως τεχνική της
κινούμενης εικόνας.
Καταλυτικό ρόλο
στη γέννηση της έβδομης τέχνης διαδραμάτισε
η ανακάλυψη και διάδοση της φωτογραφίας
στα μέσα του 19ου αιώνα.
Μια από
τις πρώτες και ιδιαίτερα σημαντικές
αναλύσεις κίνησης με τη βοήθεια
φωτογραφικής Edward
Muybridge στοιχημάτισε για
25000$, ότι κατά τη διάρκεια του καλπασμού
ενός αλόγου υπάρχουν μικρά χρονικά
διαστήματα, κατά τα οποία το πόδια του
αλόγου δεν έχουν επαφή με το έδαφος.
Τοποθέτησε 24 φωτογραφικές κάμερες κατά
μήκος της διαδρομής, που θα διένυε το
άλογο και η εμφάνιση των φωτογραφιών
τον δικαίωσε.
Ταυτόχρονα, όμως,
παρατηρήθηκε, ότι μια γρήγορη
εναλλαγή
των φωτογραφιών δημιουργούσε την
ψευδαίσθηση της κίνησης.
Σημαντικό επίτευγμα
ήταν, επίσης, η εφεύρεση του...
κινητοσκοπίου
(τέλη του 1880) από τον Ουίλιαμ Ντίκσον, ο
οποίος εργαζόταν στα εργαστήρια του
Τόμας Έντισον.
Το κινητοσκόπιο ήταν μια
μηχανή προβολής, με δυνατότητα να
προβάλλει την κινηματογραφική ταινία
σε ένα κουτί, το οποίο ήταν ορατό από
έναν μόνο θεατή μέσω μιας οπής.
Ο Έντισον
δεν ενδιαφέρθηκε να κατοχυρώσει την
εφεύρεση αυτή διεθνώς, μια και ο φωνόγραφος
τού απέφερε πολύ σημαντικότερα έσοδα,
με αποτέλεσμα η αντιγραφή, πώληση και
εξέλιξη του κινητοσκοπίου στην Ευρώπη
να γίνεται νόμιμα και ανεμπόδιστα.
Οι Λυμιέρ, βασιζόμενοι στο κινητοσκόπιο,
εφηύραν τον κινηματογράφο, όπως τον
ονόμασε ο Λεόν Μπουλί, μια φορητή μηχανή
λήψης, εκτύπωσης και προβολής του φιλμ.
Στις 28 Δεκεμβρίου 1895, έκαναν την
πρώτη δημόσια προβολή στο ινδικό σαλόνι
του Grand Café
στο Παρίσι.
Εκείνη τη δημόσια προβολή
παρακολούθησαν συνολικά 35 άτομα επί
πληρωμή και προβλήθηκαν 10 ταινίες
συνολικής διάρκειας 15 λεπτών.
Χαρακτηριστικό
είναι το ότι στην ταινία «Η είσοδος του
τρένου στο σταθμό», μια ατμομηχανή
ερχόταν από το βάθος της οθόνης, «ορμούσε»
προς τους θεατές και τους έκανε να
αναπηδούν από το φόβο μήπως τους πατήσει.
Η παραπάνω ημερομηνία αναφέρεται από
πολλούς ως η επίσημη μέρα που ο
κινηματογράφος με τη σημερινή του
μορφή-η έβδομη τέχνη, όπως ονομάστηκε
από τον Ιταλό συγγραφέα και πρώτο
θεωρητικό του κινηματογράφου, Ριτσιότο
Κανούντο -έκανε την εμφάνισή του.
ΒΩΒΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Ο όρος αυτός αφορά τις
ταινίες, στις οποίες οι διάλογοι γίνονται
μέσω παντομίμας και με κάρτες
τίτλων-διαλόγων. Ηχητικοί διάλογοι
αρχικά δεν υπήρχαν, γιατί άργησαν να
ξεπεραστούν οι τεχνικές δυσκολίες
σχετικά με το συγχρονισμό των διαλόγων
με τις κινούμενες εικόνες. Αυτό έγινε
εφικτό στο τέλος της δεκαετίας του 1920.
Η οπτική ποιότητα των βωβών ταινιών
ήταν συχνά πολύ καλή, ειδικά μετά το
1920. Η εσφαλμένη αντίληψη ότι οι ταινίες
αυτές είναι πρωτόγονες για τα σημερινά
δεδομένα οφείλεται στο ότι παίζονται
σε λάθος ταχύτητα, καθώς και στη φθορά
της ταινίας με το πέρασμα του χρόνου.
Αρχικά, οι προβολές των ταινιών
συνοδεύονταν από ζωντανή μουσική, πράγμα
που καθιέρωσε τη μουσική σαν βασικό
στοιχείο για τη δημιουργία της ατμόσφαιρας
μιας ταινίας.
ΟΜΙΛΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Το 1900 στο Παρίσι, έγινε
η πρώτη απόπειρα συγχρονισμού ήχου και
εικόνας, αλλά χωρίς επιτυχία. Οι βασικοί
λόγοι της αποτυχίας ήταν:
1.Αδυναμία πλήρους
συγχρονισμού εικόνας και ήχου
2.Αδυναμία ελέγχου
έντασης του ήχου (Η εικόνα μπορούσε να
μεγαλώσει και να προβληθεί σε μεγάλους
χώρους. Λόγω απουσίας ενισχυτή, αυτό
δεν μπορούσε να γίνει με τον ήχο)
3.Κακή ποιότητα και
πιστότητα ήχου, λόγω πρωτόγονων συστημάτων
εγγραφής και παραγωγής ήχου
Μετά από αρκετές
προσπάθειες, τον Απρίλιο του 1923 στη Νέα
Υόρκη, γίνονται οι πρώτες προβολές με
πλήρως συγχρονισμένο ήχο, με βάση την
τεχνολογία του Αμερικανού εφευρέτη Lee
De Forest,του
οποίου η ευρεσιτεχνία είχε βελτιωθεί
με τη συμβολή του επίσης Αμερικάνου
Theodore Case.
Τον Αύγουστο του 1926, προβλήθηκε η τρίωρη
ταινία «Δον Ζουάν», η οποία περιείχε
μουσική επένδυση και ηχητικά εφέ, αλλά
καθόλου διαλόγους. Τέλος, τον Οκτώβρη
η Warner Brothers
κυκλοφόρησε την πρώτη ταινία μεγάλου
μήκους, που περιείχε διαλόγους, “The
Jazz Singer”.
Στην Ευρώπη, η γερμανική παραγωγή «Φιλώ
το χέρι σας, κυρία μου» (16 Ιανουαρίου
1929) αποτελεί την πρώτη αξιόλογη προσπάθεια
εισαγωγής ήχου χωρίς διαλόγους, ενώ η
πρώτη εν μέρει ομιλούσα ταινία ήταν η
βρετανική “The Clue
of the New
Pin” (Μάρτιος 1929).
ΕΓΧΡΩΜΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Οι πρώτες έγχρωμες
ταινίες εμφανίστηκαν περίπου μαζί με
τις ομιλούσες. Οι προσπάθειες ξεκίνησαν
το 1905, όταν κάθε καρέ έπρεπε να χρωματίζεται
με το χέρι. Το 1908,στη Μ.Βρετανία,
δημιουργήθηκε από τον George
Albert Smith το
“A Visit to
the Seaside”, η
πρώτη έγχρωμη ταινία διάρκειας 8 λεπτών.
Έγχρωμες ταινίες που έχουν μείνει στην
ιστορία είναι οι ταινίες του 1939 «Ο μάγος
του Οζ» και «Όσα παίρνει ο άνεμος».
Σταθμός για την εξέλιξη
του έγχρωμου κινηματογράφου αποτελεί
η τελειοποίηση της μεθόδου Monopack
Technicolor για τη δημιουργία
έγχρωμων φιλμ το 1941. Οι έγχρωμες ταινίες
επικράτησαν από τη δεκαετία του 1960 και
μετά, όταν ξεπεράστηκε με την εξέλιξη
της τεχνολογίας το μοναδικό πρόβλημα
αυτής της μεθόδου, το υψηλό κόστος. Μετά
τη δεκαετία του 1970, η Technicolor,
παρόλο που είχε τα καλύτερης ποιότητας
φιλμ, εγκατέλειψε την αγορά, γιατί μια
γερμανική εταιρεία επικράτησε.
ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ
Πρόκειται για μια
ιδιαίτερη κατηγορία ταινιών, συνήθως
με ζώα και φανταστικούς χαρακτήρες, που
απευθύνεται κυρίως σε παιδιά. Ο δημιουργός
φτιάχνει σκίτσα σε διάφανες επιφάνειες
και μετά τις χρωματίζει. Κάθε σκίτσο
διαφέρει ελάχιστα από το προηγούμενο.
Στη συνέχεια, τα σκίτσα φωτογραφίζονται
και δημιουργείται ένα ενιαίο φιλμ, που
προβάλλεται με ταχύτητα και δημιουργεί
την ψευδαίσθηση, ότι οι χαρακτήρες
κινούνται. Η “Fantasmagorie”
(1908) είναι η πρώτη επίσημη ταινία
κινουμένων σχεδίων. Ο δημιουργός της,
Emile Cohl,
ξεκίνησε την καριέρα του στη Γαλλία και
συνέχισε στη Μ.Βρετανία και την Αμερική.
Ο Walt
Disney ήταν εκείνος, που
ανέδειξε τις ταινίες των κινουμένων
σχεδίων. Το 1937, γύρισε την ταινία «Η
Χιονάτη και οι 7 νάνοι». Κάθε σκηνή ενός
δευτερολέπτου χρειαζόταν 24 σκίτσα.
Ίδρυσε την εταιρεία Walt
Disney Pictures
το 1922, πολλές ταινίες της οποίας θεωρούνται
κλασικές του είδους τους. «Η Πεντάμορφη
και το Τέρας» είναι μέχρι σήμερα η
μοναδική ταινία κινουμένων σχεδίων,
που προτάθηκε για Όσκαρ καλύτερης
ταινίας.
ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Με την πάροδο του χρόνου,
οι απαιτήσεις των σινεφίλ αυξάνονταν.
Έτσι, οι παραγωγοί των ταινιών προσπάθησαν
να πρωτοτυπήσουν, δημιουργώντας
τρισδιάστατες ταινίες. Κάποιες επιπλοκές,
όπως πονοκέφαλοι των θεατών μετά τις
προβολές, ξεπεράστηκαν με τη βοήθεια
της τεχνολογίας. Η πρώτη τρισδιάστατη
ταινία ήταν-παραδόξως-το “The
Power of Love”
(27 Σεπτεμβρίου 1922), μια αμερικανικής
παραγωγής βωβή (!) ταινία σε σκηνοθεσία
Nat G.Deverich
και Harry K.Fairall,
ενώ θα περιμέναμε ίσως να είναι το
“Avatar” (του James
Cameron) ή το “Jaws”
(1983). Η αρχική 3D εκδοχή της
ταινίας έχει χαθεί. Η μετέπειτα 2D
προβολή της ταινίας έγινε με τον τίτλο
“Forbidden Lover”.
Το «House
of Wax» ήταν
η πρώτη τρισδιάστατη ταινία που προβλήθηκε
στην Ελλάδα με τίτλο «Κέρινες μάσκες»
σε μια μόνο αίθουσα που είχε τον κατάλληλο
εξοπλισμό, χωρίς όμως στερεοφωνικό ήχο.
Αυτό που καθιέρωσε το
3D τη δεκαετία του 1980 ήταν
η καναδική τεχνολογία IMAX,
που πρόσφερε σαφώς πιο άνετη θέαση.
ΠΗΓΕΣ
