Του ΔΗΜ. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ (Ελευθεροτυπία)
Απώλειες 25 δισ. ευρώ και άνω συνολικά μπορεί να υποστούν οι εγχώριες τράπεζες, οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης και οι ασφαλιστικές εταιρείες αν η αναμενόμενη αλλαγή των όρων για τη συμμετοχή των ιδιωτών στη στήριξη της Ελλάδας (PSI) καταλήξει σε απομείωση των ομολόγων κατά 50%.
Ακόμη και εάν το χρέος μειωθεί με «κούρεμα» και μείωση των επιτοκίων στα ελληνικά ομόλογα, οι αγορές δεν είναι βέβαιο ότι θα θεωρήσουν φερέγγυα την Ελλάδα. Ακόμη και εάν το χρέος μειωθεί με «κούρεμα» και μείωση των επιτοκίων στα ελληνικά ομόλογα, οι αγορές δεν είναι βέβαιο ότι θα θεωρήσουν φερέγγυα την Ελλάδα. Περιπτωσιακά έχουν γίνει αναφορές σε «κούρεμα» των ομολόγων κατά 50%, αν και κάποιοι φαίνεται να συγχέουν το «κούρεμα» που οδηγεί σε μείωση του ελληνικού χρέους με τη μείωση της «παρούσας αξίας» των ομολόγων. Η τελευταία αφορά τις λογιστικές απώλειες των κατόχων των ομολόγων και δεν αντιστοιχεί σε ανάλογη μείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους. Σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα «εθελοντικής» συμμετοχής ιδιωτών χρειαζόταν, η συμμετοχή του 90% των ελληνικών ομολόγων ονομαστικής αξίας 135 δισ. ευρώ που λήγουν μέχρι το 2020, εκ των οποίων 54 δισ. ευρώ μέχρι τα μέσα του 2014.
Ολα δείχνουν ότι το ποσοστό αυτό κυμάνθηκε σε επίπεδα άνω του 80%, στον απόηχο των σεναρίων χρεοκοπίας της χώρας. Οι ελληνικές τράπεζες «προσέφεραν» ομόλογα ονομαστικής αξίας 33 δισ. ευρώ περίπου από τα 45 δισ. ευρώ που κατέχουν. Οι ίδιες κατέγραψαν λογιστικές ζημιές προ φόρων ύψους περίπου 6 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο γι' αυτό το λόγο. Τα ταμεία εκτιμάται ότι κατέχουν ομόλογα 26 δισ. ευρώ, χωρίς να τα έχουν απομειώσει.
ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΜΕ ΑΠΟΜΕΙΩΣΗ 50%
Αν και όλα βρίσκονται στον αέρα αυτή τη στιγμή, οι περισσότεροι αναλυτές ξένων οίκων θεωρούν πιο πιθανό σενάριο οι ευρωπαίοι ηγέτες να αλλάξουν τους όρους του προγράμματος συμμετοχής ιδιωτών (PSI) με στόχο τη μείωση της παρούσας αξίας των ομολόγων στο 50% από 21% που ήταν προηγουμένως. Φυσικά, οι Μέρκελ-Σαρκοζί θα μπορούσαν επίσης να επιβάλουν μεγάλο «κούρεμα» στα ελληνικά ομόλογα, εγκαταλείποντας το PSI, αλλά δεν θεωρείται το πιο πιθανό αυτή τη στιγμή.
Οι αναλυτές θεωρούν πιο πιθανό να υπάρξει απομείωση 50% με τη δραστική μείωση των κουπονιών ή/και την επέκταση της λήξης στα νέα ελληνικά ομόλογα. Αν οι ιδιώτες επιλέξουν να ανταλλάξουν τα ομόλογα με νέα 30ετή στο αναθεωρημένο PSI, τα κουπόνια των 30ετών ομολόγων πρέπει να πέσουν στο 1% για να υπάρξει απομείωση 50%. Σ' αυτή την περίπτωση, οι εγχώριες τράπεζες θα ενέγραφαν συνολικές λογιστικές ζημιές άνω των 16 δισ. ευρώ προ φόρων, ή επιπλέον 10 δισ. ευρώ μετά από αυτές του δεύτερου τριμήνου.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΧΡΕΟΣ
Τα οφέλη από μια απομείωση 50% μέσω της δραστικής μείωσης των κουπονιών στο 1% για τα νέα 30ετή ομόλογα θα είναι σημαντικά για την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πεισθούν οι αγορές ότι η Ελλάδα είναι φερέγγυα καθώς δεν μειώνεται το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ, που αναμένεται να ξεπεράσει το 160% του ΑΕΠ φέτος πριν την πιθανή ενεργοποίηση του προγράμματος επαναγοράς ύψους 20 δισ. ευρώ και άνω. Οικονομολόγος ξένου οίκου υπολογίζει ότι η απομείωση κατά 50% θα μειώσει τις δαπάνες για τόκους της χώρας κατά 2% του ΑΕΠ ετησίως (4 δισ. ευρώ περίπου) μέχρι το 2020. Για να εγγυηθεί το κεφάλαιο των νέων 30ετών ομολόγων ύψους 135 δισ. ευρώ στη λήξη, η Ελλάδα πρέπει να αγοράσει 30ετή ομόλογα αξίας 53 δισ. ευρώ έναντι 44 δισ. ευρώ τον Ιούλιο, λόγω μείωσης των επιτοκίων.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ
Η αλλαγή των όρων του PSI με στόχο την απομείωση του 50% θα οδηγήσει σε επανακεφαλαιοποίηση και πιθανότατα κρατικοποίηση πολλές τράπεζες. Θα οδηγήσει επίσης μερικές ασφαλιστικές εταιρείες στο χείλος του γκρεμού, με δεδομένο ότι δεν προβλέπεται πρόγραμμα στήριξης γι' αυτές μέχρι στιγμής. Θα δυσκολέψει επίσης πολύ τις προσπάθειες αρκετών ταμείων να πληρώνουν τι συντάξεις στην ώρα τους, γιατί θα έχουν μικρότερα έσοδα από τα ομόλογα.
Επιπλέον, όλες οι τράπεζες και ιδίως εκείνες που θα οδηγηθούν στο ΤΧΣ για επανακεφαλαιοποίηση θα γίνουν ακόμη πιο φειδωλές στη χορήγηση δανείων παρότι μερικοί τραπεζίτες ισχυρίζονται ότι δεν θα αλλάξουν σημαντικά τα πράγματα.
Αναλυτές ξένων οίκων αναφέρουν ότι τράπεζες που λαμβάνουν τέτοιου είδους βοήθεια υπόκεινται σε περιορισμούς σε θέματα χορηγήσεων με βάση κοινοτικές οδηγίες. Πολύ σημαντικό θέμα είναι η αντίδραση των καταθετών, παρότι η απομείωση από μόνη της δεν επηρεάζει τις καταθέσεις. Αναλυτές συμφωνούν ότι καθοριστικό ρόλο θα παίξει το πώς θα γίνει αντιληπτή η απομείωση από τους πολίτες. Αν οι αποφάσεις συνοδεύονται από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι θετικό για τις καταθέσεις.
