Οταν πριν από λίγες μέρες ανακοινώθηκε η συμφωνία για την εξαγορά του αμερικανικού αγροχημικού κολοσσού Monsanto από τον γερμανικό φαρμακευτικό γίγαντα Bayer για 66 δισ. δολάρια και μάλιστα τοις μετρητοίς, οι αντιδράσεις κυμάνθηκαν από κάποιους πανηγυρισμούς στα ανώτατα επιχειρηματικά και χρηματιστηριακά κλιμάκια μέχρι, στην πλειονότητά τους, σκεπτικισμό ή ανοιχτή εχθρότητα.
Ο Αντριαν Μπεμπ της οικολογικής οργάνωσης Φίλοι της Γης χαρακτήρισε μέσω τουίτερ τη συγχώνευση «γάμο του διαβόλου».
Οσο για τον γερουσιαστή του Βερμόντ, Μπέρνι Σάντερς, και πρώην διεκδικητή του χρίσματος των Δημοκρατικών, την αποκάλεσε «απειλή για όλους τους Αμερικανούς» και κάλεσε το Κογκρέσο να μπλοκάρει τη διαδικασία.
Απέναντι στον ισχυρισμό του Χιου Γκραντ, προέδρου της Monsanto (απλή συνωνυμία με τον διάσημο ηθοποιό), ότι ο γάμος με την Bayer «θα δημιουργήσει μια μηχανή καινοτομίας για την επόμενη γενιά στις καλλιέργειες», ο Σάντερς αντιπαραθέτει τα ακόλουθα:
«Οι συγχωνεύσεις αυτές αυξάνουν τα κέρδη των μεγάλων πολυεθνικών και αφήνουν τους Αμερικανούς να πληρώνουν ακόμα υψηλότερες τιμές. Οχι απλά θα πρέπει να σταματήσει η συγχώνευση, αλλά και το υπουργείο Δικαιοσύνης θα πρέπει να ξανανοίξει την έρευνά του για το μονοπώλιο της Monsanto στην αγορά των σπόρων και των χημικών προϊόντων».
Δεν είναι μόνο ο αμαρτωλός βίος της Monsanto που προκαλεί έντονες αντιδράσεις: από το καταστροφικό Agent Orange με το οποίο ψέκαζαν οι αμερικανικές δυνάμεις το Βιετνάμ και γενιές αργότερα εξακολουθεί να προκαλεί γενετικές ανωμαλίες, μέχρι τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και τη γλυφοσάτη, μια πιθανώς καρκινογόνο ουσία που περιέχεται στο ζιζανιοκτόνο Roundup, η χρήση του οποίου έχει 16πλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια και η Ε.Ε. αποφάσισε μόλις τον περασμένο Ιούλιο να την περιορίσει.
Είναι και οι κίνδυνοι για τις καλλιέργειες, τη δημόσια υγεία και την οικονομία που προκύπτουν από τη δημιουργία ολιγοπωλίων.
Κινητοποίηση Greenpeace Παλιότερη διαμαρτυρία της Greenpeace στα γραφεία της Bayer επειδή προϊόν της απειλεί τις μέλισσες το σίγουρο είναι πως μετά την ενοποίηση θα έχουμε πολλά περισσότερα ζητήματα για να ανησυχούμε | ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ
Αν πραγματοποιηθεί η συγχώνευση Bayer-Monsanto θα γεννηθεί ο μεγαλύτερος κολοσσός στον χώρο της αγροτικής βιομηχανίας ο οποίος θα ελέγχει το 29% της παγκόσμιας αγοράς σπόρων και το 24% της αγοράς φυτοφαρμάκων.
Σε αυτή θα πρέπει να προστεθούν και άλλες δύο που βρίσκονται στα σκαριά, ανάμεσα στην κρατική κινεζική εταιρεία χημικών ChemChina και την ελβετική εταιρεία σπόρων Syngenta (την οποία επιχείρησε να εξαγοράσει πέρυσι η Μοnsanto) και ανάμεσα στις αμερικανικές εταιρείες χημικών DuPont και Dow Chemical.
«Αν και οι τρεις συγχωνεύσεις υλοποιηθούν, θα προκύψουν τρεις υπερεταιρείες οι οποίες θα πωλούν το 59% των σπόρων και το 64% των φυτοφαρμάκων παγκοσμίως», τονίζει ο δημοσιογράφος Τομ Φίλποτ στο προοδευτικό αμερικανικό περιοδικό Mother Jones.
«Θα έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να επηρεάζουν κυβερνήσεις. Θα έχουν πολύ περισσότερη εξουσία να σχεδιάζουν πολιτικές προς δικό τους όφελος και εις βάρος των καταναλωτών και των αγροτών», λέει ο Φιλ Χάουαρντ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, ειδικός στα θέματα της βιομηχανίας τροφίμων.
Για του λόγου το αληθές, ο Χιου Γκραντ της Monsanto, σύμφωνα με το Reuters, θα αμειφθεί με 70 εκατομμύρια δολάρια για τη συγχώνευση.
Λογικό, από την πλευρά του, να λέει ότι «αυτοί οι οικολόγοι μού τα έχουν ζαλίσει λιγάκι».
Βέβαια, όπως σημειώνει το ρεπορτάζ του Associated Press, κάποιες εκατοντάδες ή χιλιάδες θέσεις εργασίας (άγνωστο ακόμα πόσες) θα περικοπούν ύστερα από λίγα χρόνια, όπως είναι ο κανόνας σε τέτοιες μεγάλες συγχωνεύσεις.
Αν και οι εργαζόμενοι ίσως να μην ξέρουν ακόμα τι τους περιμένει...
Αυτοί που ξέρουν και ανησυχούν είναι οι αγρότες των ΗΠΑ, οι οποίοι έχουν εκφράσει μέσω της ένωσής τους την αντίθεσή τους στον γάμο Bayer-Monsanto.
Αν κάποιες λίγες μεγάλες εταιρείες, όπως λένε, καταφέρουν να ελέγξουν την αγορά των σπόρων και των χημικών, θα μπορούν να πωλούν ακριβότερα τα προϊόντα τους στους αγρότες και το κόστος θα μετακυλίεται στον καταναλωτή.
Το παράδειγμα της Monsanto, η οποία βρίσκεται πίσω από το 90% των φασολιών σόγιας που κυκλοφορούν στην αμερικανική αγορά, είναι χαρακτηριστικότατο:
Ερευνα του Πανεπιστημίου του Γουισκόνσιν έδειξε την εξέλιξη της τιμής της σόγιας προς τα πάνω.
Από το 1975 ώς το 2000, η καλλιέργεια ενός εκταρίου με φασόλια σόγιας στοίχιζε στον αγρότη 11 δολάρια. Μετά το 2000 ανέβηκε στα 19 δολάρια. Το 2015 είχε φτάσει στα 60-75 δολάρια.
Βέβαια, το «αίσιο τέλος» έχει ακόμα δρόμο μπροστά του.
Τον γάμο θα πρέπει να τον ευλογήσουν οι αρμόδιες επιτροπές ανταγωνισμού σε ΗΠΑ και Ε.Ε. Πολύ δύσκολο να ολοκληρωθεί η διαδικασία επί θητείας Ομπάμα, εικάζει το Reuters.
Εντονες αντιδράσεις αναμένονται και στην Ευρώπη όπου υπάρχει ο φόβος ότι μέσω μιας τέτοιας συγχώνευσης τα μεταλλαγμένα τρόφιμα θα μπουν στην αγορά από την πίσω πόρτα.
Τόσο σίγουρη πάντως είναι η Bayer για την ευτυχή κατάληξη ώστε έταξε στη Monsanto αποζημίωση 2 δισ. δολάρια σε περίπτωση ναυαγίου.
«Η μεγαλύτερη συγκέντρωση εταιρικής δύναμης στον αγροχημικό τομέα σημαίνει δυσάρεστες ειδήσεις για αγρότες και καταναλωτές», προειδοποιεί μέσω της βρετανικής Guardian η Φραντσίσκα Αχτενμπεργκ από την Greenpeace, υπεύθυνη για θέματα διατροφικής πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
«Υπάρχει ο κίνδυνος να μειωθεί η ποικιλία στις καλλιέργειες και να περιοριστεί το εύρος επιλογών για τους καταναλωτές. Οι αγρότες θα γίνουν περισσότερο εξαρτημένοι από μια χούφτα παγκόσμιων παικτών. Θα τους είναι πιο δύσκολο να επιλέξουν τι θα καλλιεργήσουν και πώς θα το καλλιεργήσουν».
efsyn
