Του ΦΩΤΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ
Τις ημέρες της Πρωτοχρονιάς το Υπουργείο Υποδομών προσέλαβε εσπευσμένα την εταιρεία συμβούλων Ernst & Young, προκειμένου να μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο θα αλλάξουν οι συμβάσεις παραχώρησης στους 5 υπό κατασκευή οδικούς άξονες, ώστε να μειωθούν τα διόδια.
Ο ι διοικήσεις των κατασκευαστικών εταιρειών υποστηρίζουν πως πίεζαν εδώ και ένα εξάμηνο το υπουργείο προκειμένου να βρεθεί φόρμουλα, επειδή ήθελαν να αποφύγουν το κύμα αντιδράσεων που ξέσπασε τις τελευταίες εβδομάδες. Ούτε οι κατασκευαστικοί όμιλοι, ούτε το υπουργείο επιθυμούσαν την τροπή που πήραν τα πράγματα κατά την περίοδο των εορτών και εμφανίζονται πρόθυμοι να βάλουν νερό στο κρασί τους για τα παχυλά διόδια, τα οποία προσδιορίστηκαν την περίοδο του Γ. Σουφλιά στο Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ.
Ως τα τέλη Μαρτίου, το Υπουργείο Υποδομών ευελπιστεί ότι θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις με τις 19 εταιρείες και 26 τράπεζες που συμμετέχουν στις κοινοπραξίες κατασκευής και εκμετάλλευσης των 5 αυτοκινητοδρόμων.
Το αντικείμενο των διαπραγματεύσεων αναφέρεται στην τροποποίηση των συμβάσεων και συγκεκριμένα στη μείωση του ύψους των διοδίων και την επιμήκυνση των χρονοδιαγραμμάτων των έργων κατά 2-3 χρόνια, προκειμένου να ισορροπηθεί η αλλαγή των όρων δανεισμού από τις τράπεζες.
Παράλληλα, ο υπουργός Υποδομών Δημήτρης Ρέππας δέχεται εισηγήσεις για τη χρονική παράταση των 30ετών συμβάσεων παραχώρησης και τη μείωση του φυσικού αντικειμένου των αυτοκινητοδρόμων όπου εμπλέκεται το ΣτΕ.
Ακόμη, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει πέσει η ιδέα λειτουργίας διοδίων μόνο στα τμήματα των αυτοκινητοδρόμων που έχουν ολοκληρωθεί, καθότι όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές υποτίμησαν το κίνημα εναντίον των διοδίων.
Τι επιδιώκει το Δημόσιο
Οι περισσότερες συμβάσεις παραχώρησης έχουν κυρωθεί με νόμο, το 2007, στη Βουλή και έχουν υψηλή συνταγματική προστασία.
Συνεπώς, κάθε επαναδιαπραγμάτευση και αναθεώρησή τους χρειάζεται και τη συμφωνία όλων των πλευρών, δηλαδή τραπεζών και κατασκευαστικών εταιρειών. Κεντρική στόχευση του Υπουργείου Υποδομών παραμένει η σταδιακή μείωση της τιμής των διοδίων, η οποία θα επιτευχθεί μέσω της συνεπακόλουθης μείωσης των εσόδων του Δημοσίου από τα διόδια.
Συγκεκριμένα, το Δημόσιο θα επιδιώξει τη μείωση του ποσοστού των εσόδων του από τα διόδια, ξεκινώντας το 2012 από τον «Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου», το 2015 από τη «Νέα Οδό» και το 2021 από την «Ολύμπια Οδό». Στους δύο εναπομείναντες αυτοκινητόδρομους (Ε 65 και Μορέας), λόγω μειωμένης επιβατικής κίνησης, προβλέπεται επιδότηση των διοδίων από το Δημόσιο. Συνολικά και από τους 5 αυτοκινητοδρόμους έχει υπολογιστεί ότι στα ταμεία του Δημοσίου θα μπορούν να εισρεύσουν, σε βάθος 30ετίας, 40% ως 95% των εσόδων από τα διόδια.
Οι 5 συμβάσεις παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων προβλέπουν τη δημιουργία 36 συνολικά μετωπικών σταθμών διοδίων! Μάλιστα, όπως περιγράφεται ρητά στις συμβάσεις, οι παραχωρησιούχοι υποχρεούνται να προχωρήσουν στην κατασκευή όλων των προβλεπόμενων μετωπικών σταθμών, ενώ τους δίνεται η ευχέρεια να κατασκευάσουν όσους πλευρικούς θελήσουν! Συγκεκριμένα, οι παραχωρησιούχοι υποχρεούνται να λειτουργήσουν 5 μετωπικούς σταθμούς στον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου, 8 στην Ιόνια Οδό, 7 στον Μορέα, 6 στον Ε-65 και 10 στην Ολυμπία Οδό (σύνολο 36).
Απαλλοτριώσεις
Τέσσερα χρόνια μετά την υπογραφή των συμβάσεων των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων (και 10 χρόνια μετά την προκήρυξη των διαγωνισμών), η εκτέλεση των έργων παρουσιάζει χαμηλά ποσοστά προόδου. Με εξαίρεση το Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα (Μορέας) και το Μαλιακός - Κλειδί (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου), όπου έχει κατασκευαστεί το 55% και το 52% του τεχνικού αντικειμένου, οι εναπομείνασες τρεις συμβάσεις παραχώρησης διαμορφώνονται από 13% ως 24% (στοιχεία Σεπτεμβρίου 2010).
Συγκεκριμένα, ο Ε65 έχει κατασκευαστεί σε ποσοστό 13%, το τμήμα Ελευσίνα - Κόρινθος - Πάτρα - Πύργος Τσακώνα (Ολύμπια Οδός) σε ποσοστό 17% και το τμήμα Αθήνα (Μεταμόρφωση) Μαλιακός (Σκάρφεια) που διαχειρίζεται η Νέα Οδός σε ποσοστό 24%. Στις απαλλοτριώσεις, συνολικού κόστους 2 δισ. ευρώ, από τα πιο προβληματικά έργα εμφανίζεται να είναι οι άξονες Ελευσίνα - Κόρινθος - Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα και Αντίρριο - Ιωάννινα, έργα στα οποία το ποσοστό παράδοσης χώρων με απαλλοτριώσεις ανέρχεται στο 38% και 42%.
Προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΙΣ, σοβαρή καθυστέρηση στα μεγάλα οδικά έργα επιφέρουν οι προσφυγές πολιτών και περιβαλλοντικών οργανώσεων σε τμήματα του Ε 65 και της Ιόνιας Οδού. Το υπουργείο διερευνά εναλλακτικές λύσεις για τις χαράξεις που έχουν ήδη απορριφθεί από το Συμβούλιο Επικρατείας, όπως η χάραξη της Ιόνιας Οδού στην περιοχή της λίμνης Καϊάφα ή έχουν αμφισβητηθεί μέσω προσφυγών, (π.χ. περιοχή Κλόκοβας της Ιόνιας Οδού), όπου αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις. Επιπλέον αναμένεται η εκδίκαση προσφυγών στο Συμβούλιο Επικρατείας για τη χάραξη τμημάτων του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας και του ΠΑΘΕ στο τμήμα Κόρινθος - Πάτρα (περιοχή Βραχναίικα), όπου οι κάτοικοι ζητούν άλλη χάραξη, η οποία ενδέχεται να κοστίσει 100 εκατ. ευρώ.
πηγή: Ισοτιμία
Ο ι διοικήσεις των κατασκευαστικών εταιρειών υποστηρίζουν πως πίεζαν εδώ και ένα εξάμηνο το υπουργείο προκειμένου να βρεθεί φόρμουλα, επειδή ήθελαν να αποφύγουν το κύμα αντιδράσεων που ξέσπασε τις τελευταίες εβδομάδες. Ούτε οι κατασκευαστικοί όμιλοι, ούτε το υπουργείο επιθυμούσαν την τροπή που πήραν τα πράγματα κατά την περίοδο των εορτών και εμφανίζονται πρόθυμοι να βάλουν νερό στο κρασί τους για τα παχυλά διόδια, τα οποία προσδιορίστηκαν την περίοδο του Γ. Σουφλιά στο Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ.
Ως τα τέλη Μαρτίου, το Υπουργείο Υποδομών ευελπιστεί ότι θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις με τις 19 εταιρείες και 26 τράπεζες που συμμετέχουν στις κοινοπραξίες κατασκευής και εκμετάλλευσης των 5 αυτοκινητοδρόμων.
Το αντικείμενο των διαπραγματεύσεων αναφέρεται στην τροποποίηση των συμβάσεων και συγκεκριμένα στη μείωση του ύψους των διοδίων και την επιμήκυνση των χρονοδιαγραμμάτων των έργων κατά 2-3 χρόνια, προκειμένου να ισορροπηθεί η αλλαγή των όρων δανεισμού από τις τράπεζες.
Παράλληλα, ο υπουργός Υποδομών Δημήτρης Ρέππας δέχεται εισηγήσεις για τη χρονική παράταση των 30ετών συμβάσεων παραχώρησης και τη μείωση του φυσικού αντικειμένου των αυτοκινητοδρόμων όπου εμπλέκεται το ΣτΕ.
Ακόμη, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει πέσει η ιδέα λειτουργίας διοδίων μόνο στα τμήματα των αυτοκινητοδρόμων που έχουν ολοκληρωθεί, καθότι όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές υποτίμησαν το κίνημα εναντίον των διοδίων.
Τι επιδιώκει το Δημόσιο
Οι περισσότερες συμβάσεις παραχώρησης έχουν κυρωθεί με νόμο, το 2007, στη Βουλή και έχουν υψηλή συνταγματική προστασία.
Συνεπώς, κάθε επαναδιαπραγμάτευση και αναθεώρησή τους χρειάζεται και τη συμφωνία όλων των πλευρών, δηλαδή τραπεζών και κατασκευαστικών εταιρειών. Κεντρική στόχευση του Υπουργείου Υποδομών παραμένει η σταδιακή μείωση της τιμής των διοδίων, η οποία θα επιτευχθεί μέσω της συνεπακόλουθης μείωσης των εσόδων του Δημοσίου από τα διόδια.
Συγκεκριμένα, το Δημόσιο θα επιδιώξει τη μείωση του ποσοστού των εσόδων του από τα διόδια, ξεκινώντας το 2012 από τον «Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου», το 2015 από τη «Νέα Οδό» και το 2021 από την «Ολύμπια Οδό». Στους δύο εναπομείναντες αυτοκινητόδρομους (Ε 65 και Μορέας), λόγω μειωμένης επιβατικής κίνησης, προβλέπεται επιδότηση των διοδίων από το Δημόσιο. Συνολικά και από τους 5 αυτοκινητοδρόμους έχει υπολογιστεί ότι στα ταμεία του Δημοσίου θα μπορούν να εισρεύσουν, σε βάθος 30ετίας, 40% ως 95% των εσόδων από τα διόδια.
Οι 5 συμβάσεις παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων προβλέπουν τη δημιουργία 36 συνολικά μετωπικών σταθμών διοδίων! Μάλιστα, όπως περιγράφεται ρητά στις συμβάσεις, οι παραχωρησιούχοι υποχρεούνται να προχωρήσουν στην κατασκευή όλων των προβλεπόμενων μετωπικών σταθμών, ενώ τους δίνεται η ευχέρεια να κατασκευάσουν όσους πλευρικούς θελήσουν! Συγκεκριμένα, οι παραχωρησιούχοι υποχρεούνται να λειτουργήσουν 5 μετωπικούς σταθμούς στον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου, 8 στην Ιόνια Οδό, 7 στον Μορέα, 6 στον Ε-65 και 10 στην Ολυμπία Οδό (σύνολο 36).
Απαλλοτριώσεις
Τέσσερα χρόνια μετά την υπογραφή των συμβάσεων των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων (και 10 χρόνια μετά την προκήρυξη των διαγωνισμών), η εκτέλεση των έργων παρουσιάζει χαμηλά ποσοστά προόδου. Με εξαίρεση το Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα (Μορέας) και το Μαλιακός - Κλειδί (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου), όπου έχει κατασκευαστεί το 55% και το 52% του τεχνικού αντικειμένου, οι εναπομείνασες τρεις συμβάσεις παραχώρησης διαμορφώνονται από 13% ως 24% (στοιχεία Σεπτεμβρίου 2010).
Συγκεκριμένα, ο Ε65 έχει κατασκευαστεί σε ποσοστό 13%, το τμήμα Ελευσίνα - Κόρινθος - Πάτρα - Πύργος Τσακώνα (Ολύμπια Οδός) σε ποσοστό 17% και το τμήμα Αθήνα (Μεταμόρφωση) Μαλιακός (Σκάρφεια) που διαχειρίζεται η Νέα Οδός σε ποσοστό 24%. Στις απαλλοτριώσεις, συνολικού κόστους 2 δισ. ευρώ, από τα πιο προβληματικά έργα εμφανίζεται να είναι οι άξονες Ελευσίνα - Κόρινθος - Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα και Αντίρριο - Ιωάννινα, έργα στα οποία το ποσοστό παράδοσης χώρων με απαλλοτριώσεις ανέρχεται στο 38% και 42%.
Προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΙΣ, σοβαρή καθυστέρηση στα μεγάλα οδικά έργα επιφέρουν οι προσφυγές πολιτών και περιβαλλοντικών οργανώσεων σε τμήματα του Ε 65 και της Ιόνιας Οδού. Το υπουργείο διερευνά εναλλακτικές λύσεις για τις χαράξεις που έχουν ήδη απορριφθεί από το Συμβούλιο Επικρατείας, όπως η χάραξη της Ιόνιας Οδού στην περιοχή της λίμνης Καϊάφα ή έχουν αμφισβητηθεί μέσω προσφυγών, (π.χ. περιοχή Κλόκοβας της Ιόνιας Οδού), όπου αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις. Επιπλέον αναμένεται η εκδίκαση προσφυγών στο Συμβούλιο Επικρατείας για τη χάραξη τμημάτων του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας και του ΠΑΘΕ στο τμήμα Κόρινθος - Πάτρα (περιοχή Βραχναίικα), όπου οι κάτοικοι ζητούν άλλη χάραξη, η οποία ενδέχεται να κοστίσει 100 εκατ. ευρώ.
πηγή: Ισοτιμία
