Δευτέρα 7 Αυγούστου 2017

Η ΓΙΑΤΡΟΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΤΑΧΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΤΕΡΑΤΟΓΟΝΟ ΘΑΛΙΔΟΜΙΔΗ

Posted by ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΡΑΤΣΙΩΤΗ Δευτέρα, Αυγούστου 07, 2017
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Αργυρώ Μπρατσιώτη


Σαν σήμερα, πριν δυο χρόνια, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 101 ετών η Frances Oldham Kelsey, η Καναδή φαρμακολόγος και γιατρός, που αρνήθηκε να δώσει την έγκρισή της για τη θαλιδομίδη στις Η.Π.Α.

Γεννήθηκε στο Vancouver Island του Καναδά, στις 24 Ιουλίου 1914. Ήταν ένα από τα τρία παιδιά του Frank και της Katherine Stuart Oldham. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Victoria and McGill στο Μόντρεαλ, όπου τελείωσε τις...
προπτυχιακές της σπουδές το 1934 και τις μεταπτυχιακές το 1935. Το 1938, ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στη φαρμακολογία στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και έγινε επίκουρη καθηγήτρια φαρμακολογίας. Η εισαγωγή της στο νεοϊδρυθέν, τότε (1936), τμήμα φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου του Σικάγο επετεύχθη χάρη στην παρότρυνση, που δέχτηκε από έναν καθηγητή της και τη λανθασμένη εντύπωση του E.M.K. Geiling, που αποδέχτηκε την αίτησή της, γιατί νόμισε, ότι το όνομα Frances ήταν αντρικό. Το 1943, η Frances παντρεύτηκε τον καθηγητή Dr. Fremont Ellis Kelsey, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 1966. Μαζί του απέκτησε δυο κόρες.

Πολιτογραφήθηκε Αμερικανίδα το 1956. Μετακόμισε με την οικογένειά της στην Ουάσινγκτον το 1960, λόγω του διορισμού του συζύγου της στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας. Η ίδια άρχισε να εργάζεται στην FDA (Food and Drugs Administration, Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων) ως μέλος της ομάδας, που ήταν υπεύθυνη για την έγκριση φαρμάκων. Την ομάδα αποτελούσαν έντεκα γιατροί, επτά πλήρους απασχόλησης και τέσσερις νεότεροι, μερικής απασχόλησης. Το πρώτο φάρμακο, με το οποίο ασχολήθηκε, ήταν η θαλιδομίδη (εμπορική ονομασία Kevadon, της γερμανικής εταιρείας Merrell), η οποία μπορούσε να δράσει ως αντιεμετικό φάρμακο κατά της πρωινής αδιαθεσίας (morning sickness) για εγκύους και ειδικότερα ως καταπραϋντικό και ως ήπιο υπνωτικό κατά της αϋπνίας. Η εταιρεία εκθείαζε την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου, το οποίο κυκλοφορούσε στην Ευρώπη από το 1957.

Οι νόμοι σχετικά με την έγκριση νέων φαρμάκων υπήρχαν δεκαετίες πριν, αλλά δεν εφαρμόζονταν με τη δέουσα αυστηρότητα. Οι εγκρίσεις φαρμάκων αντιμετωπίζονταν σαν διαδικασία ρουτίνας. Η Kelsey, όμως, μετά από προσεκτική μελέτη, αποφάσισε, ότι τα στοιχεία που προσκόμιζε η εταιρεία για την ασφάλεια του φαρμάκου, ήταν ανεπαρκή. Προβληματισμένη με μια αγγλική έρευνα, που τεκμηρίωνε παρενέργειες του φαρμάκου στα άνω και κάτω άκρα των εμβρύων, επικοινώνησε με την εταιρεία και ζήτησε πρόσθετες πληροφορίες για την τοξικότητα, την ισχύ και την καθαρότητα του φαρμάκου. Η εταιρεία παρείχε μεν τις πληροφορίες στην Kelsey, αλλά ανυπομονώντας να αποκομίσει κέρδη από την κυκλοφορία της θαλιδομίδης, παραπονέθηκε στους ανωτέρους της και χαρακτήρισε την Kelsey ξεροκέφαλη γραφειοκράτισσα.

Οι χαρακτηρισμοί και οι πιέσεις, που δέχτηκε, δεν πτόησαν την Kelsey, παρόλο, που ήταν η πρώτη φαρμακευτική ουσία, για της οποίας την έγκριση ήταν υπεύθυνη. Έξι μήνες μετά, η επιμονή της δικαιώθηκε. Στην Ευρώπη, όπου το φάρμακο είχε εγκριθεί, παρατηρήθηκε επιδημία φωκομελίας, μιας τερατογένεσης, που παρατηρήθηκε σε νεογέννητα, των οποίων οι μητέρες είχαν χρησιμοποιήσει το φάρμακο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Έγιναν περαιτέρω μελέτες για να εξακριβωθεί αν η συσχέτιση μεταξύ φωκομελίας και θαλιδομίδης ήταν αιτιολογική και διαπιστώθηκε, ότι το φάρμακο διαπερνούσε τον πλακούντα και είχε, όντως, τερατογόνο δράση στα έμβρυα, γιατί τα έμβρυα δε διέθεταν τα ένζυμα, που θα το μεταβόλιζαν. Τα «μωρά της θαλιδομίδης» εμφάνιζαν έκφυση των άκρων χεριών από τους ώμους και των άκρων ποδιών από την ισχιακή χώρα. Δείγματα Kevadon που δόθηκαν σε Αμερικανούς γιατρούς εντοπίστηκαν, αλλά δεν ανακτήθηκαν όλα. Δεκαεπτά περιπτώσεις φωκομελίας καταγράφηκαν στις Η.Π.Α.

Ένα σχετικό άρθρο της Washington Post οδήγησε σε παγκόσμια αναγνώριση της Kelsey, η οποία επέμεινε, ότι οι συνεργάτες της, Oyam Jiro και Lee Geismar, καθώς και οι ανώτεροί της συνέβαλλαν σημαντικά στο επίτευγμά της. Ωστόσο, η προσοχή επικεντρώθηκε σε αυτήν, εν μέρει επειδή η κυβέρνηση Κένεντι και το Κογκρέσο ήθελαν να χρησιμοποιήσουν την υπόθεση για να περάσουν αυστηρότερους νόμους για τα φάρμακα. Μάλιστα, ο πρόεδρος John F. Kennedy απένειμε στην Kelsey το ανώτατο ομοσπονδιακό βραβείο πολιτικών υπηρεσιών του έθνους το 1962, επειδή είχε εμποδίσει μια μεγάλη τραγωδία λόγω των τερατογενέσεων, που θα προκαλούσε το φάρμακο, αν κυκλοφορούσε.

Από το 2000, το όνομά της συμπεριλαμβάνεται στο Hall of Fame γυναικών, μαζί με άλλα ονόματα, όπως η Έλεν Κέλλερ. Το 2005 συνταξιοδοτήθηκε και το 2010 της απονεμήθηκε από την FDA ένα βραβείο (Drug Safety Excellence Award), του οποίου ήταν ο πρώτος παραλήπτης και το οποίο συνέχισε να απονέμεται κάθε χρόνο προς τιμήν της σε ένα μέλος της FDA.











ΠΗΓΕΣ

wikipedia

NY TIMES

Washington Post

ΕΚΠΑ-Τμήμα Χημείας ( Ένωση του Μήνα )

  • Blogroll

  • Blog Archive