Προσπαθώντας να γλιτώσουν από
τους πολέμους και τη φτώχεια, οι μετανάστες πληρώνουν χιλιάδες δολάρια ο
καθένας για να φτάσουν στην Ευρώπη, ενισχύοντας τις τσέπες δικτύων
δουλεμπορίας που έχουν απλώσει τα πλοκάμια τους από τη Μέση Ανατολή και
τη Σαχάρα μέχρι τη...Σουηδία.
Κατά χιλιάδες παραδίδουν την τύχη τους και τη ζωή τους στα χέρια εγκληματιών αδίστακτων διακινητών, που τους κρατούν ομήρους σε άθλιες συνθήκες στη Λιβύη μέχρι οι οικογένειές τους να πληρώσουν κι άλλα μετρητά, χρησιμοποιώντας εταιρείες όπως η Western Union ή πιο συχνά μέσω του ανεπίσημου δικτύου μεταφοράς χρημάτων, γνωστού ως hawala, που είναι συνηθισμένο στο μεγαλύτερο μέρος του αραβικού κόσμου.
Αυτά τα ποσά χρηματοδοτούν τα επικίνδυνα ταξίδια στη Μεσόγειο, που έχουν οδηγήσει στον θάνατο εκατοντάδες ανθρώπους τις τελευταίες εβδομάδες. Ακόμα και εάν οι μετανάστες επιβιώσουν του δίαυλου, η εκμετάλλευση δεν σταματά εκεί: δουλέμποροι στον ρόλο παράνομων «ταξιδιωτικών πρακτόρων» κανονίζουν την παραμονή σε «ασφαλή» σπίτια στη Σικελία, αγοράζουν τα εισιτήρια λεωφορείων για τις νέες αφίξεις και ορισμένες φορές συνοδεύουν την πελατεία τους στον τελικό προορισμό τους στον βορρά, για χιλιάδες δολάρια το κεφάλι.
Μαρτυρίες μεταναστών, συνεντεύξεις με εισαγγελείς και αστυνομικούς αλλά και μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων σκιαγραφούν τη διαδρομή του χρήματος που κρύβεται πίσω από το εμπόριο των ανθρώπων και έχει δημιουργήσει μια νέα μαφία, η οποία έχει παραγκωνίσει τα παραδοσιακά κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος στην Ιταλία. Αυτές οι δραστηριότητες στη Μεσόγειο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ενισχύουν με 150 δισ. δολάρια κάθε χρόνο το δουλεμπόριο και την αναγκαστική εργασία παγκοσμίως.
«Η διακίνηση ανθρώπων έχει γίνει τόσο επικερδής "μπίζνα" για τα κυκλώματα σε όλο τον κόσμο που πιθανότατα πλέον ανταγωνίζεται ευθέως το εμπόριο ναρκωτικών», δηλώνει ο Ιτάγι Βιρίρι του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετανάστευσης.
Όλες οι ιστορίες των μεταναστών είναι πάνω-κάτω το ίδιο τραγικές. Εκεί που διαφέρουν είναι στη χώρα προέλευσης και στη διαδρομή. Την Πέμπτη το βράδυ, μετά την είδηση για το τραγικό ναυάγιο στη Μεσόγειο, μια ομάδα μεταναστών, οι μισοί τουλάχιστον από την Ερυθραία, περίμεναν τον «διακινητή» τους πολύ κοντά στον κεντρικό σταθμό του Μιλάνου. «Δεν έχω τηλέφωνο και οι συγγενείς μου δεν γνωρίζουν εάν είμαι στη Σαχάρα ή στη θάλασσα» είπε στο Associated Press ο Αμπραάμ Ρουσόμ, δείχνοντας τη μόνη περιουσία που του έχει απομείνει: ένα ασημένιο δαχτυλίδι με μαύρη πέτρα.
Η μητέρα του δανείστηκε 4.000 δολάρια για να μπορέσει αυτός να φθάσει μέχρι το Μιλάνο. Πρόκειται για μια μικρή περιουσία σε μια χώρα σαν την Ερυθραία, όπου ο μέσος μηνιαίος μισθός στο, στρατό είναι 10 δολάρια και πολλοί εγκαταλείπουν τη χώρα για να μην καταταγούν.
Ο Ρουσόμ λέει ότι άφησε πίσω του τη γυναίκα του και τα δυο παιδιά του, ότι περπάτησε επί 12 ημέρες διασχίζοντας την έρημο προς το Σουδάν, χωρίς να έχει τα απαραίτητα έγγραφα για να περάσει τα μπλόκα της αστυνομίας. Μετά ήρθε σε επαφή με δουλεμπόρους που του πήραν 1.600 δολάρια για να τον μεταφέρουν μέσα από την έρημο της Σαχάρας στη Λιβύη. Με αυτό το ποσό βρήκε μια θέση στην καρότσα ενός φορτηγού με άλλα 25 άτομα για ένα ταξίδι που διήρκεσε δυο εβδομάδες.
Παρέμεινε δυο μήνες στη Λιβύη περιμένοντας να φθάσουν κι άλλα λεφτά από την οικογένειά του για να συνεχίσει το επόμενο σκέλος του ταξιδιού του: το επιπλέον ποσό που ζητούσαν οι δουλέμποροι ήταν 2.000 δολάρια. Σε όλες τις περιπτώσεις, είπε ο Ρουσόμ, η μητέρα του άφηνε τα χρήματα σε σημεία που τις έλεγαν οι μεσάζοντες μέσω τηλεφώνου και μετά έφευγε χωρίς να βλέπει ποιος τα παίρνει. Ο Ρουσόμ κατάφερε να ξεφύγει από τις ιταλικές αρχές και να μη δώσει τα δαχτυλικά του αποτυπώματα. Τελικός προορισμός του είναι μια θεία του που μένει στη Σουηδία. «Εάν μπορεί να μου στείλει τα χρήματα», λέει, «τότε θα φύγω την Κυριακή».
«Όταν όμως οι δικοί σου άνθρωποι σου τηλεφωνούν από τη Λιβύη, καταλαβαίνουν ότι δεν υπάρχει επιστροφή πάλι μέσω της Σαχάρα, επομένως δεν έχουν άλλη επιλογή από το να πληρώσουν τον δουλέμπορο».
Αυτή είναι και η ιστορία του Ενγίντα από την Αιθιοπία που προς το παρόν ζει σε καταυλισμό στην Τρίπολη. Λέει ότι έχει «συλληφθεί» πέντε φορές από παραστρατιωτικούς στη Λιβύη την τελευταία τριετία, από το 2012 δηλαδή, όταν έφθασε στη χώρα με την ελπίδα να φύγει για την Ευρώπη. Και κάθε φορά έπρεπε να πληρώσει για να αφεθεί ελεύθερος, καταβάλλοντας βεβαίως τα χρήματα με το σύστημα «χέρι με χέρι», με τηλεφωνικές συνεννοήσεις.
Ο Ενγίντα αφηγείται δραματικά περιστατικά με κακομεταχείριση μεταναστών, βιασμούς γυναικών, εκτελέσεις και ληστείες, περιγράφοντας το δικό του αδιέξοδο.
«Δεν υπάρχει επιστροφή για μένα στην πατρίδα μου», λέει. «Έχω ξοδέψει ήδη πολλά χρήματα. Τα έχω πάρει από οικογένεια και φίλους. Εάν γυρίσω, θα είναι για μένα μεγάλη ντροπή. Παρότι τώρα δεν έχω καθόλου χρήματα, ελπίζω κάποια στιγμή να αλλάξουν τα πράγματα για μένα και να φθάσω στην Ευρώπη».
Και στην Ιταλία όμως η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Ένας από τους 15 που συνελήφθησαν την περασμένη εβδομάδα στο Παλέρμο ζει κοντά στο Μίνεο - τοΝ μεγαλύτερο καταυλισμό μεταναστών στην Ιταλία που βρίσκεται στην κεντρική Σικελία. Οι μετανάστες που φιλοξενούνται εκεί μετακινούνται ελεύθερα και συχνά βγαίνουν για να συναντήσουν τους μεσάζοντες που θα κανονίσουν το ταξίδι για τον τελικό προορισμό τους. «Στο σπίτι μου έχω 117 που κοιμούνται όρθιοι» περηφανευόταν ένας από τους συλληφθέντες δουλεμπόρους, σε τηλεφωνική του συνομιλία την οποία υπέκλεψαν οι αστυνομικοί.
Από αυτά τα ενδιάμεσα «σπίτια» οι μεσάζοντες επικοινωνούν και ζητούν κι άλλα χρήματα από τις οικογένειες πίσω στην Αφρική, οι οποίες αγωνιούν για τους συγγενείς τους: από 200 έως 400 ευρώ μόνο και μόνο για να καλυφθούν τα έξοδα διαμονής, ρούχα και καρτοκινητά. Και μετά κι άλλα χρήματα για το ταξίδι στον βορρά....
efsyn.gr
