σαν που ταιριάζει σε που έζησες σε τέτοια εποχή,
αποχαιρέτα την, την Aντιγόνη που φεύγει.
Κάπως έτσι θα απέδιδε ο Καβαφικός στίχος τις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο της Παιδείας! Σύμφωνα με τις προτάσεις του...
Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής για την αναδιαμόρφωση του σχολικού προγράμματος στο Λύκειο τα Αρχαία θα παραμείνουν ως μάθημα κορμού μόνο στην Α’ Λυκείου, αποδεικνύοντας την πρόθεση του Υπουργείου για κατάργηση της Αντιγόνης!
Στην ενότητα «Γλώσσα» στη Β’ και Γ’ Λυκείου προβλέπεται διδασκαλία μόνο Έκθεσης και Λογοτεχνίας. Αυτό πρακτικά ισοδυναμεί με κατάργηση της διδασκαλίας της Αντιγόνης στο Λύκειο μετά από δεκαετίες! Η απόφαση αυτή αποτελεί την τελευταία πράξη στο σήριαλ της υποβάθμισης των αρχαίων ελληνικών που ξεκίνησε με τον περιορισμό των ωρών διδασκαλίας στην Α’ Γυμνασίου και τον εξοβελισμό τους από τις εξετάσεις στο τέλος της χρονιάς συνολικά στο Γυμνάσιο.
Βασικό μερίδιο «ευθύνης» στην απόφαση αυτή προφανώς κατέχει η προσπάθεια του Υπουργείου για περιορισμό των δαπανών μέσω της μείωσης προσλήψεων. Η μείωση των ωρών κατά 3 στη Β Λυκείου εξοικονομεί 11.304 ώρες η οποία μεταφράζεται σε 565 περίπου εκπαιδευτικούς. Η μείωση των ωρών κατά 4 στη Γ Λυκείου εξοικονομεί άλλες 15416 ώρες που αντιστοιχεί σε 770 λιγότερες θέσεις εκπαιδευτικών. Ενδεχόμενη λοιπόν αλλαγή στο Λύκειο και μείωση ωρών ίσως οδηγήσει σε εξοικονόμηση περίπου 1.300 θέσεων. Στην εποχή των ισχνών προϋπολογισμών που βιώνουμε τα παραπάνω νούμερα υποσκελίζουν το μορφωτικό αγαθό που εκπροσωπεί η Αντιγόνη στο Λύκειο.
Οι απώλειες της απόφασης….
Θυσιάζεται λοιπόν, η Αντιγόνη στο βωμό του κέρδους και μαζί της οι μαθητές χάνουν το τεράστιο πολιτισμικό κεφάλαιο το οποίο φέρει. Δεν είναι τυχαίο ότι το συγκεκριμένο έργο συγκίνησε τόσο πολύ το εξοικειωμένο με υψηλής δραματουργικής τεχνικής έργα αθηναϊκό κοινό ώστε οδήγησε στην εκλογή του Σοφοκλή ως ενός από τους Δέκα Στρατηγούς. Κάποιοι θα μπορούσαν να αντιτείνουν ότι όποιοι ενδιαφέρονται θα σπεύσουν να διαβάσουν στον ελεύθερο χρόνο τους το έργο του μεγάλου δραματουργού. Ας είμαστε ρεαλιστές! Οι μαθητές μας δε θα διαβάσουν ποτέ Αντιγόνη αν δεν τους ζητηθεί για πολλούς και διάφορους λόγους, με κυριότερο την παντελή έλλειψη φιλοαναγνωστικής καλλιέργειας από το σχολείο.
Έτσι οι μαθητές π.χ. θα κληθούν στην Έκθεση στη Γ Λυκείου να γράψουν για το Δίκαιο της Πυγμής χωρίς να γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη διαφορά ανάμεσα στο θετό και το εθιμικό δίκαιο, παπαγαλίζοντας έτοιμες σημειώσεις στη θέση του ενδιάθετου λόγου που μόνη τα προϊόντα της τέχνης αναπτύσσουν. Θα υπάρξουν μαθητές, οι οποίοι θα εισέλθουν νικητές και τροπαιούχοι στη Νομική μόνο και μόνο για να εισπράξουν τη χλεύη των καθηγητών τους, επειδή θα αγνοούν τον παραπάνω βασικό διαχωρισμό και μόνη τους απάντηση θα είναι: «Δεν το διδαχθήκαμε στο Λύκειο!»
Η Αντιγόνη, αν και τυπικά αποτελεί μάθημα αρχαίων ελληνικών στην πραγματικότητα σιωπηλά και αθόρυβα έχει μετατραπεί σε μάθημα πολιτισμού στις σχολικές αίθουσες. Οι διδάσκοντες, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες που αντιπροσωπεύει η συγκεκριμένη μορφή για τους μαθητές έχουν άτυπα μεταφέρει το βάρος του μαθήματος στο εννοιολογικό μέρος, το οποίο αναμφισβήτητα αποτελεί και το πολυτιμότερο στοιχείο του. Οι μαθητές -μέσα από την παραστατική λειτουργία της τέχνης- μυούνται σε ένα από τα βασικότερα προβλήματα του σύγχρονου πολιτισμού, τη σχέση θετού και φυσικού δικαίου.
Οι μαθητές οφείλουν να συνεχίσουν να διδάσκονται Αντιγόνη όχι για να γνωρίσουν το ιαμβικό τρίμετρο στίχο αλλά για να έλθουν σε επαφή με το σθένος και την ορμητικότητά της, η οποία δεν υποχωρεί μπροστά στην ισχύ του εξουσιαστή δυνάστη, να αντικρύσουν το πάθος της για ζωή αλλά και τη διάθεσή της να τη θυσιάσει στο βωμό της υπεράσπισης ανώτερων ηθικών αρχών, να αντιληφθούν ότι το δίκαιο πρέπει να το υπερασπιζόμαστε μέχρι τέλους και όχι μόνο στο μέτρο που η στάση μας δεν είναι προσωπικά επιζήμια.
Ευχή όλων μας είναι η παραπάνω πρόταση να μπει τελικά στις καλένδες και η αυλαία για τη διδασκαλία της Αντιγόνης να παραταθεί για μερικές ακόμη δεκαετίες, συνεχίζοντας την ηθική εξύψωση των επερχόμενων γενεών.
Πηγή: filologika.gr
