Υπερήρωας. Υπεροδός. Υπερκόλλα. Η προσθήκη του προθέματος "υπέρ" καθιστά ένα αντικείμενο ασυναγώνιστο και το αναδεικνύει πάνω και πέρα από αυτό που αναμένεται. Αλλά το υπερμικρόβιο έχει διαφορετική σημασία. Τα υπερμικρόβια γίνονται όλο και πιο ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, που διαθέτουμε σήμερα για να τα καταπολεμήσουμε. Αυτό έχει σαν συνέπεια να...
εξελίσσονται σε θανατηφόρες οι λοιμώξεις, που μέχρι πρότινος ήταν θεραπεύσιμες. Η μια λύση είναι η σοφότερη χρήση των αντιβιοτικών. Η άλλη είναι η ευρύτερη χρήση των εμβολίων.
Κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, λοιμώξεις ανθεκτικές σε φάρμακα ευθύνονται για 23000 θανάτους. Αν δεν αλλάξουν οι τρέχουσες τάσεις, επιστημονική ομάδα από το Ηνωμένο Βασίλειο προβλέπει, ότι μέχρι το 2050, 10 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα πεθάνουν ετησίως από μη ιάσιμες λοιμώξεις. Σχεδόν τόσες, όσες θα είναι και οι ζωές, που θα χαθούν από όλες τις μορφές καρκίνου αυτή τη χρονιά. Η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι οι μακροπρόθεσμες οικονομικές ζημίες από την αντοχή στα φάρμακα θα μπορούσαν να είναι χειρότερες από την οικονομική κρίση του 2008.
Η αυξανόμενη αντίσταση στα αντιβιοτικά και άλλους παράγοντες καταπολέμησης ασθενειών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην υπερβολική χρήση αντιβιοτικών στον άνθρωπο και στην κτηνοτροφία και στην ικανότητα των οργανισμών να εξελίσσονται ταχύτατα για να παρακάμψουν τα αποτελέσματα αυτών των φαρμάκων. Μια ξεκάθαρη λύση είναι η παραγωγή νέων κατηγοριών αντιμικροβιακών φαρμάκων. Μια άλλη λύση είναι να βελτιωθεί η διαχείριση της χρήσης τους, όπως περιγράφεται στις νέες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τη χρήση αντιβιοτικών και όπως ενσωματώνεται σε ευρύτερες προσπάθειες για τον περιορισμό της χρήσης αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία.
Η πρόληψη των λοιμώξεων θα μειώσει επίσης την ανάγκη για αντιβιοτικά. Και σε αυτό το σημείο εμφανίζονται τα εμβόλια ως ένα σημαντικό κομμάτι της λύσης.
Τα εμβόλια είναι μια σταθερή αξία, ένα αδιαμφισβήτητο σύμβολο πρόληψης και δικαίως θεωρούνται μια από τις καλύτερες επενδύσεις στην υγεία. Με την ανοσοποίηση, που επιτυγχάνουν, να αποτρέπει μέχρι 3 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, καμία παρέμβαση στον τομέα της υγείας δεν συμπυκνώνει καλύτερα το νόημα της παλιάς παροιμίας, ότι μια ουγγιά πρόληψης αξίζει όσο μια λίβρα θεραπείας.
Υποτιμούσαμε, όμως, αυτά, που προσφέρουν τα εμβόλια τόσο σε άτομα όσο και σε κοινότητες, σε σχέση με το παγκόσμιο πρόβλημα της αντοχής, που αναπτύσσουν τα μικρόβια στα αντιβιοτικά. Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Lancet με επικεφαλής τον Ramanan Laxminarayan (Center for Disease Dynamics, Economics, and Policy) διαπίστωσε, ότι εάν κάθε παιδί ηλικίας κάτω των 5 ετών στις 75 χώρες, που συμπεριλαμβάνονταν στη μελέτη, λάμβανε τα συζευγμένα εμβόλια κατά του πνευμονιόκοκκου, η επακόλουθη μείωση κρουσμάτων πνευμονίας θα ελάττωνε κατά 11,4 εκατομμύρια τις ημέρες χρήσης αντιβιοτικών σε ετήσια βάση.
Τα εμβόλια εμποδίζουν την αύξηση της αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά, περιορίζοντας τη χρήση των αντιβιοτικών με διάφορους τρόπους. Τα εμβόλια, που προλαμβάνουν βακτηριακές ασθένειες, όπως οι πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, η βακτηριακή μηνιγγίτιδα ή η πνευμονία, μειώνουν τη χρήση αντιβιοτικών, εμποδίζοντας άμεσα αυτούς τους τύπους βακτηριακών λοιμώξεων, για τους οποίους συνιστώνται τα αντιβιοτικά. Τα εμβόλια κατά των ιογενών λοιμώξεων μπορούν να μειώσουν τη χρήση αντιβιοτικών, εμποδίζοντας την εμφάνιση της γρίπης και άλλων λοιμώξεων από ιούς, οι οποίες ομαδοποιούνται κάτω από την ταμπέλα της ονομασίας «γρίπη», και συχνά υποβάλλονται σε θεραπεία με αντιβιοτικά, η οποία είναι λανθασμένη και περιττή.
Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά μόνο κατά των βακτηρίων και δεν έχουν καμία επίδραση στους ιούς, ωστόσο από μια μελέτη του 2011 προέκυψε το συμπέρασμα, ότι συνταγογραφήθηκαν αντιβιοτικά για το 79% των ανθρώπων που προσβλήθηκαν από γρίπη. Η πρόληψη της γρίπης και άλλων ιογενών λοιμώξεων μέσω της ανοσοποίησης θα εξαλείψει επίσης την ανάγκη θεραπείας των δευτερογενών βακτηριακών λοιμώξεων, που εμφανίζονται ως επιπλοκές νόσων του αναπνευστικού, που προκαλούνται από ιούς.
Αλλά τα οφέλη δεν σταματούν εκεί. Σε σύγκριση με τις υπόλοιπες παρεμβάσεις στον τομέα της υγείας, τα εμβόλια έχουν τη μοναδική ικανότητα να ωφελούν τόσο τα άτομα, που εμβολιάζονται, όσο και την ευρύτερη κοινότητα. Αναφέρεται ως ανοσία της αγέλης (ή της κοινότητας) και λειτουργεί ως εξής: Όταν ανοσοποιηθούν αρκετοί άνθρωποι, ακόμη και εκείνοι που δεν έχουν εμβολιαστεί είναι λιγότερο πιθανό να αρρωστήσουν, απλά επειδή είναι λιγότερο πιθανό να έλθουν σε επαφή με κάποιον που είναι μολυσμένος - επειδή έχουν ανοσοποιηθεί.
Αυτά τα χαρακτηριστικά αποδείχτηκαν σαφώς σε κοινότητες σε όλο τον κόσμο, όταν εισήχθησαν τα εμβόλια της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας και της μηνιγγίτιδας λόγω Haemophilus influenzae (Hib). Η προστασία επεκτάθηκε στην ευρύτερη κοινότητα, και είχε επίσης αντίκτυπο στην εμφάνιση αντοχής στα αντιβιοτικά.
Η επιβράδυνση της αύξησης της αντοχής στα αντιβιοτικά απαιτεί άμεση, συλλογική δράση. Για να διασφαλίσουμε, ότι οι συνήθεις λοιμώξεις δε θα γίνουν θανατηφόρες, πρέπει να διατηρήσουμε την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων αντιβιοτικών, καταργώντας την κακή χρήση και την υπερβολική χρήση. Ταυτόχρονα, η επέκταση της πρόσβασης σε εμβόλια μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη και διάδοση των αποκαλούμενων superbugs (υπερμικρόβια). Μετά από όλα, δεν έχει σημασία πόσο "super" είναι αυτά τα μικρόβια, αν είμαστε εξ αρχής σε θέση να προλαμβάνουμε τις λοιμώξεις, που προκαλούν στους ανθρώπους.
AUTHOR: Bruce Gellin, M.D. (Sabin Vaccine Institute, Washington)
ΠΗΓΗ
