ΔΙΟΔΙΑ ΣΤΟΥΣ ΟΔΙΚΟΥΣ ΑΞΟΝΕΣ
Είναι απόλυτα δικαιολογημένες οι αντιδράσεις του ελληνικού λαού για το άνευ προηγουμένου χαράτσωμα που υφίστανται κάθε φορά που που διασχίζουν κάποιο τμήμα του εθνικού οδικού δικτύου. Οι αυξήσεις στην τιμή των διοδίων, που από το 2008 έως σήμερα ξεπερνούν ακόμη και τα 400% σε ορισμένες κατηγορίες οχημάτων, αλλά και ο διαρκής πολλαπλασιασμός των σταθμών είσπραξης, είναι αποτέλεσμα της πολιτικής των περιβόητων «συμβάσεων παραχώρησης», τύπου ΣΔΙΤ, που προετοίμασε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και υπέγραψε η κυβέρνηση της ΝΔ, ενώ τα δύο αυτά κόμματα τις ψήφισαν από κοινού στη Βουλή (την τελευταία ψήφισε και ο ΛΑ.Ο.Σ.), παραδίδοντας τον έναν οδικό άξονα μετά τον άλλον σε μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους.
Είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής με βάση την οποία οι δρόμοι και οι άλλες δημόσιες υποδομές ιεραρχούνται, κατασκευάζονται και λειτουργούν με μοναδικό κριτήριο την κερδοφορία του κεφαλαίου και όχι την εξυπηρέτηση των αναγκών των εργαζομένων και της λαϊκής οικογένειας. Με τον τρόπο αυτό, ενώ ο λαός χρηματοδοτεί τα έργα από την άγρια φορολογία που υφίσταται, και τα κατασκευάζει με το δικό του ιδρώτα, αναγκάζεται να τα χρυσοπληρώνει ξανά και ξανά και για τη χρήση τους. Οι λεγόμενες συμβάσεις παραχώρησης μεταξύ κυβερνήσεων - κεφαλαιοκρατών είναι συμβάσεις λαϊκής αφαίμαξης και ληστείας.
Τζάμπα «αυτοχρηματοδότηση»!
Με τις συμβάσεις αυτές, οι κατασκευαστικοί όμιλοι, ενώ συμβάλλουν με 5% έως 8,5% στην κατασκευή των έργων, θα τα εκμεταλλεύονται για τουλάχιστον 30 χρόνια. Και η ελάχιστη όμως αυτή χρηματοδοτική τους συμβολή στα έργα είναι αμφισβητήσιμη, καθώς αυτή υπερκαλύπτεται από τις εισπράξεις των διοδίων - και μάλιστα αυξημένων - που τους παραδόθηκαν προκαταβολικά! Δηλαδή, υπάρχουν περιπτώσεις που τα χρήματα που βάζουν οι κοινοπραξίες για να ξεκινήσουν τα έργα προέρχονται από την προκαταβολική είσπραξη διοδίων από τους χρήστες των οδικών αξόνων! Ετσι έχει γίνει στην ΙΟΝΙΑ ΟΔΟ, στην Κορίνθου - Τρίπολης - Καλαμάτας, στην Ελευσίνας - Κορίνθου - Πατρών - Πύργου, στην εθνική οδό Κλειδί Ημαθίας - Ράχες Φθιώτιδας, αλλά και στην εθνική οδό Κεντρικής Ελλάδας.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα ακόμα:
1. Στη «σύμβαση παραχώρησης» για το τμήμα Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα - Σπάρτη, σε ένα κατασκευαστικό - μελετητικό κόστος 882,2 εκατ. ευρώ, η ίδια συμμετοχή της κοινοπραξίας είναι μόνο 55 εκατ. ευρώ, δηλαδή 6,2%, και άλλα 50 εκατ. ευρώ, που αποτελούν το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας...
2. Στο τμήμα Ελευσίνα - Κόρινθος - Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα, οι ιδιώτες θα καταβάλουν περίπου 240 εκατομμύρια ή το 8,5% του συνόλου του κόστους του έργου, εκ των οποίων μάλιστα τα 100 εκατομμύρια θα αποτελέσουν μετοχικό κεφάλαιο. Ουσιαστικά, δηλαδή, αν αφαιρεθούν και αυτά, τότε η συμμετοχή του ιδιώτη σ' αυτό το έργο θα είναι 4,3%!
Επιπλέον, οφείλουμε να πούμε ότι οι ιδιωτικοί όμιλοι έχουν λάβει τα τραπεζικά δάνεια καταθέτοντας κυρίως ως εγγύηση πάλι τα προσδοκώμενα έσοδα από τα χαράτσια των διοδίων που πληρώνει ο λαός.
Τι πληρώνουν οι εργαζόμενοι
Αντίθετα, το Δημόσιο, δηλαδή οι εργαζόμενοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα, αναλαμβάνουν:
Εκτός όλων αυτών οι «συμβάσεις παραχώρησης» - ένα μόνο μέρος των οποίων παρουσιάστηκε για κύρωση στη Βουλή, ενώ το υπόλοιπο που περιέχει και τις λεπτομέρειες κρατιέται ως επτασφράγιστο μυστικό - περιέχουν και άλλους όρους που ευνοούν απόλυτα μόνο τους παραχωρησιούχους κατασκευαστικούς ομίλους. Ειδικότερα:
Ολα αυτά τα καταλαβαίνει καλά ο λαός και γι' αυτό διαμαρτύρεται. Αυτή η ιστορία με τα διόδια είναι μία ακόμα απόδειξη του γιατί είναι επιτακτική ανάγκη οι οδικοί άξονες, συνολικά οι υποδομές της χώρας, να είναι λαϊκή κοινωνική ιδιοκτησία. Υποδομές που θα κατασκευάζονται με κεντρικό σχεδιασμό και επιστημονική μελέτη, με μοναδικό γνώμονα την ικανοποίηση της ανάγκης της μεταφοράς, με ασφάλεια για όλους, χωρίς να επιβάλλονται χαράτσια για να αυξάνουν την κερδοφορία τους κάποιοι κατασκευαστικοί όμιλοι και οι τράπεζες.
Νίκος ΠΕΡΠΕΡΑΣ
πηγή: Ριζοσπάστης
Είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής με βάση την οποία οι δρόμοι και οι άλλες δημόσιες υποδομές ιεραρχούνται, κατασκευάζονται και λειτουργούν με μοναδικό κριτήριο την κερδοφορία του κεφαλαίου και όχι την εξυπηρέτηση των αναγκών των εργαζομένων και της λαϊκής οικογένειας. Με τον τρόπο αυτό, ενώ ο λαός χρηματοδοτεί τα έργα από την άγρια φορολογία που υφίσταται, και τα κατασκευάζει με το δικό του ιδρώτα, αναγκάζεται να τα χρυσοπληρώνει ξανά και ξανά και για τη χρήση τους. Οι λεγόμενες συμβάσεις παραχώρησης μεταξύ κυβερνήσεων - κεφαλαιοκρατών είναι συμβάσεις λαϊκής αφαίμαξης και ληστείας.
Τζάμπα «αυτοχρηματοδότηση»!
Με τις συμβάσεις αυτές, οι κατασκευαστικοί όμιλοι, ενώ συμβάλλουν με 5% έως 8,5% στην κατασκευή των έργων, θα τα εκμεταλλεύονται για τουλάχιστον 30 χρόνια. Και η ελάχιστη όμως αυτή χρηματοδοτική τους συμβολή στα έργα είναι αμφισβητήσιμη, καθώς αυτή υπερκαλύπτεται από τις εισπράξεις των διοδίων - και μάλιστα αυξημένων - που τους παραδόθηκαν προκαταβολικά! Δηλαδή, υπάρχουν περιπτώσεις που τα χρήματα που βάζουν οι κοινοπραξίες για να ξεκινήσουν τα έργα προέρχονται από την προκαταβολική είσπραξη διοδίων από τους χρήστες των οδικών αξόνων! Ετσι έχει γίνει στην ΙΟΝΙΑ ΟΔΟ, στην Κορίνθου - Τρίπολης - Καλαμάτας, στην Ελευσίνας - Κορίνθου - Πατρών - Πύργου, στην εθνική οδό Κλειδί Ημαθίας - Ράχες Φθιώτιδας, αλλά και στην εθνική οδό Κεντρικής Ελλάδας.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα ακόμα:
1. Στη «σύμβαση παραχώρησης» για το τμήμα Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα - Σπάρτη, σε ένα κατασκευαστικό - μελετητικό κόστος 882,2 εκατ. ευρώ, η ίδια συμμετοχή της κοινοπραξίας είναι μόνο 55 εκατ. ευρώ, δηλαδή 6,2%, και άλλα 50 εκατ. ευρώ, που αποτελούν το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας...
2. Στο τμήμα Ελευσίνα - Κόρινθος - Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα, οι ιδιώτες θα καταβάλουν περίπου 240 εκατομμύρια ή το 8,5% του συνόλου του κόστους του έργου, εκ των οποίων μάλιστα τα 100 εκατομμύρια θα αποτελέσουν μετοχικό κεφάλαιο. Ουσιαστικά, δηλαδή, αν αφαιρεθούν και αυτά, τότε η συμμετοχή του ιδιώτη σ' αυτό το έργο θα είναι 4,3%!
Επιπλέον, οφείλουμε να πούμε ότι οι ιδιωτικοί όμιλοι έχουν λάβει τα τραπεζικά δάνεια καταθέτοντας κυρίως ως εγγύηση πάλι τα προσδοκώμενα έσοδα από τα χαράτσια των διοδίων που πληρώνει ο λαός.
Τι πληρώνουν οι εργαζόμενοι
Αντίθετα, το Δημόσιο, δηλαδή οι εργαζόμενοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα, αναλαμβάνουν:
- Τη χρηματοδότηση με «ζεστό» χρήμα (από τον κρατικό προϋπολογισμό και επιδοτήσεις της ΕΕ) του 30% έως και του 35% του κόστους των έργων. Για παράδειγμα, για τον άξονα Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα - Σπάρτη το Δημόσιο θα καταβάλει 330 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 37% του συνολικού κατασκευαστικού κόστους (882 εκατ. ευρώ). Για την Ιόνια Οδό το Δημόσιο καταβάλλει 330 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 29,5% του συνολικού κόστους (1.120 εκατ. ευρώ).
- Την παράδοση έργων που κατασκευάστηκαν πρόσφατα ή ακόμη κατασκευάζονται ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ. Μόνο το πέταλο του Μαλιακού, που παραδίδεται τμηματικά στους ομίλους οι οποίοι από τον περασμένο Νοέμβρη έβαλαν και εκεί τον πρώτο σταθμό διοδίων (στο ύψος της Αγίας Τριάδας), θα στοιχίσει τελικά στον ελληνικό λαό πάνω από 800 εκατ. ευρώ. Επίσης: Για λογαριασμό του ομίλου της Ιονίας Οδού κατασκευάζονται οι παρακάμψεις Αγρινίου, τμήματα του Μαλιακού και το έργο Σχηματάρι - Χαλκίδα, με συνολικό κόστος που υπερβαίνει τα 400 εκατ. ευρώ. Για λογαριασμό του ομίλου στην οδό Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα - Σπάρτη κατασκευάζονται τα τμήματα Σήραγγα Ραψομάτη - Λεύκτρο και Παραδείσια - Τσακώνα. Μόνο το τελευταίο κοστίζει 110 εκατ. ευρώ.
- Τις απαλλοτριώσεις, το ύψος των οποίων αναμένεται να ξεπεράσει τα 1,5 δισ. ευρώ.
- Σε μερικές συμβάσεις, εκτός όλων των άλλων, παρέχονται και επιδοτήσεις λειτουργίας, δηλαδή εγγυήσεις κερδοφορίας προς τις κοινοπραξίες! Για παράδειγμα, αυτό συμβαίνει στον άξονα Κεντρικής Ελλάδας (η συνολική επιδότηση μπορεί να φτάσει και τα 400 εκατ. ευρώ) και Τρίπολης - Καλαμάτας - Σπάρτης (132 εκατ. ευρώ).
Εκτός όλων αυτών οι «συμβάσεις παραχώρησης» - ένα μόνο μέρος των οποίων παρουσιάστηκε για κύρωση στη Βουλή, ενώ το υπόλοιπο που περιέχει και τις λεπτομέρειες κρατιέται ως επτασφράγιστο μυστικό - περιέχουν και άλλους όρους που ευνοούν απόλυτα μόνο τους παραχωρησιούχους κατασκευαστικούς ομίλους. Ειδικότερα:
- Περιέχουν όρους με βάση τους οποίους οι ιδιωτικοί όμιλοι μπορούν να «φυτεύουν» μετωπικούς και παράπλευρους σταθμούς είσπραξης διοδίων σε όλους τους ανισόπεδους κόμβους, ακόμη και χωρίς να έχει εξασφαλιστεί ένα ασφαλές παράπλευρο δίκτυο για τους περίοικους. Ετσι καταδικάζονται οι κάτοικοι ολόκληρων δήμων να πληρώνουν διόδια ακόμη και για τοπικές διαδρομές από το σπίτι στη δουλειά ή στο χωράφι, όπως γίνεται, για παράδειγμα στο Δήμο Στυλίδας.
- Προβλέπουν επίσης ότι τα διόδια θα γίνουν ηλεκτρονικά, ώστε να μην μπορεί κανείς οδηγός να περνάει χωρίς να πληρώνει το χαράτσι, δηλαδή για να προστατευθούν οι μεγαλοεργολάβοι από όσους αρνούνται σήμερα να πληρώσουν.
- Περιέχουν όρους με βάση τους οποίους για όσο χρονικό διάστημα αυτοί εκμεταλλεύονται τους συγκεκριμένους οδικούς άξονες να μην αναβαθμίζονται εναλλακτικές οδικές διαδρομές, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι ανταγωνιστικές προς τις δικές τους και να τους κόβουν έσοδα, παρά μόνο αν υποχρεωτικά οδηγούν στους δικούς τους δρόμους. Αν μάλιστα κατασκευαστούν τέτοιοι, τότε υποχρεωτικά θα πρέπει να μπαίνουν διόδια που θα είναι ακριβότερα από τα δικά τους! Με τον τρόπο αυτό καταδικάζονται ολόκληρες περιοχές να παραμένουν με δρόμους - λαιμητόμους, που δεν πληρούν κανένα όρο οδικής ασφάλειας. Το αποτέλεσμα όλων αυτών το είδαμε και πρόσφατα, όταν αποκλείστηκε για μήνες το τμήμα της κοιλάδας των Τεμπών από τις βραχοπτώσεις και οι οδηγοί αναγκάστηκαν να κυκλοφορούν μέσω άθλιων εναλλακτικών διαδρομών.
- Το ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή ο ελληνικός λαός, αναλαμβάνει να πληρώσει εξολοκλήρου τις οποιεσδήποτε αλλαγές στη χάραξη για περιβαλλοντικούς ή άλλους λόγους ή τις οποιεσδήποτε βελτιώσεις για την ασφάλεια των οδηγών, μέσω συμπληρωματικών συμβάσεων. Για παράδειγμα, τον Αύγουστο του 2009 η τότε κυβέρνηση της ΝΔ ενέκρινε συμπληρωματική σύμβαση με την οποία αυξήθηκε κατά 169 εκατ. ευρώ το κόστος των σηράγγων των Τεμπών για την κατασκευή λωρίδας έκτακτης ανάγκης, που χρεώθηκε βέβαια στον ελληνικό λαό. Επίσης για καθυστερήσεις στις απαλλοτριώσεις, τις μεταθέσεις δικτύων κοινής ωφέλειας, αρχαιολογικές ανασκαφές και αλλαγές σε χαράξεις, που οι ιδιωτικοί όμιλοι χρεώνουν στο ελληνικό Δημόσιο, διεκδικούν ως ποινικές ρήτρες το ποσό των 500 εκατ. ευρώ.
- Ο ελληνικός λαός καλείται μάλιστα να χρυσοπληρώσει ακόμη και έργα... που δεν έγιναν! Χαρακτηριστικό παράδειγμα η υποθαλάσσια αρτηρία Θεσσαλονίκης, έργο για το οποίο η Διαιτησία στην οποία παραπέμφθηκε η διαφορά μεταξύ μεγαλοεργολάβων και ελληνικού Δημοσίου επιδίκασε αποζημίωση 67 εκατ. ευρώ, τα οποία θα πληρώσει και πάλι ο λαός.
- Και βέβαια η επίβλεψη όλων των έργων γίνεται από ιδιωτικές εταιρείες που πληρώνουν οι ίδιοι οι μεγαλοεργολάβοι. Δηλαδή ουσιαστικά ο ελέγχων είναι και ο ελεγχόμενος και κάνει ό,τι γουστάρει!
Ολα αυτά τα καταλαβαίνει καλά ο λαός και γι' αυτό διαμαρτύρεται. Αυτή η ιστορία με τα διόδια είναι μία ακόμα απόδειξη του γιατί είναι επιτακτική ανάγκη οι οδικοί άξονες, συνολικά οι υποδομές της χώρας, να είναι λαϊκή κοινωνική ιδιοκτησία. Υποδομές που θα κατασκευάζονται με κεντρικό σχεδιασμό και επιστημονική μελέτη, με μοναδικό γνώμονα την ικανοποίηση της ανάγκης της μεταφοράς, με ασφάλεια για όλους, χωρίς να επιβάλλονται χαράτσια για να αυξάνουν την κερδοφορία τους κάποιοι κατασκευαστικοί όμιλοι και οι τράπεζες.
Νίκος ΠΕΡΠΕΡΑΣ
πηγή: Ριζοσπάστης
