συνοδεύει σε μικρότερη ένταση τα επόμενα χρόνια. Τόσο ψύχρα Αύγουστο μήνα». Το «Αχβαχκικό» είναι το τελευταίο του βιβλίο με ιστορίες, θραύσματα και εικόνες του κόσμου της φυλακής στον οποίο βρέθηκε τον Αύγουστο του 2012 κι έζησε πέντε ολόκληρα χρόνια, χωρίς να σταματήσει ούτε μια στιγμή να κραυγάζει για την αθωότητά του. Εννιά μήνες μετά την πανηγυρική αθώωσή του το καλοκαίρι του 2017 κινδυνεύει να βρεθεί ξανά στη φυλακή.
Σήμερα ο Τάσος Θεοφίλου δουλεύει σαν free lance δημοσιογράφος, εργάζεται σε ένα συνεργατικό καφέ, περιμένει την έκδοση των τριών βιβλίων του στη Νέα Υόρκη και πρόσφατα είδε τυπωμένο το δεύτερο βιβλίο κόμικς, σε δικό του σενάριο. Ομως κανένα από τα σενάρια που γράφει δεν μπορεί να συγκριθεί με το άγριο και σκοτεινό σενάριο που βιώνει ο ίδιος από τον Αύγουστο του 2012.
Ο 29χρονος τότε Θεοφίλου έκανε τα πρώτα του βήματα στο γράψιμο μέσα από το blog Παρανουαρικό, όπου δημοσίευε pulp ή noir διηγήματα. Αυτά τα γραπτά αργότερα θα χρησιμοποιηθούν στη δικογραφία του «για να σκιαγραφήσουν το βίαιο προφίλ του». Ο Θεοφίλου κατηγορείται για συμμετοχή σε ληστεία τράπεζας στην Πάρο, στην οποία κατά τη διαφυγή των ληστών δολοφονήθηκε ένας οδηγός ταξί. Τον συλλαμβάνουν στις 18 Αυγούστου. Κατηγορείται για τη ληστεία, την ανθρωποκτονία και συμμετοχή στην οργάνωση «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς».
Η δίκη του ξεκινά τον Νοέμβριο του 2013. Κανένας από τους αυτόπτες μάρτυρες δεν τον αναγνωρίζει, ενώ ως μοναδική ένδειξη ενοχής του παρουσιάζεται ένα καπέλο που δεν υπήρχε στα αρχικά ευρήματα της ληστείας και που πάνω του -σύμφωνα με την Αντιτρομοκρατική- υπήρχε δικό του DNA. Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων αποφασίζει ότι ο Θεοφίλου είναι ένοχος για απλή συνέργεια σε ανθρωποκτονία και συμμετοχή στη ληστεία και αθώος για ένταξη στην οργάνωση ΣΠΦ. Καταδικάζεται σε 25 χρόνια κάθειρξη.
Ο Θεοφίλου ασκεί έφεση κατά της απόφασης. Ενα πολύμορφο κίνημα αλληλεγγύης αναπτύσσεται: ψηφίσματα συμπαράστασης, στένσιλ, twitter storm και μια συγκλονιστική διασκευή τού «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι» από το δημοφιλές συγκρότημα Electric Litany. Τον Ιούλιο του 2017 το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων αποφασίζει πως ο Τάσος Θεοφίλου είναι αθώος για το σύνολο των κατηγοριών και αποφυλακίζεται. Ομως, στις αρχές Απριλίου ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου -και πρώην εποπτεύων της Αντιτρομοκρατικής- άσκησε αναίρεση κατά της απόφασης. Το αίτημα αναίρεσης θα εξεταστεί στις 11 Μαΐου από το Ε' ποινικό τμήμα του Αρείου Πάγου. Αν γίνει δεκτό, τότε ο Θεοφίλου θα οδηγηθεί ξανά στη φυλακή και η δίκη του θα ξεκινήσει ξανά με άλλους δικαστές στην έδρα.
• Αθωώθηκες πριν από οκτώ μήνες και μάλιστα χωρίς αμφιβολίες στο Εφετείο. Επειτα από πέντε χρόνια στη φυλακή, πώς ξεκινά ένας άνθρωπος μια καινούργια ζωή;
Ξεκινάνε όλα από το μηδέν. Σκέψου ότι δεν είχα ούτε καν ρούχα πέρα από κάτι φθαρμένες φόρμες που φορούσα στη φυλακή. Τα περισσότερα πράγματά μου είναι ακόμα κατασχεμένα από την ημέρα της σύλληψής μου και μπορεί να περάσουν χρόνια μέχρι να τα πάρω πίσω. Ακόμα και η αστυνομική μου ταυτότητα και το δίπλωμα οδήγησης ήταν κατασχεμένα και έπρεπε να εκδώσω καινούργια.
Υπάρχουν δηλαδή μια σειρά από πρακτικές και γραφειοκρατικές δυσκολίες. Συγκριτικά όμως με τον μέσο κρατούμενο που αποφυλακίζεται, τα πράγματα για εμένα ήταν πολύ πιο εύκολα. Πέρα από την απεριόριστη υλική, ψυχολογική και ηθική στήριξη που είχα από το κοντινό μου περιβάλλον και τον πολιτικό μου χώρο, επιπλέον δεν ήμουν επιβαρυμένος με το στίγμα και την προκατάληψη που έχουν οι άνθρωποι που αποφυλακίζονται.
Ακόμα και αν δεν με είχε απαλλάξει από τις κατηγορίες η πλειοψηφία του Α’ Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών, με είχε ήδη απαλλάξει ομόφωνα η κοινωνία.
• Κι ενώ επιστρέφεις στον έξω κόσμο, ο εισαγγελέας ζητά την αναίρεση της απόφασης του Εφετείου.
Το Ε' Τμήμα του Αρείου Πάγου θα εξετάσει την αίτηση αναίρεσης κατά της αθωωτικής απόφασης που άσκησε ο πρώην εποπτεύων της Αντιτρομοκρατικής και νυν αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ι. Αγγελής. Μια εμμονική στοχοποίηση που αγγίζει τα όρια της προσωπικής εμπάθειας.
Ομως φυσικά το θέμα δεν είναι καθόλου προσωπικό, αλλά βαθιά πολιτικό: αφορά τη μέθοδο απονομής δικαιοσύνης γενικά και την ασυδοσία συγκεκριμένων κύκλων της δικαστικής εξουσίας ειδικά. Αφορά επίσης, πιο συγκεκριμένα, τον τρομονόμο καθώς και την ανεξέλεγκτη χρήση του περιβόητου DNA ως στοιχείου σε ποινική δίκη που η σημερινή κυβέρνηση επιμένει να μην περιορίζει.
Ετσι λοιπόν, αν για οποιονδήποτε λόγο που δεν μπορώ να προβλέψω, ο Αρειος Πάγος κάνει δεκτή την αίτηση αναίρεσης, εγώ θα ξαναβρεθώ στη φυλακή με τις αρχικές κατηγορίες, περιμένοντας να επαναληφθεί το Εφετείο από δικαστές που θα είναι πιο κοντά στα γούστα της Αντιτρομοκρατικής.
• Μια σειρά από νέους ανθρώπους της γενιάς σου έχουν αντιμετωπίσει την κρατική καταστολή τα τελευταία χρόνια κι έχουν βρεθεί από μήνες μέχρι και χρόνια στη φυλακή. Υπάρχει κάτι που σας συνδέει;
Σε κάθε γενιά, νομίζω, υπάρχουν αντίστοιχες περιπτώσεις. Η διαφορά με τη δική μου γενιά είναι ότι μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης αντιμετώπισε ένα κύμα καταστολής με μια άνευ προηγουμένου σφοδρότητα. Δεκάδες άνθρωποι βρεθήκαμε την τελευταία δεκαετία στη φυλακή στο πλαίσιο της κατασταλτικής διαχείρισης του αναρχικού χώρου, του ευρύτερου ανταγωνιστικού κινήματος και των διάφορων κοινοτήτων αγώνα που αναπτύσσονται.
Είτε είναι άγριοι ξυλοδαρμοί και αναίτιες συλλήψεις διαδηλωτών από τα ΜΑΤ, είτε είναι οι κατηγορούμενοι για υποθέσεις που συνδέονται με τον αγώνα ενάντια στα μεταλλεία στις Σκουριές, είτε είναι συλλήψεις στο πλαίσιο της «αντιτρομοκρατικής» σταυροφορίας, πρόκειται προφανώς για κομμάτια της ίδιας εικόνας.
• Το κίνημα αλληλεγγύης προς εσένα ή προς την Ηριάννα ξεπέρασε τα όρια του αναρχικού χώρου, κινητοποιήθηκαν αναρίθμητοι δημοκρατικοί πολίτες.
Υπάρχουν περιπτώσεις όπως η δική μου και της Ηριάννας που η κρατική καταστολή φτάνει σε όρια τόσο ακραία, που ενεργοποιεί τα αντανακλαστικά της κοινωνίας ή, εν πάση περιπτώσει, των πιο προοδευτικών κομματιών της. Ετσι, το μήνυμα της εξουσίας, που δεν είναι άλλο παρά μια απειλή σε όσους αγωνίζονται, τελικά αντιστρέφεται.
Η καταστολή ξεγυμνώνεται και οι φορείς της -αστυνομική και δικαστική εξουσία- μπαίνουν στη βάσανο της δημόσιας κριτικής. Ξαναμπαίνουν στον δημόσιο διάλογο τα ζητήματα του τρομονόμου, της ασυδοσίας της αστυνομικής και δικαστικής χρήσης του DNA, της ποινικοποίησης προσωπικών και πολιτικών σχέσεων. Εν τέλει, όταν μια υπόθεση είναι τόσο καταφανώς στημένη, αυτός που πλήττεται είναι η ίδια η εξουσία.
• Πέντε χρόνια χαμένα στη φυλακή, τα πάλεψες ωστόσο δημιουργικά, έγραψες τρία βιβλία.
Προφανώς η φυλακή είναι μια εμπειρία που θα ήθελα να αποφύγω. Ηταν μια επώδυνη εμπειρία. Ο ίδιος ο εγκλεισμός, η στέρηση των βασικών σου αισθήσεων και συναισθημάτων. Δεν μπορείς να αγγίξεις, να δεις, ακόμα και οι μυρωδιές είναι περιορισμένες. Για να δεις την οικογένειά σου μισή ώρα υπό την εποπτεία της σωφρονιστικής υπηρεσίας, πρέπει να κάνεις αίτηση στο Συμβούλιο της Φυλακής.
Συμβιώνεις σ’ έναν χώρο δύο επί τρία με ανθρώπους που ποτέ δεν θα επέλεγες και δεν έχεις καμία εξουσία πάνω στη ζωή σου. Προσπάθησα να περιορίσω τις συνέπειες και να αντιστρέψω την κατάσταση ώστε να βγει κάτι θετικό από όλο αυτό. Προσπάθησα να παρατηρήσω και να καταγράψω τη λειτουργία της φυλακής και των ανθρώπων που συνθέτουν τη ζωή μέσα σε αυτήν.
• Ολα αυτά τα χρόνια δεν έπαψες ποτέ να υπερασπίζεσαι την αθωότητά σου και τις θέσεις σου. Τι είναι αυτό που σε κρατάει όρθιο και μαχητικό;
Ο πολιτικός μου χώρος, οι σύντροφοι και οι φίλοι μου, φυσικά η οικογένειά μου και το γεγονός πως ένα κομμάτι μου ήταν πάντα έξω. Κράτησα ζωντανή τη σχέση μου με τον έξω κόσμο κι όσο κι αν παρατηρούσα το πώς είναι η ζωή στη φυλακή, ποτέ δεν ένιωσα κομμάτι της.
Ακόμα κι όταν σκεφτόμουν ότι μπορεί να καθίσω είκοσι χρόνια, ένιωθα πάντα περαστικός. Συγχρόνως ήταν πέντε χρόνια αγώνα τόσο για την υπόθεσή μου όσο και συμμετοχής σε αγώνες είτε των κρατουμένων γενικά είτε των πολιτικών κρατουμένων ειδικά.
Κώστας Παπαδάκης, συνήγορος του Τάσου Θεοφίλου
«Η αθωωτική απόφαση ήταν δίκαιη και το σκεπτικό της υποδειγματικό»
«Η αναίρεση δεν μας ανησυχεί, εφόσον κριθεί με νομικά και μόνο κριτήρια», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο συνήγορος του Θεοφίλου, Κώστας Παπαδάκης.
«Η πολύμηνη δίκη δεν ανέδειξε καμία απόδειξη ενοχής του Θεοφίλου. Η αθωωτική απόφαση ήταν δίκαιη και το σκεπτικό της υποδειγματικό. Εκείνοι που επιμένουν και βιάζονται να τον βάλουν ξανά στη φυλακή συγκαλύπτουν τους πραγματικούς ενόχους και νομιμοποιούν τις αυθαιρεσίες, την πολιτική σκοπιμότητα και την εκδικητικότητα των μηχανισμών καταστολής.
»Η αθώωση του Θεοφίλου ήταν απρόσμενη για τους μηχανισμούς της Αντιτρομοκρατικής, που είδαν για πρώτη φορά μια μεγάλη σκευωρία τους να καταρρέει και να εξευτελίζεται, μαζί με την αξιοπιστία «αποδεικτικών μέσων» που προβάριζαν για μελλοντικές δίκες συνήθων υπόπτων μονομερούς επιλογής της (οι τρομοκράτες για αυτήν καθώς και για τη δικαστική εξουσία βρίσκονται ως γνωστόν μόνο στον αντικαπιταλιστικό χώρο) και εξέπεμψε μήνυμα αναξιοπιστίας της ακόμα και σε μέρος του δικαστικού σώματος.
»Ηταν επόμενο η εκδικητικότητα της Αντιτρομοκρατικής και η ανάγκη προστασίας του κύρους της, καθώς και η εμμονή στις πολιτικές της στοχεύσεις, που δυστυχώς παραμένουν ανενόχλητες από τη σημερινή κυβέρνηση, να πιέσουν με κάθε τρόπο για να ασκηθεί αναίρεση, όπως είχε γίνει και έφεση κατά του απαλλακτικού μέρους της πρωτόδικης απόφασης».
efsyn
