Φουντώνουν οι Έλληνες που αποφεύγουν τα διόδια, απειλώντας τις οικονομικές προσπάθειες.
Από την Ingrid Melander και την Αγγελική Κουτάντου
ΑΘΗΝΑ (Reuters) - Ένα κίνημα πιο ύπουλο από τις αποδυναμωμένες απεργίες και τις βόμβες μολότοφ των αναρχικών απειλεί να υπονομεύσει τις προσπάθειες της Ελλάδας να ξεφύγει από την κρίση χρέους που ταρακουνάει την ευρωζώνη.
Το κίνημα "δεν πληρώνω" - μια δύστροπη μορφή απολιτικής ανυπακοής - ξεκινάει να λιμοκτονεί την κυβέρνηση από τα ζωτικής σημασίας κέρδη των συγκοινωνιών και των δημόσιων υπηρεσιών καθώς αγωνίζεται (η κυβέρνηση) για να καλύψει μια γιγάντια τρύπα του προϋπολογισμού.
Αγανακτισμένοι με τις περικοπές των μισθών και τις αυξήσεις των φόρων ενώ διεφθαρμένοι πολιτικοί που θεωρούνται υπεύθυνοι για την κρίση απολαμβάνουν ασυλία, όλο και περισσότεροι Έλληνες αρνούνται να πληρώσουν διόδια, εισιτήρια λεωφορείων και άλλα δημόσια τέλη.
"Δεν είναι εύκολο να κατέβεις στους δρόμους κρατώντας μια μολότοφ, αλλά είναι εύκολο να πεις δεν πληρώνω", είπε ο ειδικός δημοσκοπήσεων Κώστας Παναγόπουλος. "Το κίνημα «Δεν πληρώνω» είναι τώρα ο κυριότερος κίνδυνος για την κυβέρνηση."
Οι κυβερνώντες Σοσιαλιστές πρέπει να δείξουν μέσα σε λίγους μήνες ότι οι φοροδιαφεύγοντες και όσοι έχουν ωφεληθεί από την διαφθορά του παρελθόντος θα τιμωρηθούν, αν θέλουν να αναχαιτίσουν το κίνημα, είπε.
Το πολιτικό και νομικό σύστημα παρέχει στους πολιτικούς πέπλο ασυλίας από διώξεις, και η προσπάθεια της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής αργεί να δείξει αποτελέσματα.
Παρά τα σκληρά μέτρα λιτότητας, η κοινωνική αναταραχή ήταν μέχρι τώρα πιο υποτονική από το αναμενόμενο καθώς η πλειονότητα των Ελλήνων έχουν απρόθυμα δεχτεί ότι ορισμένες θυσίες είναι απαραίτητες.
Όμως, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να δείξουν το θυμό τους αρνούμενοι να πληρώσουν για τους αυτοκινητόδρομους, τη δημόσια συγκοινωνία και δημόσια τηλεοπτικά τέλη.
Περισσότερο από το 56 τοις εκατό των Ελλήνων εγκρίνουν αυτό το είδος της διαμαρτυρίας σε αντίθεση με το 39 τοις εκατό που δεν το εγκρίνουν, σύμφωνα με δημοσκόπηση της MRB που δημοσιεύτηκε σε Κυριακάτικη εφημερίδα.
Ξεκίνησε ως κίνημα περιθωριακής ανυπακοής από κατοίκους που ζουν κοντά στα διόδια των Αφιδνών στον κύριο αυτοκινητόδρομο προς την Αθήνα, η ακτιβιστική ομάδα "δεν πληρώνω" αρχικά απέφευγε μόνο τα διόδια.
Αλλά έχει συγκεντρώσει υποστήριξη από αριστερές ομάδες και κέρδισε έδαφος μετά τις πρόσφατες αυξήσεις των εισιτηρίων της δημόσιας συγκοινωνίας και τώρα έχει περισσότερα από 10.000 εγγεγραμμένα μέλη.
ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟ ΚΙΝΗΜΑ
Η ιστοσελίδα denplirono.wordpress.com έχει πάνω από 82.000 επισκέψεις. Η ιστοσελίδα καλεί τους πολίτες να μην επικυρώνουν τα εισιτήρια και παρέχει οδηγίες για το πως να μην πληρώνεις διόδια - ευγενικά ζητώντας από τους εισπράκτορες να σηκώνουν την μπάρα.
"Θέλουμε ελεύθερους δρόμους" είπε ο Βασίλης Παπαδόπουλος, 59 ετών, ένας οφθαλμίατρος που οδηγεί 60 χιλιόμετρα σε δρόμο με διόδια κάθε μέρα αλλά δεν έχει πληρώσει ούτε ένα ευρώ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.
"Δεν είμαστε διατεθειμένοι να υποστούμε τα αποτελέσματα της κακοδιαχείρισης, της διαφθοράς και της κρίσης ενός συστήματος που ποτέ δεν επιλέξαμε", είπε. "Θα μου κόστιζε τουλάχιστον 2.000 ευρώ τον χρόνο σε διόδια μόνο για να πάω στην εργασία μου."
Οι τοπικές κοινωνίες είναι αντίθετες με τα υψηλότερα διόδια, λένε ότι οι δρόμοι δεν έχουν ολοκληρωθεί και προσφέρουν φτωχές υπηρεσίες. Τον Ιανουάριο, ο δήμαρχος της Στυλίδας στην κεντρική Ελλάδα έβαλε μπουλντόζες να αφαιρέσουν μπάρες που εμπόδιζαν τους ντόπιους να χρησιμοποιούν ένα παράπλευρο δρόμο για να αποφύγουν τα διόδια.
Οι παραχωρησιούχοι που αύξησαν τα διόδια τον προηγούμενο χρόνο σε συμφωνία με τις συμβάσεις παραχώρησης που υπεγράφησαν το 2007, είπαν ότι οι οδηγοί που αποφεύγουν την πληρωμή διοδίων εκτινάχθηκαν από το 6 τοις εκατό στο 15-18 τοις εκατό σε λιγότερο από ένα χρόνο.
Και δεν είναι μόνο τα διόδια. Σε μια προσπάθεια για την μεταρρύθμιση των ζημιογόνων δημόσιων συγκοινωνιών και της βοήθειας της κάλυψης του δημοσιονομικού ελλείμματος, η κυβέρνηση αύξησε τα εισιτήρια τον περασμένο μήνα.
Η τιμή του εισιτηρίου που ισχύει για 90 λεπτά στις αστικές συγκοινωνίες εκτινάχθηκε στα 1,40 ευρώ από το 1 ευρώ.
"1,40 ευρώ το εισιτήριο; Είναι 40 τοις εκατό αύξηση όταν όλα τα άλλα πήγαν κάτω - οι μισθοί, οι συντάξεις, οι ελάχιστες παροχές" είπε η Μάρω Φασσέα, 48 ετών, σύμβουλος πληροφορικής, που συμμετέχει με εκατοντάδες άλλους διαδηλωτές του "δεν πληρώνω" έξω από την Βουλή την Τρίτη. "Έχουμε πληρώσει για τις δημόσιες συγκοινωνίες και τους δρόμους πάνω από 100 φορές από τους φόρους μας".
ΑΠΕΙΛΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ
Η άρνηση πληρωμής δεν απειλεί μόνο τα δημόσια οικονομικά αλλά και το πρόγραμμα των 8,7 δισεκατομμυρίων ευρώ της επέκτασης των δρόμων που η χτυπημένη από ύφεση χώρα έχει μεγάλη ανάγκη για να βγει από την κρίση και να προσελκύσει νέες επενδύσεις.
Περίπου 2,9 δισεκατομμύρια ευρώ δημόσιων και ιδιωτικών πόρων έχουν διατεθεί στους δρόμους με διόδια ως τώρα, αλλά οι παραχωρησιούχοι είπαν ότι οι απώλειες των εσόδων μπορούν να ανατινάξουν τα έργα, όπως ήδη μαστίζονται από δικαστικές διαμάχες και αναστολή της τραπεζικής χρηματοδότησης.
"Μιλάμε για περίπου 8.000 χρήστες κάθε μέρα που δεν πληρώνουν", είπε η Φανή Λάμπρου, εκπρόσωπος της Νέα Οδός, μιας εταιρίας που εκμεταλλεύεται 172 km αυτοκινητόδρομου στην κεντρική Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ελάχιστη ημερήσια απώλεια 16.000 ευρώ.
Το αυξανόμενο κίνημα ώθησε τον Έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου να προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε ακύρωση οδικού έργου θα ήταν σημαντικό πλήγμα για την χώρα.
"Αν οι συμβάσεις αθετηθούν, που είναι μία πιθανότητα, η αξιοπιστία της χώρας θα καταστραφεί", είπε στο κοινοβούλιο. "Θα πουν ότι δεν τιμάμε την υπογραφή μας".
Καθώς κερδίζει έδαφος, το κίνημα μπορεί να βλάψει την κυβερνητική προσπάθεια να πειστούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να πληρώσουν τους φόρους τους, ένα κρίσιμο μέρος της προσπάθειας να μπουν σε καλό δρόμο τα οικονομικά.
"Το κίνημα «δεν πληρώνω» αντλεί δυνάμεις από το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα αδυνατεί να διώξει οποιονδήποτε από τους διεφθαρμένους πολιτικούς των προηγούμενων δεκαετιών", είπε ο Γιάννης Βαρουφάκης, καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Αθήνας.
"Το κίνημα είναι πιθανό να αυξηθεί", πρόσθεσε. "Καθώς η κρίση βαθαίνει, η ορμή του θα ενισχυθεί και, ως αποτέλεσμα, οι προσπάθειες συλλογής φόρων της κυβέρνησης θα παραπαίουν"
Από την Ingrid Melander και την Αγγελική Κουτάντου
Το κίνημα "δεν πληρώνω" - μια δύστροπη μορφή απολιτικής ανυπακοής - ξεκινάει να λιμοκτονεί την κυβέρνηση από τα ζωτικής σημασίας κέρδη των συγκοινωνιών και των δημόσιων υπηρεσιών καθώς αγωνίζεται (η κυβέρνηση) για να καλύψει μια γιγάντια τρύπα του προϋπολογισμού.
Αγανακτισμένοι με τις περικοπές των μισθών και τις αυξήσεις των φόρων ενώ διεφθαρμένοι πολιτικοί που θεωρούνται υπεύθυνοι για την κρίση απολαμβάνουν ασυλία, όλο και περισσότεροι Έλληνες αρνούνται να πληρώσουν διόδια, εισιτήρια λεωφορείων και άλλα δημόσια τέλη.
"Δεν είναι εύκολο να κατέβεις στους δρόμους κρατώντας μια μολότοφ, αλλά είναι εύκολο να πεις δεν πληρώνω", είπε ο ειδικός δημοσκοπήσεων Κώστας Παναγόπουλος. "Το κίνημα «Δεν πληρώνω» είναι τώρα ο κυριότερος κίνδυνος για την κυβέρνηση."
Οι κυβερνώντες Σοσιαλιστές πρέπει να δείξουν μέσα σε λίγους μήνες ότι οι φοροδιαφεύγοντες και όσοι έχουν ωφεληθεί από την διαφθορά του παρελθόντος θα τιμωρηθούν, αν θέλουν να αναχαιτίσουν το κίνημα, είπε.
Το πολιτικό και νομικό σύστημα παρέχει στους πολιτικούς πέπλο ασυλίας από διώξεις, και η προσπάθεια της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής αργεί να δείξει αποτελέσματα.
Παρά τα σκληρά μέτρα λιτότητας, η κοινωνική αναταραχή ήταν μέχρι τώρα πιο υποτονική από το αναμενόμενο καθώς η πλειονότητα των Ελλήνων έχουν απρόθυμα δεχτεί ότι ορισμένες θυσίες είναι απαραίτητες.
Όμως, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να δείξουν το θυμό τους αρνούμενοι να πληρώσουν για τους αυτοκινητόδρομους, τη δημόσια συγκοινωνία και δημόσια τηλεοπτικά τέλη.
Περισσότερο από το 56 τοις εκατό των Ελλήνων εγκρίνουν αυτό το είδος της διαμαρτυρίας σε αντίθεση με το 39 τοις εκατό που δεν το εγκρίνουν, σύμφωνα με δημοσκόπηση της MRB που δημοσιεύτηκε σε Κυριακάτικη εφημερίδα.
Ξεκίνησε ως κίνημα περιθωριακής ανυπακοής από κατοίκους που ζουν κοντά στα διόδια των Αφιδνών στον κύριο αυτοκινητόδρομο προς την Αθήνα, η ακτιβιστική ομάδα "δεν πληρώνω" αρχικά απέφευγε μόνο τα διόδια.
Αλλά έχει συγκεντρώσει υποστήριξη από αριστερές ομάδες και κέρδισε έδαφος μετά τις πρόσφατες αυξήσεις των εισιτηρίων της δημόσιας συγκοινωνίας και τώρα έχει περισσότερα από 10.000 εγγεγραμμένα μέλη.
ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟ ΚΙΝΗΜΑ
Η ιστοσελίδα denplirono.wordpress.com έχει πάνω από 82.000 επισκέψεις. Η ιστοσελίδα καλεί τους πολίτες να μην επικυρώνουν τα εισιτήρια και παρέχει οδηγίες για το πως να μην πληρώνεις διόδια - ευγενικά ζητώντας από τους εισπράκτορες να σηκώνουν την μπάρα.
"Θέλουμε ελεύθερους δρόμους" είπε ο Βασίλης Παπαδόπουλος, 59 ετών, ένας οφθαλμίατρος που οδηγεί 60 χιλιόμετρα σε δρόμο με διόδια κάθε μέρα αλλά δεν έχει πληρώσει ούτε ένα ευρώ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.
"Δεν είμαστε διατεθειμένοι να υποστούμε τα αποτελέσματα της κακοδιαχείρισης, της διαφθοράς και της κρίσης ενός συστήματος που ποτέ δεν επιλέξαμε", είπε. "Θα μου κόστιζε τουλάχιστον 2.000 ευρώ τον χρόνο σε διόδια μόνο για να πάω στην εργασία μου."
Οι τοπικές κοινωνίες είναι αντίθετες με τα υψηλότερα διόδια, λένε ότι οι δρόμοι δεν έχουν ολοκληρωθεί και προσφέρουν φτωχές υπηρεσίες. Τον Ιανουάριο, ο δήμαρχος της Στυλίδας στην κεντρική Ελλάδα έβαλε μπουλντόζες να αφαιρέσουν μπάρες που εμπόδιζαν τους ντόπιους να χρησιμοποιούν ένα παράπλευρο δρόμο για να αποφύγουν τα διόδια.
Οι παραχωρησιούχοι που αύξησαν τα διόδια τον προηγούμενο χρόνο σε συμφωνία με τις συμβάσεις παραχώρησης που υπεγράφησαν το 2007, είπαν ότι οι οδηγοί που αποφεύγουν την πληρωμή διοδίων εκτινάχθηκαν από το 6 τοις εκατό στο 15-18 τοις εκατό σε λιγότερο από ένα χρόνο.
Και δεν είναι μόνο τα διόδια. Σε μια προσπάθεια για την μεταρρύθμιση των ζημιογόνων δημόσιων συγκοινωνιών και της βοήθειας της κάλυψης του δημοσιονομικού ελλείμματος, η κυβέρνηση αύξησε τα εισιτήρια τον περασμένο μήνα.
Η τιμή του εισιτηρίου που ισχύει για 90 λεπτά στις αστικές συγκοινωνίες εκτινάχθηκε στα 1,40 ευρώ από το 1 ευρώ.
"1,40 ευρώ το εισιτήριο; Είναι 40 τοις εκατό αύξηση όταν όλα τα άλλα πήγαν κάτω - οι μισθοί, οι συντάξεις, οι ελάχιστες παροχές" είπε η Μάρω Φασσέα, 48 ετών, σύμβουλος πληροφορικής, που συμμετέχει με εκατοντάδες άλλους διαδηλωτές του "δεν πληρώνω" έξω από την Βουλή την Τρίτη. "Έχουμε πληρώσει για τις δημόσιες συγκοινωνίες και τους δρόμους πάνω από 100 φορές από τους φόρους μας".
ΑΠΕΙΛΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ
Η άρνηση πληρωμής δεν απειλεί μόνο τα δημόσια οικονομικά αλλά και το πρόγραμμα των 8,7 δισεκατομμυρίων ευρώ της επέκτασης των δρόμων που η χτυπημένη από ύφεση χώρα έχει μεγάλη ανάγκη για να βγει από την κρίση και να προσελκύσει νέες επενδύσεις.
Περίπου 2,9 δισεκατομμύρια ευρώ δημόσιων και ιδιωτικών πόρων έχουν διατεθεί στους δρόμους με διόδια ως τώρα, αλλά οι παραχωρησιούχοι είπαν ότι οι απώλειες των εσόδων μπορούν να ανατινάξουν τα έργα, όπως ήδη μαστίζονται από δικαστικές διαμάχες και αναστολή της τραπεζικής χρηματοδότησης.
"Μιλάμε για περίπου 8.000 χρήστες κάθε μέρα που δεν πληρώνουν", είπε η Φανή Λάμπρου, εκπρόσωπος της Νέα Οδός, μιας εταιρίας που εκμεταλλεύεται 172 km αυτοκινητόδρομου στην κεντρική Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ελάχιστη ημερήσια απώλεια 16.000 ευρώ.
Το αυξανόμενο κίνημα ώθησε τον Έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου να προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε ακύρωση οδικού έργου θα ήταν σημαντικό πλήγμα για την χώρα.
"Αν οι συμβάσεις αθετηθούν, που είναι μία πιθανότητα, η αξιοπιστία της χώρας θα καταστραφεί", είπε στο κοινοβούλιο. "Θα πουν ότι δεν τιμάμε την υπογραφή μας".
Καθώς κερδίζει έδαφος, το κίνημα μπορεί να βλάψει την κυβερνητική προσπάθεια να πειστούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να πληρώσουν τους φόρους τους, ένα κρίσιμο μέρος της προσπάθειας να μπουν σε καλό δρόμο τα οικονομικά.
"Το κίνημα «δεν πληρώνω» αντλεί δυνάμεις από το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα αδυνατεί να διώξει οποιονδήποτε από τους διεφθαρμένους πολιτικούς των προηγούμενων δεκαετιών", είπε ο Γιάννης Βαρουφάκης, καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Αθήνας.
"Το κίνημα είναι πιθανό να αυξηθεί", πρόσθεσε. "Καθώς η κρίση βαθαίνει, η ορμή του θα ενισχυθεί και, ως αποτέλεσμα, οι προσπάθειες συλλογής φόρων της κυβέρνησης θα παραπαίουν"
