ακυρωθεί ο νόμος 4356/2015 ειδικά ως προς τις διατάξεις που αναγνώρισαν το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών στην υπογραφή συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης, αλλά και όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από την υπογραφή του.
Θυμίζουμε ότι το 2008 και ενώ είχαν προηγηθεί οι συστάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ψηφίστηκε το «τσεκουρωμένο» σύμφωνο συμβίωσης μόνο για τα ετερόφυλα ζευγάρια.
Οπως αποφάσισε η αυξημένη, επταμελής σύνθεση του Γ’ Τμήματος του ΣτΕ, με πρόεδρο την Αικ. Συγγούνα (μειοψήφησε ένας δικαστής), η επέκταση του συμφώνου στα ομόφυλα ζευγάρια είναι συνταγματική και σύμφωνη με τη νομολογία του ΕΔΑΔ.
Η προσφυγή έγινε μόλις ο τότε υπουργός Εσωτερικών Π. Κουρουμπλής και σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νόμος καθόρισε με απόφασή του (ΤΑΔΚ 39/2016/22.1.2016) τον τρόπο εγγραφής στα ληξιαρχεία των συμφώνων ελεύθερης συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών.
Οι εκκλησιαστικοί παράγοντες υποστήριζαν ότι το νομοθετικό πλαίσιο για την επέκταση του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια προσβάλλει τα χρηστά ήθη, όπως αυτά καταγράφονται στα άρθρα 2 και 5 του Συντάγματος, και ότι πλήττονται οι θεσμοί του γάμου και της οικογένειας.
Το ΣτΕ στην απόρριψή του επισήμανε ότι από τις συνταγματικές επιταγές συνάγεται η κατοχύρωση του απαραβίαστου της ιδιωτικής ζωής των πολιτών, στον πυρήνα της οποίας ανήκει ο σεξουαλικός προσανατολισμός ο οποίος, ως βασικό στοιχείο της προσωπικότητας και της ελευθερίας αυτοπροσδιορισμού του ατόμου, πρέπει σε μια σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία να είναι απολύτως σεβαστός και να μην αποτελεί αιτία διακρίσεων από την πλευρά της κρατικής εξουσίας.
Επίσης αποφάσισε ότι είναι ορθό, έπειτα από πρόταση του αρμόδιου υπουργού, να προσαρμόζονται –όπου αυτό απαιτείται– οι κείμενες διατάξεις του εργατικού δικαίου και του δικαίου κοινωνικής ασφάλισης (αξιώσεις των συζύγων μεταξύ τους, αξιώσεις, παροχές και προνόμια έναντι τρίτων ή έναντι του Δημοσίου, κληρονομικά δικαιώματα κ.λπ.).
«Με την πολύ σημαντική αυτή διάταξη αναγνωρίζονται στα μέρη του συμφώνου συμβίωσης όλα τα δικαιώματα των συζύγων που απορρέουν από διατάξεις εντασσόμενες σε διαφόρους κλάδους του δικαίου (ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό, φορολογικό, εργατικό, δημοσιοϋπαλληλικό κ.λπ.)».
Το σκεπτικό
Αντιγράφουμε αποσπάσματα από το σκεπτικό των δικαστών όπως καταγράφεται στην απόφασή τους:
◼ «Το άρ. 14 της ΕΣΔΑ (περί απαγόρευσης των πάσης φύσεως διακρίσεων) απορρίπτει οποιαδήποτε αρνητική διακριτική μεταχείριση οφειλόμενη αποκλειστικά στον σεξουαλικό προσανατολισμό. Ο περιορισμός μόνο στα ετερόφυλα ζευγάρια (με τον νόμο του 2008), αποκλείοντας τα ομόφυλα που δεν διέθεταν καμία άλλη δυνατότητα επίσημης αναγνώρισης και προστασίας της συντροφικής τους σχέσης, αντίκειται στα άρθρα 8 και 14 της ΕΣΔΑ».
◼ «Ο γάμος και η οικογένεια έχουν αναχθεί σε συνταγματικώς προστατευόμενους θεσμούς, αλλά η προστασία αυτή δεν έχει συγκεκριμένο πάντοτε περιεχόμενο, και οι ειδικότερες μορφές και η έκτασή της καθορίζονται από τον νομοθέτη. Ο νομοθέτης δεν κωλύεται από τις συνταγματικές επιταγές να τροποποιεί τις ρυθμίσεις περί των τρόπων σύστασης της οικογένειας ή να αναγνωρίζει στα πλαίσια των συνταγματικώς κατοχυρωμένων αρχών της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, της ισότητας και της προστασίας της ιδιωτικής ζωής, άλλες εναλλακτικές προς το γάμο μορφές συμβίωσης και διά αυτών ίδρυση οικογενειακών δεσμών. Η συνταγματική προστασία της οικογένειας δεν αφορά αποκλειστικά στην διά γάμου ιδρυόμενη και από τη φύση της υφίσταται κατ’ ανάγκη τις επιδράσεις από τις κοινωνικές διαφοροποιήσεις κατά τη διαδρομή του χρόνου, υποκείμενες σε εξέλιξη και αναπροσδιορισμούς».
◼ «Το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης μεταξύ των ομόφυλων ζευγαριών δεν ανταγωνίζεται τον θεσμό του γάμου και δεν θίγει με οποιονδήποτε τρόπο την διά του γάμου ιδρυόμενη και συνταγματικώς προστατευόμενη οικογένεια. Η θέσπιση ειδικότερα του συμφώνου συμβίωσης ομοφύλων στο οποίο αποκλειστικά αναφέρεται η αίτηση ακυρώσεως δεν ανταγωνίζεται τον θεσμό του γάμου εφόσον απευθύνεται σε πρόσωπα ομόφυλου σεξουαλικού προσανατολισμού στα οποία παρέχει τη μόνη δυνατότητα επίσημης αναγνώρισης των υπ’ αυτών συναπτομένων σταθερών συναισθηματικών σχέσεων συμβίωσης».
◼ «Δεν στοιχειοθετείται βλάβη ή προσβολή, όπως επικαλούνται οι Μητροπολίτες. Δεν είναι δυνατό να ταυτίζονται αυτές οι ρυθμίσεις με τους θρησκευτικούς κανόνες και τις απαγορεύσεις που απορρέουν. [Αυτά] αφορούν τη θρησκευτική πίστη όσων επιλέγουν ελευθέρως την πλήρη συμμόρφωσή τους προς την ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία και όχι την αναγνώριση και ρύθμιση από την έννομη τάξη ιδιωτικών σχέσεων των πολιτών μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται εξάλλου και όσοι πρεσβεύουν άλλο θρήσκευμα ή δόγμα ή κανένα θρήσκευμα. Δεδομένου ότι ο σεβασμός και η ανοχή προς διαφορετικές ιδέες και πεποιθήσεις αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση στα πλαίσια μιας δημοκρατικής κοινωνίας, δεν στοιχειοθετείται η συνδρομή της βλάβης που επικαλούνται οι αιτούντες».
Δυστυχώς, ανάλογο σκεπτικό δεν πρυτάνευσε και στην απόφαση που έκρινε ότι οι διάφοροι εκκλησιαστικοί παράγοντες και όχι το υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να καθορίζουν τον τρόπο που θα διδάσκονται στα σχολεία τα Θρησκευτικά...
efsyn
